Sümük şişi termini həm xoşxassəli, həm də bədxassəli sümük şişləri üçün istifadə edilən bir termindir. Lakin, daha çox osteosarkoma və ya osteoma kimi ilkin sümük şişləri üçün də istifadə olunur. Bəzi hallarda bu termin ikincili, metastatik sümük şişlərini də təsvir edir (məsələn, neyroblastomadan metastazlar, prostat xərçəngi və s.). Sümük xərçəngi isə bu xəstəliyə qoyulan səhv adlandırma hesab edilir.[1][2]
| Sümük şişi | |
|---|---|
 | |
| XBT-O | 926, 918-924 |
| DiseasesDB | 29282 |
| MedlinePlus | 001230 |
| MeSH | D001859 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bu zaman xəstələr hərəkət zamanı funksiyanın məhdudluğuna səbəb olan ağrıdan şikayət edirlər.[3] Təsirə məruz qalan ərazinin yumşaq toxumalarında şişkinlik, temperaturda artım müşahidə edilir və dərialtındakı damarlar daha aydın görünməyə başlayırlar.[4]
Bu patologiya aşkar edilən xəstələrin orta yaşı 49,7-dir (kişilər üçün 47,3 yaş, qadınlar üçün 50,8 yaş).[5]
Bədxassəli birincili sümük şişlərinə isə 1000000 insan arasında təxminən 10 kişidə və 6-7 qadında rast gəlinir.[6]
Xoşxassəli şişlər rast gəlinən halların təxminən 50% -ni təşkil edir. Onlar rentgen müayinəsi zamanı təsadüfi aşkar edilə bilirlər.[7]
Rentgen müayinəsi zamanı xəstədə sümük ocaqlarında geriləmə müşahidə edilərsə, aşağıdakı müayinələr aparılır:[8]
- biokimyəvi qan və sidik testləri;[9]
- Puncture trepanobiopsy və ya açıq biopsiya;
- CT, MRT və bəzi hallarda ultrasəs.[10]
Əsasən, skelet sümüklərindəki xoşxassəli törəmələrin müalicəsi cərrahi müdaxiləyə əsaslanır. İrəliləmiş hallarda və ya xoşxassəli prosesin sümükdə aqressiv gedişi zamanı isə uzun sümüyün oynağa yaxın ucunun (oynaq başının) rezeksiyası (çıxarılması) zəruri olur.[11]
Xoşxassəli sümük şişləri
- Hondroma
- Osteoid osteoma
- Osteoma
- Osteoblastoma
- Osteohondrom
Bədxassəli sümük şişləri
- Osteogen sarkoma
- Parosteal sarkoma
- Sarkoma Yuinq[12]
- Hondrosarkoma
- ↑ Soft Tissue and Bone Tumours. International Agency for Research on Cancer. 2020. ISBN 978-92-832-4502-5.
- ↑ George Galyfos,corresponding author Georgios A. Karantzikos, Nikolaos Kavouras, Argiri Sianou, Konstantinos Palogos, and Konstantinos Filis. "Extraosseous Ewing Sarcoma: Diagnosis, Prognosis and Optimal Management". PubMed Central (ingilis). Indian J. Surg. 2016-11-03. 2023-07-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-26.
- ↑ "Ewing Sarcoma Treatment (PDQ®) - NCI". www.cancer.gov (ingilis). 2023-06-16. 2020-01-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-26.
- ↑ Соловьев Ю. Н. Стратегия диагностики опухолей костей // Вестник РОНЦ им. Н. Н. Блохина РАМН . 14 (4). 2003. 8–11. ISSN 1726-9865. 2023-02-01 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Злокачественные новообразования костей и суставных хрящей в России". www.mediasphera.ru (rus). 2023-02-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-02-01.
- ↑ Гребенюк Ю.а. Злокачественные первичные редко встречающиеся опухоли костей // Травма . 14 (1). 2013. 87–90. ISSN 1608-1706. 2023-02-01 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "МАТЕРИАЛЫ КОНГРЕССОВ И КОНФЕРЕНЦИЙ: VII РОССИЙСКАЯ ОНКОЛОГИЧЕСКАЯ КОНФЕРЕНЦИЯ". rosoncoweb.ru. 2023-02-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-02-01.
- ↑ "Medline.ru - Биомедицинский журнал". 2007-08-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2007-12-06.
- ↑ Kovar H., Dworzak M., Strehl S. et al. Overexpression of the pseudoautosomal gene MIC2 in Ewing’s sarcoma and primitive neutoectodermal tumor // Oncogene. – 1990. – Vol.5. – P.1067.
- ↑ Fletcher C.D., Unni K.K., Mertens F. Pathology and genetics of tumors of soft tissue and bone. – Lyon: IARC Press, 2002.
- ↑ Natia Esiashvili, Michael Goodman, Robert B. Marcus. Changes in incidence and survival of Ewing sarcoma patients over the past 3 decades: Surveillance Epidemiology and End Results data // Journal of Pediatric Hematology/Oncology . 30 (6). 2008-06. 425–430. doi:10.1097/MPH.0b013e31816e22f3. ISSN 1077-4114. 2023-07-26 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ Thomas G. P. Grünewald, Virginie Bernard, Pascale Gilardi-Hebenstreit, Virginie Raynal, Didier Surdez, Marie-Ming Aynaud, Olivier Mirabeau, Florencia Cidre-Aranaz, Franck Tirode, Sakina Zaidi, Gaëlle Perot, Anneliene H. Jonker, Carlo Lucchesi, Marie-Cécile Le Deley, Odile Oberlin, Perrine Marec-Bérard, Amélie S. Véron, Stephanie Reynaud, Eve Lapouble, Valentina Boeva, Thomas Rio Frio, Javier Alonso, Smita Bhatia, Gaëlle Pierron, Geraldine Cancel-Tassin, Olivier Cussenot, David G. Cox, Lindsay M. Morton, Mitchell J. Machiela, Stephen J. Chanock, Patrick Charnay, Olivier Delattre. Chimeric EWSR1-FLI1 regulates the Ewing sarcoma susceptibility gene EGR2 via a GGAA microsatellite // Nature Genetics . 47 (9). 2015-09. 1073–1078. doi:10.1038/ng.3363. ISSN 1546-1718. 2023-07-26 tarixində arxivləşdirilib.