Safari — "Apple" tərəfindən hazırlanmış veb-brauzer. Bu, "macOS", "iOS" və "iPadOS" daxil olmaqla "Apple"ın əməliyyat sistemlərində quraşdırılmışdır. "Safari" KHTML-dən əldə edilən "Apple"ın açıq mənbəli brauzer mühərriki "WebKit"dən istifadə edir.
| Safari | |
|---|---|
| | |
| | |
| Tipi | brauzer |
| Tərtibatçı | Apple Inc. |
| Proqramlaşdırma dili | C++[2], C[2], Assembler[2], Objective-C[2], JavaScript |
| Əməliyyat sistemi | macOS[3], iOS, iPadOS, Microsoft Windows |
| Yayımlanma tarixi | 7 yanvar 2003 |
| Sonuncu versiya |
|
| Sayt | apple.com/safari/ |
"Safari" 2003-cü ilin yanvarında "Mac OS X Panther"də təqdim edilmiş, 2007-ci ildə çıxan ilk nəslindən bəri "iPhone"a daxil edilmişdir. Bu, o dövrlərdə "Mac"da ən sürətli brauzer idi. "Apple" 2007-ci və 2012-ci illər arasında "Windows" versiyasını saxlamışdı,[4][5] lakin bazar payının aşağı olması səbəbindən onu tərk etmişdir. 2010-cu ildə "Safari 5" oxucu rejimi, genişləndirmələr və inkişaf etdirici alətləri təqdim etmişdir. 2017-ci ildə buraxılmış "Safari 11" veb izləməni bloklamaq üçün süni intellektdən istifadə edən "Ağıllı mə qarşısının alınması"nı əlavə etmişdir. "Safari 13"də "Apple Pay" üçün dəstək və FIDO2 təhlükəsizlik açarları ilə autentifikasiya əlavə olunmuşdur. Onun interfeysi "Safari 15"də yenidən işlənmişdir.
1994-cü ildə buraxıldıqdan sonra "Netscape Navigator" sürətlə dominant "Mac" brauzerinə çevrilmiş və nəticədə "Mac OS"ə birləşdirilmişdir.[6] "Microsoft" 1996-cı ildə "Mac" üçün "Internet Explorer", "Apple" isə veb-brauzerdən ibarət "Cyberdog" internet paketini buraxmışdır. "Apple" 1997-ci ildə "Cyberdog"u dayandırmış və "Internet Explorer"u "Mac OS 8.1"dən başlayaraq standart brauzer etmək üçün "Microsoft" ilə beş illik razılaşma əldə etmişdir. "Netscape" bütün "Macintosh"larda əvvəlcədən quraşdırılmağa davam etmişdi.[6] "Microsoft" 2000-ci ilin may ayında "Mac OS X DP4"ə köçürülmüş "Mac" üçün "Internet Explorer"u yeniləməyə davam etmişdi.[7]
2009-cu ildə "Safari" 3,85% bazar payına sahib idi.[8] 5,56% (2010), 7,41% (2011), 10,07% (2012) və 11,77% (2013) bazar payları ilə beş il ərzində həmin reytinqdə sabit qalmışdır.[9][10][11] 2014-cü ildə 14,20% bazar payı ilə "Firefox"a çatmışdı.[12][13] 2015-ci ildə "Safari" "Google Chrome"dan sonra dünyada ən çox istifadə edilən ikinci veb brauzer oldu və 13,01% bazar payına sahib oldu.[14] 2015-ci ildən 2020-ci ilə qədər müvafiq olaraq 14.02%, 14.86%, 14.69%, 17.68% və 19.25% bazar payını tutmuşdur.[15][16][17][18][19][20] 2021-ci ilin noyabr ayına olan məlumata görə, "Google Chrome" ən populyar brauzer olmağa davam etmiş, "Safari" (19,22%) isə ikinci yeri tutmuşdur.[21]
2022-ci ilin may ayında "StatCounter"in məlumatına görə, "Apple"ın "Safari" veb-brauzeri "Microsoft"un "Edge"ni keçərək üçüncü ən populyar masaüstü brauzer olmuşdur. "Safari" o zaman dünya üzrə masaüstü kompüterlərin 9,61 faizi tərəfindən istifadə edilirdi.[22] Bir il sonra "Safari" yenidən ikinci yeri tutmuşdur.[23]
"Sophos" proqram təminatı firması o vaxt "Snow Leopard" və "Windows" istifadəçilərinin "Safari 6" buraxılışı tərəfindən necə dəstəklənmədiyini ətraflı izah etmişdi.[24] Bu vaxt həmin platformalarda 121-dən çox boşluq qalmışdı.[25] O vaxtdan bəri "Snow Leopard"ın yalnız üç kiçik versiya buraxılışı baş tutmuş (ən sonuncusu 2013-cü ilin sentyabrında),[26] "Windows"da isə heç bir buraxılış olmamışdı.[27] "Apple" tərəfindən heç bir rəsmi açıqlama verilməmişdir, lakin mütəxəssislərə görə, bunlar bu əməliyyat sistemləri üçün mövcud olan son versiyalardır və hər ikisində əhəmiyyətli təhlükəsizlik problemləri var.[28][29]
- ↑ Apple stellt macOS 26.0.1, macOS 15.7.1 und macOS 14.8.1 zum Download bereit (2. Update) (alm.). 2025.
