Sirkə anhidridi (CH3CO)2O – rəngsiz sərt iyə malik mayedir. Benzolda, dietil efirində və başqa üzvü həlledicilərdə həll olur.
| Sirkə anhidridi | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ümumi | |
| Kimyəvi formulu | (CH3CO)2O |
| Molyar kütlə | 102,09 q/mol |
| Fiziki xassələri | |
| Sıxlıq | 1,0820 q/sm³ |
| Termik xüsusiyyətlər | |
| Ərimə nöqtəsi | 73,1 °S |
| Qaynama nöqtəsi | 139,6 °S |
| Öz-özünə yanma temperaturu | 316 °C[1] |
| Buxarın təzyiqi | 533,29 Pa[2] |
| Optik xüsusiyyətlər | |
| Sındırma əmsalı | 1,3906 |
| Təsnifatı | |
| CAS-da qeyd. nöm. | 108-24-7 |
| PubChem | 7918 |
| RTECS | AK1925000 |
| ChEBI | 36610 |
| BMT nömrəsi | 1715 |
| ChemSpider | 7630 |
Sənayedə sirkə anhidridi asetaldehidin katalitik oksidləşməsi nəticəsində kobalt və mis asetatlarının iştiraki ilə alınır. Sirkə turşusundan su ayıran maddələrin vasitəsi ilə:
- 2CH3COOH→(CH3CO)2+H2O
Natrium asetatın xloranhidridlə dəyişmə reaksiyası nəticəsində:
- 2CH3COONa+ClCOCH3→(CH3CO)2O+NaCl
Spirtlərlə mürəkkəb efirlər əmələ gətirir:
- (CH3CO)2O+2HOC2H5→2CH3COOC2H5+H2O
Aminlərlə reaksiya zamanı amidlər alınır:
- (CH3CO2O+2C2H5NH2→CH3CONHC2H5+CH3COOH·
- C2H5NH2
Sirkə anhidridini su ilə qızdırdığda sirkə turşusu alınır:
- (CH3CO)2O+H2O→2CH3COOH
Sirkə anhidridi ətirli maddələrin, dərman preparatlarının, süni liflərin və foto və kinoplyonkaların istehsalında istifadə olunur.
- Большая Советская Энциклопедия
- Химическая энциклопедия.М:Большая Российская энциклопедия,1992. Т. 5. С. 33