Səkkiz üzlü minarə
Səkkiz üzlü minarə — 1880-ci illərdə tikilmiş tarix-memarlıq abidəsi, minarə. Azərbaycanın Şəki şəhərində yerləşir.
| Səkkiz üzlü minarə | |
|---|---|
| | |
| Ölkə |
|
| Şəhər | Şəki |
| Yerləşir | Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev küçəsi, 62 |
| Aidiyyatı | Yuxarı-Baş Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu |
| Tikilmə tarixi | 1880-ci illər |
| Vəziyyəti | stabil |
| Rəsmi adı: Historic Centre of Sheki with the Khan’s Palace | |
| Tipi | Mədəni |
| Kriteriya | ii, v |
| Təyin edilib | 2019 |
| İstinad nöm. | 1549 |
| Dövlət | Azərbaycan |
| Region | Avropa |
| İstinad nöm. | 4982 |
| Kateqoriya | Məscid |
| Əhəmiyyəti | Yerli əhəmiyyətli |
| 41°12′16″ şm. e. 47°12′17″ ş. u. | |
![]() |
|
Sovet işğalından sonra məscidin binası dağıdılıb. Minarəsinə isə toxunulmayıb.
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə minarə yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb.
Səkkiz üzlü minarə Şəki şəhərinin Yuxarı Baş məhəlləsində, Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev küçəsində yerləşir.[1] Ehtimallara görə bu minarə vaxtilə ərazidə yerləşən Cümə məscidinə aid olub.[2] Minarənin üstündəki qeyddə onun 1880-ci illərdə inşa olunduğu göstərilib.[2] Minarəyə bitişik başdaşında burada alim Mustafa Əfəndinin dəfn olunduğu qeyd olunub.[3][4][5] Minarənin özü qırmızı kərpicdən, sökülmüş məcid binasının özülü isə çay daşındandır.[1] Minarənin kərpic kənarları basılma romblarla naxışlanıb.[6]
Azərbaycanda sovet işğalından sonra rəsmi olaraq 1928-ci ildən dinlə mübarizəyə başladılar.[7] Həmin ilin dekabrında Azərbaycan KP MK-i bir çox məscid, kilsə və sinaqoqları maarifləndirici istiqamətlərdə istifadə üçün klubların balansına verdi.[8] Əgər 1917-ci ildə Azərbaycanda 3.000 məscid var idisə 1927-ci ildə bu rəqəm 1.700, 1928-ci ildə 1369, 1933-cü ildə isə 17 idi.[8][9] Bu dövrdə ərazidə olan məscid dağıdılsa də Səkkiz üzlü minarə məscidin binasından ayrı tikildiyi üçün salamat qalıb.[1] Hazırda məscid binasının ancaq özülü qalıb.[2][3]
Azərbaycan müstəqilliyini yenidən bərpa etdikdən sonra Səkkiz üzlü minarə Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb.[10]
- ↑ 1 2 3 Azərbaycan Respublikası Məscidlərinin Ensiklopediyası (PDF) (az.). Bakı: Beynəlxalq Əlhuda. 2001. səh. 297. ISBN 964-8121-59-1. 23 iyul 2021 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
- ↑ 1 2 3 Mabudoğlu, Bəşirqızı, Adışirinov, 2009. səh. 57
- ↑ 1 2 "Minarə". sheki.heritage.org.az. 23 aprel 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyun 2025.
- ↑ Architectural monuments of Sheki (ingilis). Bakı: Çaşıoğlu. 2003. 25.
- ↑ Mabudoğlu, Bəşirqızı, Adışirinov, 2009. səh. 135
- ↑ Məmmədova, Hacıyeva, 2014. səh. 90
- ↑ Yunusov, Arif. Azərbaycanda İslam (PDF) (az.). Bakı: Zaman. 2004. səh. 140. ISBN 9952-8052-2-5. 5 iyul 2023 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 14 dekabr 2022.
- ↑ 1 2 Yunusov, Arif. Azərbaycanda İslam (PDF) (az.). Bakı: Zaman. 2004. səh. 141. ISBN 9952-8052-2-5. 5 iyul 2023 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 14 dekabr 2022.
- ↑ Ələsgərova, Nəsrin. "Ислам в Азербайджане: история и современность | Heinrich Böll Stiftung | Tbilisi - South Caucasus Region". ge.boell.org (rus). 15 yanvar 2005. 13 sentyabr 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 sentyabr 2024.
- ↑ "Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2001-ci il 2 avqust Tarixli 132 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmişdir" (PDF) (az.). mct.gov.az. 2 avqust 2001. 7 iyul 2021 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 14 dekabr 2022.
- Mabudoğlu, Zəkəriyyə; Bəşirqızı, Ulduz; Adışirinov, Kamil. Şəkidə məhəllə adları, soylar və ləqəblər (az.). Bakı: Nafta press nəşriyyatı. 2009. səh. 605.
- Məmmədova, Gülçöhrə; Hacıyeva, Səbinə. Azərbaycanın şimal-qərb regionunun memarlıq abidələri (az.). Bakı: Şərq-Qərb nəşriyyatı. 2014. səh. 272.
