Silistra (bolq. Силистра; türk. Silistre; rum. Silistra və ya rum. Dârstor) — Bolqarıstanın şimal-şərqində yerləşən liman şəhəri. Rayonun inzibati mərkəzi və eyniadlı icma. Şəhərin əhalisi 40 minə yaxındır. Dunayda, Rumıniya ilə sərhəddə yerləşən şəhər, Dunaydakı son bolqar yaşayış məntəqəsidir.[2]
| Silistra | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Силистра | |||||
 | |||||
|
|||||
| 44°06′33″ şm. e. 27°15′55″ ş. u.HGYO | |||||
| Ölkə | |||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Sahəsi |
|
||||
| Mərkəzin hündürlüyü | 6 ± 1 m | ||||
| Saat qurşağı | |||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
|
||||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
| Telefon kodu | +359 86 | ||||
| Poçt indeksi | 7500 | ||||
| Digər | |||||
| silistra.bg | |||||
  Silistra | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Silistra şəhərinin adı tarixi mənbələrdə latın və slavyan mənşəli hesab edilir. Şəhərin əsası Roma imperiyası dövründə qoyulmuş və Durostorum (Durostorumum) adı ilə tanınmışdır.[3] Bu adın trak mənşəli olduğu və "möhkəm qala" mənasını verdiyi ehtimal edilir.[4][5] Bizans və Slavyan dövrlərində şəhərin adı Dristor və ya Dristar kimi dəyişdirilmişdir. Hazırkı Silistra adı isə bolqar dilində və digər slavyan dillərində formalaşmışdır. Bəzi tədqiqatçılar "Silistra" adının Roma və Bizans dövründən gələn adın tədricən fonetik dəyişməsi nəticəsində formalaşdığını bildirirlər.[6]
Silistra şəhəri eramızın I əsrində Roma imperiyası tərəfindən əsası qoyulan Durostorum qalası kimi yaranmışdır. Şəhər Dunay çayı boyunca mühüm strateji və ticarət mərkəzi rolunu oynayırdı.[7] II əsrdə Roma imperatoru Trayan buranı hərbi qarnizon kimi möhkəmləndirmiş və şəhərdə Roma ordusunun mühüm qalalarından biri yerləşirdi. Roma imperiyasının süqutundan sonra Durostorum Bizans imperiyasının tabeliyinə keçmişdir. VI əsrdə Bizans imperatoru I Yustinian şəhəri yenidən möhkəmləndirmiş və onu bolqar və avar basqınlarından qorumağa çalışmışdır. VIII-IX əsrlərdə şəhər Birinci Bolqar çarlığının ərazisinə daxil edilmiş və bu dövrdə "Dristor" adı ilə tanınmışdır.[8] X əsrdə Bizans və Bolqar çarlığı arasında gedən müharibələr nəticəsində şəhər bir neçə dəfə əldən-ələ keçmişdir. XI əsrdə Knyaz Svetoslav İqoroviçin rus ordusu buraya hücum etmiş və Silistrada mühüm döyüşlər baş vermişdir.[9]
XIV əsrin sonunda Osmanlı imperiyası Balkan yarımadasını fəth edərkən Silistra da Osmanlı hakimiyyəti altına keçmişdir.[10] Şəhər Silistra Sancaqbəyliyi və daha sonra Silistra Paşalığının mərkəzi olmuşdur.[11] Osmanlı dövründə Silistra hərbi və inzibati əhəmiyyətə malik bir qala kimi tanınmış və Dunay çayı boyunca müdafiə sistemi gücləndirilmişdir. XVIII-XIX əsrlərdə Osmanlı-Rusiya müharibələri zamanı Silistra bir neçə dəfə rus qoşunları tərəfindən mühasirəyə alınmışdır. 1853-1856-cı illər Krım müharibəsi zamanı Silistra Osmanlı qoşunlarının müdafiə etdiyi əsas qalalardan biri olmuşdur.[12]
1878-ci ildə Berlin müqaviləsinə əsasən, Silistra Bolqarıstan knyazlığının tərkibinə daxil olmuşdur.[13] XX əsrdə şəhər Dobruca bölgəsi ilə birlikdə Rumıniya və Bolqarıstan arasında mübahisə predmeti olmuş və 1913-cü ildə Rumıniyaya verilmişdir.[14] 1940-cı ildə Krayova müqaviləsinə əsasən, Şimali Dobruca, o cümlədən Silistra Bolqarıstana qaytarılmışdır. İkinci Dünya müharibəsindən sonra şəhər Bolqarıstanın tərkibində qalmış və inkişaf etməyə başlamışdır.[15] Bu gün Silistra Bolqarıstanın mühüm tarixi və mədəni mərkəzlərindən biri olaraq qalır. Şəhər Dunay çayı boyunca yerləşən qədim qalaları, tarixi abidələri və inkişaf etmiş sənaye infrastrukturu ilə tanınır.[16]
- ↑ https://www.grao.bg/tna/t41nm-15-06-2024_2.txt.
- ↑ "Population by districts, municipalities, place of residence and sex". National Statistical Institute. 31 December 2021.
- ↑ This article incorporates text from a publication now in the public domain: Kisholm, Hyu, redaktorSilistria // Britannika Ensiklopediyası. 25 (XI). Cambridge University Press. 1911. 94–95.
- ↑ (bol.) Population on 01.02.2011 by provinces, municipalities, settlements and age; National Statistical Institute Arxivləşdirilib 2013-09-08 at the Wayback Machine
- ↑ Population by province, municipality, settlement and ethnic identification, by 01.02.2011; Bulgarian National Statistical Institute Arxivləşdirilib 2012-04-22 at the Wayback Machine (bol.)
- ↑ "Bulgaria Guide, Silistra Municipality". İstifadə tarixi: 30 July 2009.
- ↑ "Bulgaria Guide, Silistra". İstifadə tarixi: 30 July 2009.
- ↑ "Silistra - Weather data by months". meteomanz. İstifadə tarixi: 8 July 2024.
- ↑ Rumen Ivanov, Romans on the Danube: Durostorum, Athena Review, Vol. 2, No. 3 (2000) https://www.athenapub.com/AR/7durost1.htm
- ↑ Lendering, Jona (26 May 2017). "Legio XI Claudia Pia Fidelis". Livius.org
- ↑ Mark O'Sullivan, The Social and Political Influence of Saint Ambrose as Reflected in his Letters, B.Phil thesis, Liverpool University, 1976.
- ↑ Andreev, J. The Bulgarian Khans and Tsars (Balgarskite hanove i tsare, Българските ханове и царе), Veliko Tarnovo, 1996, p. 95, ISBN 954-427-216-X
- ↑ Rogers, Clifford J. Dristra, Battle of // The Oxford Encyclopedia of Medieval Warfare and Military Technology. Oxford University Press. 2010. 549. ISBN 978-0-19-533403-6.
- ↑ Andreev, J. The Bulgarian Khans and Tsars (Balgarskite hanove i tsare, Българските ханове и царе), Veliko Tarnovo, 1996, p. 226, ISBN 954-427-216-X
- ↑ GÖKBİLGİN, M. TAYYİB. "KANUNÎ SULTAN SÜLEYMAN DEVRİ BAŞLARINDA RUMELİ EYALETİ, LİVALARI, ŞEHİR VE KASABALARI". Belleten. 20 (78). 1956: 247–294. eISSN 2791-6472. ISSN 0041-4255.
- ↑ (bolq.) National Statistical Institute - 2012 Arxivləşdirilib 2011-04-11 at the Wayback Machine
