Butun axtardiqlarinizi tapmaq ucun buraya: DAXIL OLUN
  Mp4 Mp3 Axtar Yukle
  Video Axtar Yukle
  Shekil Axtar Yukle
  Informasiya Melumat Axtar
  Hazir Inshalar Toplusu
  AZERI CHAT + Tanishliq
  1-11 Sinif Derslikler Yukle
  Saglamliq Tibbi Melumat
  Whatsapp Plus Yukle(Yeni)

  • Ana səhifə
  • Təsadüfi
  • Yaxınlıqdakılar
  • Daxil ol
  • Nizamlamalar
İndi ianə et Əgər Vikipediya sizin üçün faydalıdırsa, bu gün ianə edin.

Sübutlara əsaslanan idarəetmə

  • Məqalə
  • Müzakirə


Sübutlara əsaslanan idarəetmə (ing. Evidence-based management, qısaca EBMgt) — idarəetmə qərarlarının qəbulunda mövcud olan ən yaxşı elmi sübutların, praktik təcrübənin və kontekstual məlumatların sistemli şəkildə nəzərə alınması yanaşması. Bu konsepsiya sübutlara əsaslanan təbabət və sübutlara əsaslanan təcrübələr kimi yanaşmalardan ilham alaraq inkişaf etmişdir və məqsədi daha rasional, əsaslandırılmış və effektiv idarəetmə qərarlarının qəbulunu təmin etməkdir.[1][2]

Sübutlara əsaslanan idarəetmə anlayışı ilk dəfə 2006-cı ildə Ceffri Pfeffer və Robert Satton tərəfindən irəli sürülmüşdür. Onlar hesab edirdilər ki, bir çox təşkilatlar idarəetmə qərarlarını intuisiya, ənənə və ya avtoritet fikirləri əsasında qəbul edir, bu isə səhv və səmərəsiz qərarlara gətirib çıxara bilər. Onların fikrincə, elmi sübutlar və məlumatlara əsaslanan qərarvermə həm təşkilatların effektivliyini artırır, həm də resursların daha düzgün istifadəsinə imkan verir.[3]

Mündəricat

  • 1 Ümumi baxış
  • 2 Tənqidi
  • 3 Yanaşmalar və vasitələr
  • 4 İstinadlar

Ümumi baxış

Sübutlara əsaslanan idarəetmə ən yaxşı mövcud sübutlara əsaslanan idarəetmə qərarlarını və təşkilati təcrübələri əhatə edir.[3] Digər sübuta əsaslanan təcrübələr kimi, o, aşağıdakı üç prinsipə əsaslanır:

  1. xüsusi idarəetmə təcrübəsinin işlək olub-olmaması və nə üçün işlədiyinə dair nəşr edilmiş, rəydən keçmiş (çox vaxt idarəetmə və ya sosial elmlər jurnallarında) tədqiqat sübutları;
  2. situasiyada təşkilati və şəxsiyyətlərarası dinamikanı anlamaq və mövcud fəaliyyətlərin risk və faydalarını müəyyən etmək üçün kontekstli idarəetmə təcrübəsindən mühakimə və təcrübə;
  3. təsirə məruz qalanların üstünlükləri və dəyərləri.[4][5]

Tibb [6] və təhsildəki həmkarları kimi,[7] EBMgt də idarəetmə qərarları ilə bağlı şərtləri və etik məsələləri nəzərə alır, lakin o, ümumiyyətlə, effektiv idarəetmə praktikasına uyğun davranış elmindən geniş istifadə etmir.[8][9][10][11] Sübutlara əsaslanan idarəetmə, daha yaxşı, daha dərin məntiqdən istifadənin və faktlardan maksimum dərəcədə istifadənin liderlərə öz işlərini daha səmərəli yerinə yetirməyə imkan verməsi əsasında fəaliyyət göstərir.[12]

Tənqidi

Sübutlara əsaslanan idarəetmə yanaşması müsbət tərəfləri ilə yanaşı, bir sıra tənqidlərə də məruz qalır. İlk olaraq, hər bir idarəetmə problemi üçün uyğun və mötəbər elmi sübutların mövcud olmaması ciddi məhdudiyyətlər yaradır. Bəzi hallarda mövcud sübutlar ya zəif metodologiyaya əsaslanır, ya da konkret kontekstə tətbiq edilə bilmir.[13]

