Severski Donets döyüşü — 5–13 may 2022-ci il tarixlərində Severski Donets çayında, Beloqorovka və Dronovka kəndləri yaxınlığında hərbi əməliyyat. Bu əməliyyat zamanı Rusiya Silahlı Qüvvələrinin bölmələri ən azı dörd dəfə Severski Donets çayını keçməyə və Lisiçansk-Severskidonetsk aqlomerasiyasında Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin bölmələrini mühasirəyə almaq üçün lazım olan dayaq nöqtəsi yaratmağa cəhd etmişdilər.
Severski Donets döyüşü | |
---|---|
![]() | |
Tarix | 2022 |
|
Uğursuz əməliyyat zamanı itkilər Rusiya qüvvələrinin Ukrayna ilə müharibəsində ən böyük birdəfəlik itkilərdən biri olmuşdur. Hücum edən Rusiya qüvvələri 80-dən çox tank və zirehli maşın, təxminən 485 əsgər itirmişdir.[1]
Məlumatlara görə, Rusiya komandanlığı Severski Donets çayını keçmək üçün 550 hərbçi, 74-cü motoatıcı briqadanın əsgərlərini göndərmişdir. Bu briqada 8 mart tarixində Çerniqov vilayətində Desna çayını xüsusi çətinlik çəkmədən keçmişdi.[2]
Ukrayna tərəfindən 17-ci əlahiddə tank briqadasının artilleriyasının və 80-ci ayrıca desant-hücum briqadasının desantçılarının əməliyyatda iştirak etdiyi bildirilmişdir.[3]
2022-ci ilin yazında Rusiya ordusu İzyum, Slaviansk, Kramatorsk və Severodonetsk şəhərlərinə hücumu cəmləşdirmişdi.[4]
Luqansk vilayətindəki Kreminna şəhəri uğrunda döyüşlərdən sonra, şəhər 18 aprel tarixində Rusiya qüvvələri tərəfindən işğal edilmiş[5] və Rusiya qüvvələri Rubijne şəhərinə hücuma diqqət yetirmişdir.[2]
Rusiya "Telegram" kanalları iddia etmişdir ki, 2 may tarixində Rusiya ordusu çayın keçilməsi üçün hazırlıq tədbirlərinə başlamış, 4 və 5 may tarixlərində isə Rusiya artilleriyası Severski Donetsin sol sahili boyunca “kütləvi hazırlıq” aparmışdır.[6] 5 may səhər saatlarında Ukrayna kəşfiyyatı Rusiya qüvvələrinin Dronovka kəndi yaxınlığında çayı keçməyə başladığını öyrənmişdir.[7] Səhər saat 7-də elektrik xəttinin yaxınlığında atəş mövqeyinə 30-cu ayrıca mexanikləşdirilmiş briqadanın iki tankından ibarət Ukrayna tankçıları hərəkətə keçmiş, döyüş baş vermiş və Ukrayna tərəfinin iddiasına görə, Ukrayna Silahlı Qüvvələri 2 vzvod Rusiya piyadasını, iki BMP və bir kateri məhv etmişdir. Əməliyyatın uğuru GİS “Arta” artilleriya istiqamətləndirmə texnologiyasının tətbiqi ilə təmin edilmişdir.[8]
Ukrayna kəşfiyyatının bəyanatına görə, 7 may tarixində onlar Rusiya qüvvələrinin Beloqorovka qəsəbəsi ətrafında ikinci keçidin qurulması üçün daha uyğun yerə bölmələri köçürmək planlarından xəbər tutmuşlar. 8 may səhər saatlarında, sıx tüstü pərdəsi və zəif görünürlük şəraitində kəşfiyyatçılar əvvəlcə motorlu qayıqların səsini eşitmiş, sonra dron kəşfiyyatı ilə körpünün qurulmasını təsdiqləmişlər. Həmin gün tamamlanmamış körpü aviasiya və artilleriya zərbələrinin kombinasiyası ilə məhv edilmişdir. Rusiya qüvvələrinin bir hissəsi qarşı sahildə ilişib qalmışdır.[9]
10 may tarixində çəkilmiş peyk görüntüləri və dronlarla çəkilmiş videolar, "CNN" tərəfindən təhlil edilərək təsdiqlənmişdir ki, Rusiya qüvvələri Beloqorovka ərazisində Severo Donets üzərində iki ponton körpü qurmuş, lakin hər ikisi Ukrayna tərəfindən məhv edilmişdir.[10] Bu əməliyyatda ABŞ-dən yeni alınmış 155 mm-lik M777 haubitsaları istifadə olunmuşdur.[11][12].
