Sanço Pansa (isp. Sancho Panza) — ispan yazıçısı Migel de Servantesin dünya ədəbiyyatının klassik əsəri olan “Don Kixot” romanının əsas obrazlarından biridir. O, idealist və xəyallarla yaşayan Don Kixotun silahdaşı və xidmətçisi kimi çıxış edir və əsərdə realizm, sağlam düşüncə və xalq müdrikliyinin təcəssümü hesab olunur.[1]
| Sanço Pansa | |
|---|---|
| isp. Sancho Panza | |
| | |
| Yaradan | Migel de Servantes |
| Məlumat | |
| Cinsi | kişi[d] |
Sanço Pansa sadə kəndli mənşəli, praktik düşüncəli, maddi maraqları ön planda tutan, lakin eyni zamanda sadiq və xeyirxah bir obrazdır.[2] O, Don Kixotun cəngavərlik ideallarına şübhə ilə yanaşsa da, ona bağlı qalır və səfərlərində daim onu müşayiət edir. Sançonun əsas motivasiyası Don Kixotun ona vəd etdiyi “ada qubernatorluğu” arzusudur.[3]
Sanço Pansa aşağıdakı əsas xüsusiyyətləri ilə seçilir:[4]
- Realizm və sağlam düşüncə – hadisələrə praktik və məntiqli yanaşır.
- Xalq müdrikliyi – atalar sözləri və məsəllərdən tez-tez istifadə edir.
- Humor və satira – komik situasiyaların əsas mənbələrindən biridir.
- Sədaqət – Don Kixotun səhvlərini görsə də, onu tərk etmir.
- Təkamül – əsərin gedişində mənəvi və intellektual inkişaf keçirir.
Sanço Pansa ilə Don Kixot arasındakı münasibət romanın əsas ideya oxlarından biridir. Don Kixot idealizm və romantizmi, Sanço isə realizm və təcrübəni təmsil edir. Bu qarşıdurma oxucuya insan təbiətinin iki fərqli tərəfini göstərir. Zaman keçdikcə Sanço Don Kixotun ideallarından qismən təsirlənir, Don Kixot isə Sançonun praktik məsləhətlərini nəzərə almağa başlayır.
Romanın ikinci hissəsində Sanço Pansa qısa müddətlik “Baratariya adası”nın qubernatoru olur. Bu epizod onun idarəçilik bacarığını, ədalət hissini və xalq müdrikliyini nümayiş etdirir. Sanço rəsmi təhsili olmasa da, verdiyi qərarlar ədalətli və məntiqli olur. Nəticədə o, hakimiyyətin məsuliyyətini dərk edərək vəzifədən könüllü şəkildə imtina edir.
Ədəbiyyatşünaslıqda Sanço Pansa aşağıdakı anlayışların simvolu kimi şərh olunur:
- xalq təfəkkürü və sağlam düşüncə
- reallıqla üzləşən insan
- idealizmə qarşı realizm
- sosial satira və tənqid
Sanço Pansa obrazı Avropa ədəbiyyatında “sadə, lakin müdrik xidmətçi” tipinin ən parlaq nümunələrindən biri hesab olunur.
- ↑
Pyburn, K. Anne. Sanchismo // Löfgren, Orvar; Wilk, Richard R. (redaktorlar ). Off the Edge: Experiments in Cultural Analysis. Ethnologia Europaea - volume 35. Copenhagen: Museum Tusculanum Press. 2006. səh. 151. ISBN 9788763505093. İstifadə tarixi: 13 iyul 2023.
Don Quixote can be understood as irrational, possibly insane, or rational, possibly allegorical, but most likely both.
- ↑ Triplette, Stacey. Cervantes's Sources and Influences // Kahn, Aaron M. (redaktor). The Oxford Handbook of Cervantes. Oxford Handbooks Series. Oxford University Press. 16 fevral 2021. səh. 502. ISBN 9780198742913. İstifadə tarixi: 13 iyul 2023.
[...] island of Barataria as a 'serio-comic twist on Machiavelli's advice for nonhereditary rulers who newly acquire kingdoms [...].
- ↑ "Impacting into the asteroid - Don Quijote concept". ESA NEO. İstifadə tarixi: 22 sentyabr 2010.
- ↑ Gleason, Hall. Old Ships and Ship-Building Days of Medford. Medford, MA: J.C. Miller. 1937. səh. 78.
- // Encyclopedia Americana. 1920.