Süleyman Dəmirəl (türk. Süleyman Demirel, 1 noyabr 1924[1][2][…], İslamköy[d], İsparta ili – 17 iyun 2015[2][3][…], Ankara) — Türkiyə Respublikasının 9-cu prezidenti (1993–2000), müxtəlif dövrlərdə 5 dəfə Türkiyənin baş naziri, siyasi xadimi. AMEA-nın Fəxri üzvü.
| Süleyman Dəmirəl | |
|---|---|
| türk. Süleyman Sami Demirel türk. Süleyman Demirel osman. سلیمان دمیرل | |
 | |
| 16 may 1993 – 16 may 2000 | |
| Əvvəlki | Turqut Özal |
| Sonrakı | Əhməd Necdət Sezər |
| 20 noyabr 1991 – 16 may 1993 | |
| Əvvəlki | Məsud Yılmaz |
| Sonrakı | Tansu Çillər |
| 12 noyabr 1979 – 12 sentyabr 1980 | |
| Əvvəlki | Bülənt Əcəvit |
| Sonrakı | Bülənd Ulusu |
| 21 iyul 1977 – 5 yanvar 1978 | |
| Əvvəlki | Bülənt Əcəvit |
| Sonrakı | Bülənt Əcəvit |
| 31 mart 1975 – 21 iyun 1977 | |
| Əvvəlki | Mahmud Sadi Irmak |
| Sonrakı | Bülənt Əcəvit |
| 27 oktyabr 1965 – 26 mart 1971 | |
| Əvvəlki | Suat Hayri Ürgüplü |
| Sonrakı | Nihad Erim |
| 24 sentyabr 1987 – 16 may 1993 | |
| Əvvəlki | Hüsamettin Cindoruk[d] |
| Sonrakı | Tansu Çillər |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1 noyabr 1924[1][2][…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 17 iyun 2015[2][3][…] (90 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | tənəffüs yolları xəstəliyi[d] |
| Dəfn yeri |
|
| Partiya |
|
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | mühəndis, siyasətçi |
| Dini | sünnilik |
|
|
|
| Təltifləri |
              |
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
.svg){kind=small}
1924-cü il noyabr ayının 1-də İsparta şəhərində anadan olub.
1964-cü ildə "Ədalət" partiyasının rəhbəri, 1965-ci ilin fevral ayında baş nazirin müavini və həmin ilin oktyabr ayında baş nazir vəzifələrində çalışmışdır. Onun tələbələrin iğtişaşı, vətəndaş anarxiyası, sol təmayüllü qüvvələrin təbliğatı və siyasi terrorizmə qarşı uğursuz cəhdləri 1971-ci ildə sağ təmayüllü hökumətin istefası ilə nəticələnmişdir.
1975–1980-ci illərdə o, yenidən fasilələrlə koalisyon hökumətin baş naziri vəzifəsində çalışmağa başlamışdır.
1980-ci ildə vətəndaş hərcmərcliyi silahlı çevrilişlə nəticələndiyi zaman (1980–1983) Süleyman Dəmirəl siyasətdən sıxışdırılıb çıxarıldı, 1987-ci ilədək isə siyasətdən tam uzaqlaşdırıldı. 1987-ci ildən o, "Doğruyol" partiyasının rəhbəri seçilmişdir.
1990–1993-cü illərdə Süleyman Dəmirəl yenidən baş nazir təyin olunmuş, 1993–2000-ci illərdə Türkiyə Cümhuriyyətinin Prezidenti seçilmişdir.
Türkiyə Cümhuriyyətinin 9-cu prezidenti Süleyman Dəmirəl 29 oktyabr 1999-cu il tarixdə Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universitetinin fəxri doktoru seçilmişdir.[5]
1 noyabr 2013-cü ildə Türkiyə ilə Azərbaycan arasında dostluq əlaqələrinin möhkəmləndirilməsində xüsusi xidmətlərinə görə Türkiyə Cümhuriyyətinin 9-cu Prezidenti Süleyman Dəmirəl "Şərəf" ordeni ilə təltif edilmişdir.[6]
AMEA-nın Fəxri üzvü idi.[7]
17 iyun 2015-ci ildə vəfat etmişdir.
- ↑ 1 2 Демирель Сулейман // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 1 2 3 4 Suleyman Demirel // Encyclopædia Britannica (ing.).
- ↑ 1 2 Süleyman Demirel // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- ↑ Türkcə Vikipediya (türk.). 2002.
- ↑ "Fəxri doktorlar". 12 may 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 aprel 2012.
- ↑ "Süleyman Dəmirəlin "Şərəf" ordeni ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 1 noyabr 2013-cü il tarixli Sərəncamı". 22 oktyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 noyabr 2013.
- ↑ "Dəmirəl Süleyman (1924-2015)" (az.). science.gov.az. 2017. 18 aprel 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 mart 2017.