Səkinə Bakıxanova — maarifçi qadın, Abbasqulu ağa Bakıxanovun həyat yoldaşı. Bakının ikinci xanı Məlik Məhəmməd xanın və Qubalı Fətəli xanın bacısı Xədicə bikənin nəvəsi.
| Səkinə Bakıxanova | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 1807 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1853 |
| Həyat yoldaşı | |
Səkinə xanım Bakıxanova 1807-ci ildə Bakıda anadan olub.[1] Abbasqulu ağa Bakıxanovla ailə qurduqdan sonra Qubada yaşayıb.1847-ci ildə Abbasqulu ağa Bakıxanov vəfat etdikdən sonra, onun 253 nüsxə əlyazmalardan ibarət olan kitabxanası Səkinə xanım tərəfindən Peterburq Elmlər Akademiyasının kitabxanasına bağışlanıb.[2][3] Daha sonra onun xatirəsini əbədiləşdirmək üçün Səkinə xanım Qubada məscid tikdirməyə başlayıb.[4] Məscidin tikintisi bir neçə il davam edib və 1854-cü ildə yekunlaşıb.[5][6] Məscidin binası Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb.[7]
Səkinə xanım Bakıxanova 1853-cü ildə dünyasını dəyişib.[6]
Səkinə Bakıxanova Bakının ikinci xanı Məlik Məhəmməd xanın və Qubalı Fətəli xanın bacısı Xədicə bikənin oğlu Kəblə Hüseyn Ağanın və Xurşid xanımın ailəsində anadan olub.[1]
1826-cı ildə Abbasqulu ağa Bakıxanov ilə ailə qurub.[8] Bu evlilikdən 1831-ci ildə Ziba-Nisə bəyim və 1839-cu ildə Tuğra xanım adlı qızları dünyaya gəlib.[1] Firudin bəy Köçərlinin yazdığına görə Tuğra xanım şairə olub Azərbaycan dilində lirik şeirlər yazıb.[3]
- ↑ 1 2 3 Акты, собранные Кавказской археографической комиссией (PDF) (rus). VI. Tiflis: Тип. Главного Управления Наместника Кавказского. 1875. 908.
- ↑ Qasımzadə, 1956. səh. 52
- ↑ 1 2 Qəniyev, Zəhra. XIX əsr Azərbaycan qadınlarının təhsil və maarifin inkişafında rolu (PDF) (az.). Bakı: Gənc tədqiqatçı jurnalı. 2024. 43. ISSN 2409-4838. 2025-07-05 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2025-07-14.
- ↑ Амирова, Лейла. "Сегодня исполняется 220 лет со дня рождения выдающегося историка, филолога, поэта и философа Аббасгулу Ага Бакиханова". Азербайджанские известия. 2014-06-21. səh. 3. İstifadə tarixi: 2025-07-14.
- ↑ "Səkinə xanım məscidi" (az.). irs.gov.az. 10 iyun 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 oktyabr 2022.
- ↑ 1 2 Zeynalova, Ülkər. Tarixi Yerlər və Abidələr I Beynəlxalq Quba Simpoziumu / Qubanın tarixi yerləri və abidələri (az.). Bakı. 2019. səh. 255. Archived from the original on 2022-06-17. İstifadə tarixi: 2022-06-17.
- ↑ "Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin qərarı". e-qanun.az (az.). 2001-08-02. 2022-08-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-06-19.
- ↑ САЛАЕВ, Г. ""Гудси" - Аббас-Гулу ага Бакиханов". azerhistory.com (rus). 2018-04-27. 2024-06-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-07-14.
- Qasımzadə, Feyzulla. Abbasqulu ağa Bakıxanov (az.). Bakı: Azərbaycan uşaq və gənclər ədəbiyyatı nəşriyyatı. 1956. səh. 167.