Safa-Gəray (tatar Safa Gäräy, Сафа Гәрәй, صفا گرای; krımtat. Safa Geray; 1510[1], Bağçasaray – 1549[1], Kazan) — Kazan xanı (1524–1531, 1536–1546, iyul 1546—mart 1549).
| Səfa Gəray | |
|---|---|
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1510[1] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1549[1] (38–39 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Həyat yoldaşı | |
| Ailəsi | Gəraylar |
Krım çarı Fetih Gəray və noqay mirzə Xədicənin nəvəsi Cəlal Sultanın oğlu, Sahib Gərayın (1521–1524) bacısı oğlu və xələfi[2]
1524-cü ildə dayısı sahib Gərayın Krıma getdikdən sonra o 13 yaşında taxta çıxıbdı. Bulat Şirinin himayəsi altında ölkəni idarə edibdi. Özünü osman sulatnın vassalı elan edib və Moskva əleyhinə vuruşub (1536–1537, 1541–1542, 1548).
1531-ci ildə Kazandan sürgün edilib. Hakimiyyətə Can Əli gəlib. 1535-ci ildə isə krım hərbçilərin köməyi ilə yenidən hakimiyyətə qayıdıb. O Can Əlinin arvadı, noqayın qızı Sümbullə evlənir (1549–1554).
1546-cı ildə qayınatası Yusiflə müharibə edir. Yusifin qardaşı Yunisin köməkliyi ilə Noqayı alır. Şax Əli ölkədən qaçır. Safa Gəray isə Yunisə söz verdiyi torpaqları vermir.
Oğlanları: Bulük, Mübarək, Utamış və rus xanımdan bir oğlu olub.
Safa Gəray 1549-cu ildə rəhmət gedib.[3]
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq istinad şablonları ilə göstərilməlidir. |
- ↑ 1 2 3 4 Чувашская энциклопедия (rus.). Чувашское книжное издательство, 2006. 2567 с. ISBN 978-5-7670-1471-2
- ↑ Kazan xanlığı. Kruqosovet Ensiklopediya
- ↑ M. Y. Xudyakov Kazan xanlığının tarixi oçerki