Sarıcallı — Azərbaycan Respublikasının Cəbrayıl rayonunun Sarıcallı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.[1] Sarıcallı (həmçinin, Sarıcalı və Sarıcally) Azərbaycanın Cəbrayıl rayonunun Şükürbəyli inzibati vahidinə daxil olan bir kənddir və Göyana düzündə,[2] Cəbrayıl şəhərindən 12 km cənubda yerləşir.
| Sarıcallı | |
|---|---|
| | |
| 39°17′44″ şm. e. 47°05′50″ ş. u. | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Mərkəzin hündürlüyü | 250 m |
| Saat qurşağı | |
Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin 7 fevral 1991-ci il tarixli, 54-XII saylı Qərarı ilə Cəbrayıl rayonunun Sarıcallı kəndi Şükürbəyli kənd Sovetindən ayrılaraq, bu kənd mərkəz olmaqla Sarıcallı kənd Soveti yaradılmışdır.[3] 1993-cü ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal olunmuşdur. 5 oktyabr 2020-ci ildə Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğaldan azad edilmişdir.[4]
Yaşayış məntəqəsi bəhmənlilərin bir qolu olan sarıcalıların adı ilə bağlıdır. Sarıcalılar cavanşir və başqa tayfalarla birlikdə Qarabağ xanlığının siyasi həyatında mühüm rol oynamışdılar. XIX əsrin əvvəllərində onlar dərgahlı, əmiraslanbəyli, çəmənli, incilli, yetim adlı tirələrə bölünürdü. 1917-ci ildə Şuşa qəzasında Əmiraslanbəyli Sarıcalısı, İncirli Sarıcalısı, Tərəkəmə Sarıcalısı, Quzanlı Sarıcalısı adlı yaşayış məntəqələri də qeydə alınmışdı.[5]
Rusiya İmperiyası dövründə Sarıcallı kəndi Yelizavetpol quberniyasının Cəbrayıl qəzasına daxil idi.
Sovet dövründə kənd Azərbaycan SSR-in Cəbrayıl rayonunun tərkibində idi. Kənd Birinci Qarabağ müharibəsində Ermənistan qüvvələri tərəfindən işğal edilmişdir.[6]
5 oktyabr 2020-ci il tarixində, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Azərbaycan Ordusunun Cəbrayıl rayonunun Sarıcallı kəndini azad edərək nəzarətə götürdüyünü elan etmişdir.[7][8][9]
Kənd Gəyən çölündə yerləşir.
Kənd əhalisinin əsas məşğuliyyətini heyvandarlıq təşkil edib.
"1886-cı il ailə siyahılarından çıxarılmış Zaqafqaziya bölgəsi əhalisinin statistik məlumatları toplusu"na əsasən, Cəbrayıl qəzasının Soltanlı kənd dairəsinin Sarıcallı kəndində 73 evvar idi və burada 326 azərbaycanlı (mənbədə "tatar" kimi göstərilmiş), dini baxımdan şiə olan kəndlilər yaşayırdı.[10]
1912-ci il "Qafqaz Təqvimi"nə görə, Qaryagin qəzasının Sarıcallı kəndində 398 nəfər yaşayırdı, onların əksəriyyəti azərbaycanlılar idi və təqvimdə "tatar" kimi göstərilmişdir.[11]
- ↑ Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı, 2024" (PDF) (az.). stat.gov.az. 28 fevral 2024. 14 mart 2024 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 5 aprel 2024.
- ↑ Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti (az.). II. Baku: Şərq-Qərb. 2007. 175–176. ISBN 978-9952-34-156-0. 4 sentyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 dekabr 2023.
- ↑ "Azərbaycan Respublikasının Bakı, Gəncə və Sumqayıt şəhərlərinin, Abşeron, Ağdaş, Ağsu, Ağcabədi, Balakən, Bərdə, Beyləqan, Vartaşen, Quba, Qutqaşen, Daşkəsən, İmişli, Yevlax, Kəlbəcər, Kürdəmir, Gədəbəy, Goranboy, Laçın, Lerik, Lənkəran, Mirbəşir, Puşkin, Saatlı, Füzuli, Cəbrayıl və Şamxor rayonlarının, Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti Şuşa rayonunun inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişikliklər edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin 7 fevral 1991-ci il tarixli, 54-XII saylı Qərarı". 2 may 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 sentyabr 2022.
- ↑ "Cəbrayılın daha 3 kəndi və strateji yüksəkliklər işğaldan azad edildi". qafqazinfo.az (az.). 5 oktyabr 2020. 27 mart 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 oktyabr 2020.
- ↑ Sarıcallı // Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. II cild. Bakı: Şərq-Qərb. 2007. 304. ISBN 978-9952-34-156-0.
- ↑ "Cəbrayıl rayonunun Sarıcallı kəndi". Azerbaijan State News Agency. 31 yanvar 2023. İstifadə tarixi: 11 dekabr 2023.
- ↑ "Füzuli şəhərinin erməni işğalından azad olunmasından iki il keçir". Azerbaijan State News Agency. 17 oktyabr 2022. 29 may 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 dekabr 2023.
- ↑ "Сегодня годовщина освобождения от оккупации трех сел Джебраильского района (Видео)". www.kaspiy.az (rus). 11 dekabr 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 dekabr 2023.
- ↑ "Prezident Əliyev: "Cəbrayıl rayonunun Şıxəli Ağalı, Sarıcalı, Məzrə kəndləri azad edilib"". Voice of America (az.). 5 oktyabr 2020. 11 dekabr 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 dekabr 2023.
- ↑ Свод статистических данных о населении Закавказского края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. Tiflis. 1893. 237. 11 dekabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 dekabr 2023.
- ↑ Kavkazskiy kalendar. Tiflis. 1911. 200.