Semyon Leontyeviç Bretanitski (rus. Семён Леонтьевич Бретаницкий; 25 noyabr (7 dekabr) 1886, Odessa, Xerson quberniyası – 7 yanvar 1963, Bakı) — Azərbaycan-sovet skripkaçısı və pedaqoqu, professor (1927), Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi (1936). Azərbaycanda ilk simli kvartetin və fortepiano triosunun təşkilatçısıdır.
| Semyon Bretanitski | |
|---|---|
| rus. Семён Леонтьевич Бретаницкий | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Odessa, Odessa qəzası, Xerson quberniyası, Rusiya imperiyası |
| Vəfat tarixi | (76 yaşında) |
| Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ |
| Vətəndaşlığı |
 Rusiya imperiyası→ AXC→ SSRİ |
| Uşağı | |
| Musiqiçi məlumatları | |
| Fəaliyyəti | skripkaçı, musiqi pedaqoqu, konsertmeyster |
| Musiqi alətləri | skripka, kamança |
| Mükafatları |
  |
Semyon Bretanitski 25 noyabr (7 dekabr) 1886-cı ildə Odessada anadan olmuşdur. 1911-ci ildə Almaniya imperiyasındakı Leypsiq Konservatoriyasını, 1914-cü ildə isə Sankt-Peterburq Konservatoriyasını (Leopold Auerin[ing.] sinfi) bitirmişdir. Solist kimi çıxış etmiş, simfonik orkestrlərin konsertmeysteri olmuşdur. 1916-cı ildən Bakıda yaşamışdır.[1]
1916-cı ildən Rus İmperator Musiqi Cəmiyyəti tərkibindəki musiqi məktəbində[a] müəllimlik edən Semyon Bretanitski Azərbaycan Dövlət Konservatoriyası yarandığı tarixdən, 1921-ci ildən burada dərs demiş, 1927-ci ildə professor adını almış və 1930–1951-ci illərdə Simli alətlər kafedrasının müdiri olmuşdur. Burada skripkadan əlavə, kamança dərsləri də demişdir.[2] Onun tələbələri sırasında V. Ayvazov, Tofiq Bakıxanov, Azər Rzayev, Qriqori Qamburq[ing.], Georgi Xocayev, A. Xoculiyan və başqaları olmuşdur.[1]
Semyon Bretanitski Azərbaycan bəstəkarlarının bir sıra skripka əsərlərinin ilk ifaçısı olmuşdur. O, Azərbaycanda ilk simli kvartetin (1925) və fortepiano triosunun (1937) təşkilatçısı və iştirakçısıdır.[2]
Semyon Bretanitski 7 yanvar 1963-cü ildə Bakıda vəfat etmişdir.[1]
- "Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adı — 1 fevral 1936
- "Şərəf nişanı" ordeni — 25 fevral 1946
- ↑ Həmin dövrdə Bakı Musiqi Texnikumu Rus İmperator Musiqi Cəmiyyəti nəzdində fəaliyyət göstərir və Bakı şöbəsi adlanırdı
- ↑ 1 2 3 Бретани́цкий Семён Леонтьевич // Музыкальная энциклопедия: [в 6 т.]. Т. 1. А — Гонг. М.: Советская энциклопедия. гл. ред.: Ю. В. Келдыш. 1973. стб. 572. 102 000 экз.
- ↑ 1 2 Бретани́цкий Семён Леонтьевич // Музыкальный энциклопедический словарь / гл. ред.: Г. В. Келдыш. М.: Советская энциклопедия. 1990. С. 82. ISBN 5-85270-033-9. 150 000 экз.