Schoenicola striatus — Sərçəkimilər fəsiləsinin sisəkquşları yarımfəsiləsinə aid quş növü.[3]
| Schoenicola striatus | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Elmi təsnifat | ||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Schoenicola striatus |
||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
| ||||
Schoenicola striatus Hindistan yarımqitəsinə endemikdir və Banqladeş, Hindistan, Nepal və Pakistanda yayılmışdır. Bu həşəratyeyən quşlar, insan fəaliyyətləri tərəfindən təhdid edilən sıx və hündür otluqlarda, çox vaxt bataqlıq sahələrdə gizlənir. Əvvəllər yerli növ hesab edilsə də, bu quşlar qışda Hindistan yarımadasının cənubuna və şərqinə miqrasiya edərək, Himalay dağlarının cənubundakı şimal düzənliklərinə qayıda bilər.[4]
Schoenicola striatus iri və qəhvəyi rəngdədir, başının və belinin lələklərində geniş tünd zolaqlar var və görünüş etibarilə demək olar ki, adi pıspıldaq quşunu xatırladır (tez-tez adi pıspıldaqla səhv salınır). Quyruğu pilləli olub, lələklərinin ucları ağdır. Quyruq lələklərinin oxu tünd rəngdədir və lələklərin qabırğaları tünddür. Dimdiyi güclüdür. Ayaqları qəhvəyi, dimdiyi qara olub, alt çənəsinin ucu mavi-boz rəngdədir. Onların üzərində açıq rəngli qaş xətti var və alt tərəfi ləksizdir.
Bu növ əvvəllər "Köhnə Dünya qamışcılları" fəsiləsi olan "Sylviidae" fəsiləsinə, "Chaetornis" cinsinə daxil edilsə də, xarici morfologiya və DNT ardıcıllığı üzrə daha ətraflı tədqiqatlar onun "Locustellidae" fəsiləsinə, "Schoenicola" cinsinə daxil edilməsinə səbəb olmuşdur. Bu cins, qamışcıl quşları arasında gözlərin qabağında çılpaq dəri sahəsi (lores) və bu sahədən irəliyə doğru uzanan beş sərt riktal tükü ilə fərqlənir. Çılpaq dəri elastikdir və belə güman edilir ki, bu tüklər quş sıx və kobud otlar arasında hərəkət edərkən gözlərini qoruyur, geriyə qatlanaraq göz üzərində bir növ qəfəs və ya siper əmələ gətirir. Döş lələkləri sərtdir və bəzi fərdlərdə lələklərin ucları tünd rəngdə olur, bu da onu boyunbağılı görünüş verir. Cinslər lələk rənginə görə oxşardır.[5]
Schoenicola striatusun yaşadığı mühit hündür otlarla örtülü bataqlıq sahələrdir. Yayılma sahəsi əsasən Hindistan yarımqitəsinin şimal hissəsindədir. Əvvəllər Qücərat, Andhra Pradeş, Qərbi Benqaliya, Odişa, Lahor, Banqladeşin bəzi hissələri və Nepalda ümumi bir növ kimi təsvir edilirdi.[6] Növ otlaq və bataqlıq mühitlərinin məhv edilməsi təhlükəsi ilə üzləşir. Əvvəllər əsasən yerli növ hesab edilsə də, yağışlarla əlaqəli hərəkətlər göstərə bilər və Himalay dağlarının cənubundakı çay düzənliklərində çoxalaraq, qışda Hindistan yarımadasının şərqinə və cənubuna miqrasiya edə bilər.
Schoenicola striatusu görmək çətindir, adətən ot dəstəsinin üstündə qısa müddət görünür və tez-tez ot dəstələrinin içərisində gizlənərək həşərat ovlayır. Erkəklər otların üstündən təxminən bir metr qalxaraq, havada ziqzaq çəkərək paraşüt şəklində enirlər. Uçuş zamanı yüksələn və enən "çvi-çü" səsi ilə də çağırırlar. Çoxalma mövsümü maydan sentyabra qədər davam edir və yuva ot topu şəklində olub, üstündə açılış var və ot dəstəsinin əsası yaxınlığında yerləşir. Adətən dörd-beş yumurta qoyulur və yumurtaların dişi tərəfindən tək başına qızardıldığı güman edilir. Yumurtalar ağ rəngdədir və bənövşəyi-qırmızı xallarla örtülüdür.[7]
- Uzunluq: 160–170 mm (erkək), 145–155 mm (dişi)
- Dimdik: 12 mm
- Qanad: 80–92 mm (erkək), 72–82 mm (dişi)
- Quyruq: 84–90 mm (erkək), 72–82 mm (dişi)
- Baş: 35–37 mm (erkək), 35 mm (dişi)
- Ayaq: 100–200 mm
Bu növün davranışı və həyat tərzi ilə bağlı daha çox tədqiqat tələb olunur. Bristled grassbird həssas növlər qrupuna daxildir.[8]
-
Bristled grassbird -
Bristled grassbird baş hissəsi
- ↑ IOC World Bird List. Version 8.2. 2018. doi:10.14344/IOC.ML.8.2
- ↑ IOC World Bird List. Version 9.1. 2019. doi:10.14344/IOC.ML.9.1
- ↑ Dickinson E. C., Bruce M., Gregory S., Peterson A. P., Pittie A. The dating of names proposed in the first Supplement to Thomas Jerdon's Catalogue of the birds of the peninsula of India // The Bulletin of Zoological Nomenclature . 61 (journal) (ingilis). 2004. 214—221.
- ↑ Ball, Valentine. "Notes on some birds collected at Sambalpur and Orissa". Stray Feathers. 4. 1876: 231–237. 2025-02-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-08-09.
- ↑ Dickinson, E.C.; Bruce, M.; Gregory, S.; Peterson, A.P.; Pittie, A. "The dating of names proposed in the first Supplement to Thomas Jerdon's Catalogue of the birds of the peninsula of India". The Bulletin of Zoological Nomenclature. 61. 2004: 214–221.
- ↑ Currie, A.J. "The occurrence of the Bristled Grass-Warbler Chaetornis locustelloides at Lahore". J. Bombay Nat. Hist. Soc. 24 (3). 1916: 593–594. 2024-11-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-08-09.
- ↑ Butler, E.A. "The Avifauna of Mount Aboo and North Gujerat". Stray Feathers. 5. 1877: 207–236.
- ↑ BirdLife International. "Chaetornis striata". IUCN Red List of Threatened Species. 2017. 2017: e.T22715559A111102835. doi:10.2305/IUCN.UK.2017-1.RLTS.T22715559A111102835.en. İstifadə tarixi: 17 December 2023.
- Krishnan A. (2021). Bristled Grassbird (Schoenicola striatus), version 2.1. In Birds of the World (S. M. Billerman, M. A. Bridwell, and P. G. Rodewald, Editors). Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA. https://doi.org/10.2173/bow.brigra2.02.1
