Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinƏbu Əyyub Süleyman ibn Əbdülməlik ibn Mərvan ibn əl-Həkəm əl-Əməvi (ərəb. سليمان بن عبد المالك; 675, Mədinə – 24 sentyabr 717) — Əməvilərin yeddinci, Mərvanilərin dördüncü xəlifəsi.
| Süleyman ibn Əbdülməlik | |
|---|---|
| ərəb. سُليمان بن عبد الملك بن مروان بن الحكم الأُموي القُرشي ərəb. سلیمان بن عبد الملك[1] | |
 Süleyman ibn Əbdülməlik dövrünə aid qızıl dinarlar | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 675 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 24 sentyabr 717 (41–42 yaşında) |
| Fəaliyyəti | hərbi lider[d], siyasətçi, qubernator, Xəlifə |
| Atası | Əbdülməlik ibn Mərvan |
| Ailəsi | Əməvilər sülaləsi |
| Dini | islam |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Hicri 55-ci (675) ildə Mədinədə doğulub. Atası xəlifə Əbdülməlik ibn Mərvan, anası Qətəfan qəbiləsindən Vəlladə bint Abbasdır. Uşaqlıq illərinin bir hissəsini çöldə, dayılarının yanında keçirdi.[2] Sonra qardaşları Vəlid və Məsləmə ilə birlikdə Dəməşqdə xüsusi müəllimlərdən dərs aldı. Atası onun təhsil və əxlaqına ciddi nəzarət edirdi.
Hicri 81-ci (701) ildə həcc əmiri, hicri 85-ci (704) ildə isə qardaşı Vəlidin vəfatından sonra vəliəhd təyin edildi. Vəlidin dövründə Fələstin hərbi vilayətinin (Cündi-Fələstən) valisi idi. Burada Qüdsə 45 km-lik məsafədə Rəmlə şəhərinin əsasını qoydu və siyasi mərkəzinə çevirdi.
Hicri 90-cı (709) ildə həbsdən qaçıb, ona sığınan Yezid ibn Mühləbi əfv edilməsinə nail oldu.
Hicri 96-cı (715) ildə qardaşı Vəlid ölən zaman Qüdsdə xəlifə elan edildi. Xəlifə olduqdan sonra ümumi əfv elan etdi, sürgündə olanlara qayıdış icazəsi verdi, əsirləri azad etdirdi. Namazların vaxtında qılınmasına nəzarət etdi. Bu səbəbdən ona "miftəhül-xeyr" (ərəb. مفتاح الخير; azərb. xeyirin açarı) ləqəbi verildi. Həccac ibn Yusifin tərəfdarlarını və bir çox valiləri vəzifədən uzaqlaşdırdı, bəzilərini cəzalandırdı. Qardaşı Məsləməni 100 minlik ordu ilə Konstantinopola hərbi yürüşə göndərdi. Ordu hicri 97-ci (Eylül 715) ildə Dəbikdən yürüşə başladı. Lakin mühasirə uğursuz oldu. Öz oğlanları (Əyyub və Davud) gənc yaşda öldüyü üçün vəliəhdlik məsələsini dəyişdi. Məsləhətçisi Rəcə ibn Həyvanın təklifi ilə Ömər ibn Əbdüləzizi vəliəhd, Yezidi isə ikinci vəliəhd elan etdi. Cürcan və Təbəristan ələ keçirildi.
Süleyman, hələ Konstantinopol mühasirəsinin davam etdiyi günlərdə, hicri 99-cu (22 və ya 24 sentyabr 717) ildə, dünyasını dəyişdi.[3]
O, dövlətin maraqlarını deyil, şəxsi münasibətləri əsas götürərək bəzi sadiq dövlət adamlarını cəzalandırdığı üçün tənqid olunmuşdur. Lüks həyat tərzinə, bahalı və naxışlı paltar geyməyə həvəskar olmuş, yemək-içimə düşkünlüyü ilə də tanınmışdır. Onun dövrü Əməvilərdə durğunluq mərhələsinin başlanğıcı sayılır. Bu dövrdə din alimlərinin nüfuzu artmış, xüsusilə Ömər ibn Əbdüləziz və Rəcə ibn Həyvanın rolu güclənmişdir. Onun xəlifəlik dövrü Rəmlə şəhərinin inşası, Nil çayında "əl-Miqyasul-kəbir" (ərəb. المقياس الكبير) adlı suölçən qurğunun düzəldilməsi, Böyük Hələb məscidinin tamamlanması ilə yadda qalmışdır.[3]
- ↑ https://id.wikipedia.org/wiki/Sulaiman_bin_Abdul_Malik.
- ↑ Bəlazuri. Ənsab (ərəb). VIII. 99.
- ↑ 1 2 İsmail, Yiğit. "Suleyman b. Abdulmelik". TDV İslâm Ansiklopedisi. 2010. 07.09.2025 tarixində arxivləşdirilib.