Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinSəkinə Bakıxanova — maarifçi qadın, Abbasqulu ağa Bakıxanovun həyat yoldaşı. Bakının ikinci xanı Məlik Məhəmməd xanın və Qubalı Fətəli xanın bacısı Xədicə Bikənin nəvəsi.
| Səkinə Bakıxanova | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 1807 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1853 (45–46 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Həyat yoldaşı | |
Səkinə xanım Bakıxanova 1807-ci ildə Bakıda anadan olub.[1] Abbasqulu ağa Bakıxanovla ailə qurduqdan sonra Qubada yaşayıb. 1847-ci ildə Abbasqulu ağa Bakıxanov vəfat etdikdən sonra, onun 253 nüsxə əlyazmalardan ibarət olan kitabxanası Səkinə xanım tərəfindən Peterburq Elmlər Akademiyasının kitabxanasına bağışlanıb.[2][3] Daha sonra onun xatirəsini əbədiləşdirmək üçün Səkinə xanım Qubada məscid tikdirməyə başlayıb.[4] Məscidin tikintisi bir neçə il davam edib və 1854-cü ildə yekunlaşıb.[5][6] Məscidin binası Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb.[7]
Səkinə xanım Bakıxanova 1853-cü ildə Qubada dünyasını dəyişib.[6]
Səkinə Bakıxanova Bakının ikinci xanı Məlik Məhəmməd xanın və Qubalı Fətəli xanın bacısı Xədicə bikənin oğlu Hüseyn ağanın və Xurşid xanımın ailəsində anadan olub.[1]
1826-cı ildə Abbasqulu ağa Bakıxanov ilə ailə qurub.[8] Bu evlilikdən 1831-ci ildə Ziba-Nisə bəyim və 1839-cu ildə Tuğra xanım adlı qızları dünyaya gəlib.[1] Firudin bəy Köçərlinin yazdığına görə Tuğra xanım şairə olub Azərbaycan dilində lirik şeirlər yazıb.[3] Qızların ikisi də öz əmisi oğulları, Cəfərqulu ağa Bakıxanovun oğulları ilə ailə qurmuşdur: Ziba-Nisə bəyim 1855-ci ildə Həsən ağa Bakıxanovla, Tuğra xanım isə 1875-ci ildə Əhməd ağa Bakıxanovla evlənmişdir. Tuğra xanım və Əhməd ağa Bakıxanovun evliliyindən 1860-cı ildə Hacı Abbasqulu ağa adlı övladları dünyaya gəlmişdir.[1]
- ↑ 1 2 3 4 Акты, собранные Кавказской археографической комиссией (PDF) (rus). VI. Tiflis: Тип. Главного Управления Наместника Кавказского. 1875. 908.
- ↑ Qasımzadə, 1956. səh. 52
- ↑ 1 2 Qəniyev, Zəhra. XIX əsr Azərbaycan qadınlarının təhsil və maarifin inkişafında rolu (PDF) (az.). Bakı: Gənc tədqiqatçı jurnalı. 2024. 43. ISSN 2409-4838. 5 iyul 2025 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 14 iyul 2025.
- ↑ Амирова, Лейла. "Сегодня исполняется 220 лет со дня рождения выдающегося историка, филолога, поэта и философа Аббасгулу Ага Бакиханова". Азербайджанские известия. 21 iyun 2014. səh. 3. İstifadə tarixi: 14 iyul 2025.
- ↑ "Səkinə xanım məscidi" (az.). irs.gov.az. 10 iyun 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 oktyabr 2022.
- ↑ 1 2 Zeynalova, Ülkər. Tarixi Yerlər və Abidələr I Beynəlxalq Quba Simpoziumu / Qubanın tarixi yerləri və abidələri (az.). Bakı. 2019. səh. 255. Archived from the original on 17 iyun 2022. İstifadə tarixi: 17 iyun 2022.
- ↑ "Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin qərarı". e-qanun.az (az.). 2 avqust 2001. 12 avqust 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 iyun 2025.
- ↑ САЛАЕВ, Г. ""Гудси" - Аббас-Гулу ага Бакиханов". azerhistory.com (rus). 27 aprel 2018. 30 iyun 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 iyul 2025.
- Qasımzadə, Feyzulla. Abbasqulu ağa Bakıxanov (az.). Bakı: Azərbaycan uşaq və gənclər ədəbiyyatı nəşriyyatı. 1956. səh. 167.