12 may tarixində eyni yerdə çayı keçmək üçün üçüncü cəhd edilmiş,[13] yeni körpü 13 may tarixində məhv edilmişdir.[6]
Luqansk Vilayət İdarəsinin rəhbəri Sergey Qayday bildirmişdir ki, Rusiya qüvvələri növbəti ponton körpüsünün qurulması cəhdini davam etdirir.[6] Növbəti körpü 22 may tarixində Dronovka ilə Beloqorovka arasında yerləşən Serebryanka ərazisində məhv edilmişdir.[14][15]
"The New York Times"ın qiymətləndirməsinə görə, Rusiya Silahlı Qüvvələrinin bir batalyon taktiki qrupu məhv edilmişdir. Açıq mənbələrin təhlilinə əsaslanaraq, "The New York Times" hesablamışdır ki, Rusiya qüvvələri ümumilikdə 400-dən çox əsgər itirmişdir (ölən və yaralanan).[16] "Institute for the Study of War" iddia etmişdir ki, bu epizodda Rusiya qüvvələrinin ümumi itkiləri keçidə qatılan təxminən 550 nəfərdən 485 nəfər təşkil etmişdir. Həmçinin, 80-dən çox texnika itirilmişdir.[2] "CNN"in məlumatına görə, 100-dən çox texnikadan təxminən 30 maşın (əsasən BTR) artilleriya atəşindən sonra döyüş qabiliyyətini saxlamış və yaxınlıqdakı yaşayış məntəqəsində mövqe tutmaq cəhdi üçün istifadə edilmişdir.[17]
Potensial olaraq məhv edilmiş texnika arasında 70-dən çox tank, BMP, MT-LB və ən azı bir kater sayılmışdır.[18] Həmçinin, ponton keçidini quran mühəndis maşınları da məhv edilmişdir.[9][18]
Çayın keçilməsi zamanı 12-ci mühəndis briqadasının komandiri polkovnik Denis Kozlov həlak olmuşdur.[19]
"Institute for the Study of War" ehtimal etmişdir ki, Rusiya briqadasının qərargahı və komandirləri yenilənmiş Ukrayna artilleriyasının təhlükəsini səhv qiymətləndirmiş ola bilər, çünki bu briqadanın son uğurlu çay keçidindən iki ay keçmiş və silahlanma vəziyyəti dəyişmişdir, yaxud rəhbərlik sadəcə səriştəsiz olmuş və ya öz əsgərlərinə nəzarət edə bilməmişdir.[2]
- ↑ Condé Nast. "Inside the U.S. Effort to Arm Ukraine". The New Yorker (ingilis). 2022-10-17. 2022-10-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-10-21.
- ↑ 1 2 3 4 "Russian Offensive Campaign Assessment, May 14". Institute for the Study of War (ingilis). 2022-05-14. 2022-05-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-18.
- ↑ "Ukraine claims strategic win in strikes on Russian units crossing river". NBC News (ingilis). 2022-05-12. 2022-08-15 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ Steve Balestrieri. "Video: Ukraine Wipes Out Russian Battalion Attempting River Crossing". 19FortyFive (ingilis). 2022-05-16. 2022-05-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-17.
- ↑ ""Мы просим эвакуироваться, все может поменяться за считанные часы. Кременная тому пример". Глава Луганской области – о наступлении России". Настоящее Время (rus). 2022-04-19. 2022-05-19 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ 1 2 3 "Russian Offensive Campaign Assessment, May 13". Institute for the Study of War (ingilis). 2022-05-13. 2022-05-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-06-02.
- ↑ Lee Bullen, Zenger News. "Ukrainian troops destroy Russian armored unit trying to cross Seversky Donets River". Newsweek (ingilis). 2022-05-20. 2022-08-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-08-15.
- ↑ Parker, Charlie. "Uber-style technology helped Ukraine to destroy Russian battalion". The Times. 2022-05-14. 2022-05-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-17.
- ↑ 1 2 Sebastien Roblin. "Ukraine Is Smashing Russian Bridgeheads Left and Right—But Maybe Still Not Fast Enough". 19FortyFive (ingilis). 2022-05-13. 2022-06-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-17.
- ↑ Paul P. Murphy, Tim Lister, Gianluca Mezzofiore, Katie Polglase. "Ukrainians eliminate at least 2 pontoon bridges near Bilohorivka, satellite and drone images show". CNN (ingilis). 2022-05-16. 2022-05-21 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "A Doomed River Crossing Shows the Perils of Entrapment in the War's East". New York Times. 2022-05-26. 2022-07-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-26.
- ↑ Steve Balestrieri. "Russia's Strategy to Win in Ukraine: Raze It To the Ground". 19FortyFive (ingilis). 2022-05-26. 2022-05-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-26.
- ↑ Helen Regan and Seán Federico O'Murchú. "Exclusive: Intense fighting continues at site where Ukrainians blew up two Russian pontoon bridges, satellite image shows". CNN (ingilis). 2022-05-13. 2022-05-13 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ Gall, Carlotta. "Russia Renews Assault on Key Eastern City as Advances by Both Sides Slow". The New York Times. 2022-05-22. 2022-08-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-08-15.
- ↑ "Чим закінчиться натиск Росії на Донбасі?". Радіо Свобода (ukrayna). 2022-05-29. 2022-06-10 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ Anton Troianovski, Marc Santora. "Growing evidence of a military disaster on the Donets pierces a pro-Russian bubble" (ingilis). New York Times. 2022-05-15. 2022-05-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-16.
- ↑ Nectar Gan, Tara John, Sana Noor Haq, Adrienne Vogt and Joe Ruiz. "More details emerge about disastrous Russian effort to cross key river in the east". CNN (ingilis). 2022-05-14. 2022-05-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-18.
- ↑ 1 2 David Axe. "The Russians Lost An Entire Battalion Trying To Cross A River In Eastern Ukraine". Forbes (ingilis). 2022-05-11. 2022-05-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-18.
- ↑ Sarkar, Alisha Rahaman. "Vladimir Putin loses 42nd colonel in war with Ukraine". Independent (ingilis). 2022-05-18. 2022-06-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-19.
- "Украина заявила о разгроме российской бронеколонны при переправе через реку. Что известно". Русская служба Би-би-си. 2022-05-13. 2022-05-16 tarixində arxivləşdirilib.
- "Украинцы на речной переправе за четыре дня уничтожили 70 единиц техники РФ". euroradio.fm. 2022-05-12. 2023-06-08 tarixində arxivləşdirilib.