Asetaldehid (СH3СHO) sirkə aldehidi və ya etanal — kəskin iyli, asan uçucu (tqay= +210C) rəngsiz mayedir. Sirkə turşusunun aldehididir.
| Asetaldehid | |
|---|---|
| | |
| | |
| | |
| Ümumi | |
| Sistematik adı | Etanal |
| Kimyəvi formulu | СH3СHO |
| Fiziki xassələri | |
| Molyar kütlə | 44.05 q/mol |
| Sıxlıq | 0.788 q/sm³ |
| Termik xüsusiyyətlər | |
| Ərimə nöqtəsi | −123.5 °C |
| Qaynama nöqtəsi | 20.2 °C |
| Öz-özünə yanma temperaturu | 185 ± 1 °C[1] |
| Partlama həddi | 4 ± 1 % (V/V)[2] |
| Əmələgəlmə entalpiyası | −166 kC/mol |
| Buxarın təzyiqi | 740 ± 1 mm Hg[2] |
| Kimyəvi xassələri | |
| Turşunun dissosasiya sabiti | 13,57 |
| Optik xüsusiyyətlər | |
| Sındırma əmsalı | 1,3316 |
| Təsnifatı | |
| CAS-da qeyd. nöm. | 75-07-0 |
| PubChem | 177 |
| EINECS-də qeyd. nöm. | 200-836-8 |
| SMILES | |
| InChI | |
| RTECS | AB1925000 |
| ChEBI | 15343 |
| BMT nömrəsi | 1089 |
| ChemSpider | 172 |
| Məlumatlar normal şərait (25 °C, 100 kPa) üçün verilmişdir. | |
Asetaldehid suda və spirtdə yaxşı həll olur. Rəngsiz mayedir.
Asetaldehidi, əsasən, etanolun və etilenin (eten) oksidləşməsindən alırlar:
- 2 CH2=CH2 + O2 → 2 CH3CHO
- CH3-CH2-OH + CuO → CH3CHO + Cu + H2O
200C-300C arası intervalda dehidrogenləşməsindən alınır:
- CH3-CH2-OH → CH3CHO + H2
Asetaldehidə kofedə rast gəlinir və etanolun oksidləşməsində istifadə olunur.
- SEKAB, a producer of green Acetaldehyde [1]
- International Chemical Safety Card 0009
- National Pollutant Inventory – Acetaldehde Arxivləşdirilib 2009-07-10 at the Wayback Machine
- NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards
- Methods for sampling and analysis
- IARC Monograph: "Acetaldehyde"
- Hal Kibbey, Genetic Influences on Alcohol Drinking and Alcoholism, Indiana University Research and Creative Activity, Vol. 17 no. 3.
- United States Food and Drug Administration (FDA) information for acetaldehyde Arxivləşdirilib 2004-10-09 at the Wayback Machine