- ↑ 1 2 3 4 Introduction to WebKit (ing.). 2007.
- ↑ https://support.apple.com/de-de/HT211292. 2020.
- ↑ Warren, Tom. "Apple removes Safari for Windows references and download links following version 6 release". The Verge (ingilis). 25 iyul 2012. 11 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 dekabr 2022.
- ↑ Kahney, Leander. Inside Steve's Brain: Business Lessons from Steve Jobs, the Man Who Saved Apple (ingilis). Atlantic Books. 1 may 2010. ISBN 978-1-84887-784-9.
- ↑ 1 2 "RIP Netscape Navigator (1994–2008)". Engadget (ingilis). 23 dekabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 dekabr 2022.
- ↑ "Apple Releases Mac OS X Developer Preview 4 with Final API Specs". Apple Inc. (Press-reliz). 15 may 2000. 8 mart 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 mart 2018.
- ↑ "Browser Market Share Worldwide of 2009". Statcounter. 2009. 30 iyul 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 may 2021.
- ↑ "Browser Market Share Worldwide of 2010". Statcounter. 2010. 24 aprel 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 may 2021.
- ↑ "Browser Market Share Worldwide of 2011". Statcounter. 2011. 24 aprel 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 may 2021.
- ↑ "Browser Market Share Worldwide of 2012". Statcounter. 2012. 16 may 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 may 2021.
- ↑ "Browser Market Share Worldwide of 2014". Statcounter. 2014. 14 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 may 2021.
- ↑ "Browser Market Share Worldwide of 2012". Statcounter. 2012. 16 may 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 may 2021.
- ↑ "Browser Market Share Worldwide of 2015". Statcounter. 2015. 14 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 may 2021.
- ↑ "Browser Market Share Worldwide of 2015". Statcounter. 2015. 14 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 may 2021.
- ↑ "Browser Market Share Worldwide of 2016". Statcounter. 2016. 16 may 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 may 2021.
- ↑ "Browser Market Share Worldwide of 2017". Statcounter. 2017. 16 may 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 may 2021.
- ↑ "Browser Market Share Worldwide of 2018". Statcounter. 2018. 16 may 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 may 2021.
- ↑ "Browser Market Share Worldwide of 2019". Statcounter. 2019. 11 mart 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 may 2021.
- ↑ "Browser Market Share Worldwide of 2020". Statcounter. 2020. 16 may 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 may 2021.
- ↑ "Browser Market Share Worldwide of September 2021". Statcounter. 2021. 8 dekabr 2021 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 dekabr 2021.
- ↑ Hardwick, Tim. "Microsoft Edge Overtakes Safari as World's Second Most Popular Desktop Browser". MacRumors. 3 may 2022. 8 may 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 may 2022.
- ↑ "Apple's Safari Again Overtakes Microsoft Edge as Second Most Popular Desktop Browser". MacRumors (ingilis). 2 may 2023. İstifadə tarixi: 28 may 2023.
- ↑ Long, Joshua. "Where are the Safari security updates for Windows and Snow Leopard? Users left exposed". Naked Security. 30 iyul 2012. 3 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyul 2012.
- ↑ "About the security content of Safari 6". Apple Inc. 25 iyul 2012. 22 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Safari 5.1.10 for Snow Leopard". Apple Inc. 12 sentyabr 2013. 14 iyul 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 fevral 2015.
- ↑ "Safari 5.1.7 for Windows". Apple Inc. 9 may 2012. 27 dekabr 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 dekabr 2012.
- ↑ Verry, Tim. "Apple No Longer Updating Safari for Windows, Users Should Switch To A More Secure Browser". PC Perspective. 6 avqust 2012. 27 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 fevral 2015.
- ↑ Bond, John-Michael. "Apple isn't updating Snow Leopard anymore, here's what you should know". The Unofficial Apple Weblog. 28 fevral 2014. 5 fevral 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 fevral 2015.
- apple.com/safari/ — rəsmi saytı