Saleh Balay oğlu Qocayev (12 sentyabr 1899, İlisu, Zaqatala dairəsi – 4 may 1984, Bakı) — azərbaycanlı ixtiraçı alim; texnika elmləri namizədi (1949); Azərbaycan SSR Ali Sovetinin (1–4-cü çağırış) deputatı; Zaqafqaziya Federasiyası İcraiyyə Komitəsinin üzvü, Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Soveti sədrinin müavini; Neft İnstitutunun rektoru (1941–1960).[1]
| Saleh Qocayev | |
|---|---|
 | |
| 24 sentyabr 1940 – 1941 | |
.svg){kind=small} .svg){kind=small} | |
| 17 iyul 1939 – 24 sentyabr 1940 | |
| Sonrakı | Ələkbər Əliyev |
| 1941 – 1960 | |
| Əvvəlki | Musa Əliyev |
| Sonrakı | İsmayıl İbrahimov |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 12 sentyabr 1899 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 4 may 1984 (84 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Partiya | |
| Təhsili | |
|
|
|
| Təltifləri |
   |
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Saleh Qocayev 1896-cı ildə İlisu kəndində anadan olmuşdur. Zaqatala sənət məktəbində təhsil almağa başlasa da, valideynləri vəfat etdiyi üçün Bakıya köçür. O, 15 yaşında Bakıda Nobel qardaşlarının zavodunda işləməyə başlayır.
1925-ci ildə Bakıda fəhlə fakültəsini bitirərək Neft İnstitutunun Texnologiya fakültəsinə daxil olmuş, eyni zamanda S.Budyonnı adına zavodda çilingər işləmişdir. Bir müddətdən sonra partiya səfərbərliyi xətti ilə rayonlara göndərilmiş, yalnız 1928-ci ildən dərslərə davam edərək 1932-ci ildə maşınqayırma şöbəsi üzrə mühəndis diplomu almışdır.
1917-ci ildə Rusiya Sosial Demokrat Fəhlə Partiyası (bolşeviklər) sıralarına qatılan Saleh Qocayev Balakən Rayonu Fəhlə Gənclər İttifaqının sədr seçilmişdir. O, 1918-ci ildə Bakı Sovetinin deputatı seçilmişdir. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti qurulduqdan sonra həbs olunsa da, həbsxanadan qaçaraq İlisuya getmişdir. O, İlisuda Azərbaycan Kommunist Partiyasının özəyini yaratmışdır. 1919-cu ildən isə Azərbaycan Kommunist Partiyası Zaqatala Qəza Gizli Komitəsinin sədri olmuşdur.
Aprel işğalından sonra Zaqatala Qəza İnqilab Komitəsinin sədri seçilən Saleh Qocayev 1921-ci ildə Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsində vəzifəyə təyinat alır.
Təhsilini bitirdikdən sonra o, yenidən partiya-təsərrüfat fəaliyyətinə cəlb olunmuş, Ağır Sənaye Xalq Komissarlığının nümayəndəsi, Leytenant Şmidt adına zavodun yığma sexinin mühəndisi, Şamxor (Şəmkir) Qəza Partiya Komitəsinin birinci katibi, Zaqatala Qəza Partiya Komitəsinin katibi, Kirov Rayon Partiya Komitəsinin katibi (1935–1936), "Kirovneft", "Azərneftemaş" trestlərinin müdiri, Azərbaycan SSR xalq avtomobil nəqliyyatı komissarı, "Azərneftkombinat"ın rəisi, Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Soveti sədrinin müavini vəzifələrində çalışmışdır.
1941–1960-cı illərdə Neft İnstitutunun rektoru olmuş, buna baxmayaraq istehsalatla əlaqəsini kəsməmiş, bir sıra ixtiralar (səkkizsürətli aqreqat, qazma bucurqadı və s.) etmiş, onun işləmələri Respublikada maşınqayırmanın inkişafının istiqamətini müəyyən etmişdir.
Saleh Qocayev 1949-cu ildə texnika elmləri namizədi elmi dərəcəsini almışdır. O, dəfələrlə Azərbaycan K(b)P MK-nın, Azərbaycan MİK-nin, Zaqafqaziya MİK-nin üzvü, Azərbaycan SSR Ali Sovetinin (1–4-cü çağırış) deputatı seçilmişdir.
- "SBQ-8" qazma aqreqatı.
- "82 MM" avtomatik minomyotu
"Qırmızı Bayraq" ordeni;- 4 dəfə "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni;
- "Qırmızı Ulduz" ordeni;
- Mehdi Hüseyn 1959-cu ildə Saleh Qocayev şəxsiyyətinə həsr etdiyi "Qabar" hekayəsində onun həyatını "Yüksək əyarlı ömür yolu" adlandırmışdı.
- Mahmud Qocayev "Dərin zəka, dönməz əqidə" kitabını Saleh Qocayevin şərəfli ömür yoluna həsr etmişdir.
- Sadıq Murtuzayev. Dərin zəka, dönməz əqidə. 525-ci qəzet, 7 iyun 2011, səhifə 4. (az.)
- Görkəmli ixtiraçı alim. "Respublika" qəzeti, 15 mart 2012, № 60, səhifə 11.
- ↑ ADNA-nın keçmiş rektorları Arxivləşdirilib 2013-10-22 at the Wayback Machine (az.)