Sergey Vasiliyeviç Avdeyev (rus. Серге́й Васи́льевич Авде́ев; 1 yanvar 1956[1]) — SSRİ və Rusiya kosmonavtı. Rusiya Federasiyasının pilot-kosmonavtı (1993), 1-ci dərəcəli kosmonavt (1999), Rusiya Federasiyasının Qəhrəmanı (1993).[2]
| Sergey Avdeyev | |
|---|---|
 | |
| Ölkə | |
| Doğum tarixi | 1 yanvar 1956[1] (69 yaş) |
| Mükafatları |
      |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
1979-cu ildə Moskva Mühəndislik Fizika İnstitutunu eksperimental nüvə fizikası ixtisası üzrə bitirmişdir. 1981-ci ildə Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin Marksizm–Leninizm Universitetinin İdeoloji Kadrlar fakültəsini bitirmişdir. Ali siyasi təhsil almışdır. 1985-ci ilin may ayından Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası üzvüdür. 1986-cı ildə Moskva Mühəndis Fizika İnstitutunun qiyabi aspiranturasını bitirmişdir. 18 may 2001-ci ildən fizika-riyaziyyat elmləri namizədidir, dissertasiya işi astronavtların gözündə işıq parıltılarının səbəblərinin öyrənilməsinə həsr edilmişdir.[3]
1-ci uçuş (27 iyul 1992 – 1 yanvar 1993) 12-ci əsas ekspedisiyanın ("EO-12") proqramı üzrə "Soyuz TM-15" kosmik gəmisinin ("SC") və "Mir" orbital kompleksinin ("OC") bort mühəndisi kimi birlikdə həyata keçirilmişdir. Anatoli Solovyov və Mişel Tonini ilə (Fransa) uçuş etmişdir. Uçuş zamanı (188 gün 21 saat 41 dəqiqə 15 saniyə) o, 4 dəfə (3 sentyabr 1992, 7 sentyabr 1992, 11 sentyabr 1992, 15 sentyabr 1992; ümumi müddəti 18 saat 21 dəqiqə) kosmosa çıxmışdır.[4]
2-ci uçuş (3 sentyabr 1995 – 29 fevral 1996) Yuri Gidzenko və Tomas Rayter (Almaniya, Avropa Kosmik Agentliyi) ilə birlikdə "EO-20" proqramı və "Euromir-95" proqramı çərçivəsində "Soyuz TM-22" və "Mir" gəmilərinin bort mühəndisi kimi. Uçuş zamanı (179 gün 1 saat 41 dəqiqə 46 saniyə) açıq (20 oktyabr 1995; 5 saat 16 dəqiqə) və qapalı məkana – təzyiqsiz keçid bölməsinə (8 dekabr 1995; 29 dəqiqə) çıxış etmişdir.[4]
3-cü uçuş (13 avqust 1998-ci il – 28 avqust 1999-cu il) Gennadi Padalka və Yuri Baturin ilə birlikdə "EO-26" və "EO-27" proqramları üzrə "Soyuz TM-28" və "Mir" gəmilərində bort mühəndisi kimi. O, Viktor Afanasyev və Jan-Pyer Enyer (Fransa) ilə birlikdə "Soyuz TM-29" kosmik gəmisində Yerə qayıtmışdır. Uçuş zamanı (379 gün 14 saat 51 dəqiqə 10 saniyə) 3 dəfə açıq (10 noyabr 1998, 23 iyul 1999, 28 iyul 1999). Ümumi müddəti 17 saat 25 dəqiqə) və qapalı (15 sentyabr 1998; 30 dəqiqə) məkan. 2005-ci ilə qədər o, kosmosda keçirdiyi ümumi vaxt (747 gün 14 saat 14 dəqiqə 11 saniyə) üzrə dünya rekorduna sahib olmuşdur. O, Sergey Krikalyov onu ötüb keçənə qədər bu rekordu qorumuşdur.[4]
- ↑ 1 2 Sergei Wassiljewitsch Awdejew // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- ↑ Авдеев Сергей Васильевич // Авиационная энциклопедия в лицах. Москва: Барс. Отв. А. Н. Ефимов. 2007. 16. ISBN 978-5-85914-075-6.
- ↑ Авдеев, Сергей Васильевич Экспериментальное исследование частиц, вызывающих явление "световых вспышек" в глазах космонавтов, с помощью позиционно- чувствительных полупроводниковых стриповых детекторов Arxivləşdirilib 2019-01-10 at the Wayback Machine, диссертация на степень кандидата физико-математических наук : 01.04.01. - Москва, 2001. - 120 с.
- ↑ 1 2 3 Оганджанян, С. Б. АВДЕЕВ // Большая российская энциклопедия. Электронная версия (rus). 2020. 2023-01-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-26.
- И. А. Маринин, С. Х. Шамсутдинов, А. В. Глушко (составители). Советские и российские космонавты. 1960—2000. М.: ООО Информационно-издательский дом «Новости космонавтики». Под редакцией Ю. М. Батурина. 2001. ISBN 5-93345-003-0.
- Сергей Васильевич Авдеев
- Советские и российские космонавты. 1960—2000 М., ООО Информационно-издательский дом «Новости космонавтики», 2001 г. — 408с. ISBN 5-93345-003-0
- Интервью с Сергеем Авдеевым на сайте Перемены.ру
- Космонавт Сергей Авдеев. Видеоэнциклопедия «Космонавты». Телестудия Роскосмоса
- "Авдеев, Сергей Васильевич". Энциклопедия: Персоны. Страны. Темы. ИТАР-ТАСС. 2019-05-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-05-22.
- Знамя Мира в Космосе