Bundan əlavə, elmi ədəbiyyatın çox vaxt praktik menecerlər üçün çətin və texniki dildə yazılması onun geniş tətbiqinə mane olur. Bu, məlumatın əlçatanlığını azaldır və menecerlərin qərarvermədə bu biliklərdən istifadəsini çətinləşdirir. Eyni zamanda, sübutlara əsaslanan idarəetmə qərarvermə prosesini yavaşlada və əlavə resurs tələb edə bilər. Məlumat toplamaq, təhlil aparmaq və uyğun sübutlar əsasında qərar çıxarmaq üçün vaxt və insan resursları lazım olur. Bu, xüsusilə sürətli dəyişikliklərin baş verdiyi mühitlərdə çətinlik yaradır. Bəzi təşkilatlarda qərarlar sübutlara deyil, siyasi münasibətlərə, mədəni ənənələrə və şəxsi maraqlara əsaslanır. Belə vəziyyətlərdə sübutlara əsaslanan yanaşma təşkilatın daxili dinamikasına uyğun gəlməyə bilər və müqavimətlə qarşılaşa bilər.[14]

Yanaşmalar və vasitələr

Sübutlara əsaslanan idarəetmə bir sıra konkret metod və vasitələrin tətbiqi ilə həyata keçirilir.[15] Bu yanaşmanın əsas komponentlərindən biri sistemli ədəbiyyat icmalları və meta-analizlərdir. Belə icmallar müxtəlif elmi tədqiqatların nəticələrini ümumiləşdirərək qərarvermə üçün əsaslı informasiya bazası yaradır. Digər geniş istifadə olunan vasitə KPI-lardır (Əsas Performans Göstəriciləri). KPI-lar vasitəsilə təşkilatın fəaliyyəti ölçülür, idarəetmə məqsədlərinə nə dərəcədə yaxınlaşıldığı təhlil edilir və strateji qərarlar sübutlara əsaslanaraq formalaşdırılır.[16]

Təşkilat daxilində eksperimentlər və A/B testlər aparmaq da effektiv sübutlar toplamağın yollarındandır. Bu cür yanaşmalar vasitəsilə fərqli idarəetmə yanaşmaları real mühitdə sınaqdan keçirilir və onların təsiri müqayisə edilir. İdarəetmə auditləri və qiymətləndirmə modelləri də sübutlara əsaslanan yanaşmanın tərkib hissəsidir. Bu vasitələrlə təşkilatın idarəetmə sistemindəki güclü və zəif tərəflər müəyyən edilir və davamlı inkişaf üçün əsaslı təkliflər irəli sürülür.[17]

İstinadlar

  1. ↑ Bailin, Sharon. "Is Argument for Conservatives? or Where Do Sparkling New Ideas Come From?". Informal Logic. 23 (1). 1 January 2004. doi:10.22329/il.v23i1.2151.
  2. ↑ Fischer, Frank; Forester, John. The Argumentative turn in policy analysis and planning (2). Durham, NC: Duke University Press. 1996. ISBN 978-0-8223-1354-0.
  3. ↑ 1 2 Pfeffer J, Sutton RI. Hard Facts, Dangerous Half-Truths And Total Nonsense: Profiting From Evidence-Based Management (first). Boston, Mass: Harvard Business Review Press. March 2006. ISBN 978-1-59139-862-2.
  4. ↑ Spring B. "Evidence-based practice in clinical psychology: what it is, why it matters; what you need to know". Journal of Clinical Psychology (ingilis). 63 (7). July 2007: 611–31. CiteSeerX 10.1.1.456.9970. doi:10.1002/jclp.20373. PMID 17551934.
  5. ↑ Lilienfeld SO, Ritschel LA, Lynn SJ, Cautin RL, Latzman RD. "Why many clinical psychologists are resistant to evidence-based practice: root causes and constructive remedies". Clinical Psychology Review. 33 (7). November 2013: 883–900. doi:10.1016/j.cpr.2012.09.008. PMID 23647856.
  6. ↑ Thomas G, Pring B. Evidence-based Practice in Education. Maidenhead: Open University Press. 2004-07-04. ISBN 978-0-335-21334-4.
  7. ↑ Sackett DL, Straus SE, Richardson WS, Rosenberg W, Haynes RB. Evidence-Based Medicine: How to Practice and Teach EBM (second). Edinburgh: Churchill Livingstone. 2000-01-18. ISBN 978-0-443-06240-7.
  8. ↑ Walshe K, Rundall TG. "Evidence-based management: from theory to practice in health care". The Milbank Quarterly. 79 (3). 2001: 429–57, IV–V. doi:10.1111/1468-0009.00214. PMC 2751196. PMID 11565163.
  9. ↑ Rousseau DM. Change and Quality in Human Service Work // Korunka C, Hoffmann P (redaktorlar ). Evidence-Based Management in Health Care. Munich: Hampp. 2005. 33–46.
  10. ↑ Rousseau DM. "Keeping an open mind about evidence-based management". Academy of Management Review. 31. 2006. doi:10.5465/amr.2006.22528330.
  11. ↑ Pfeffer J, Sutton RI. "Evidence-Based Management". Harvard Business Review. 84 (1). January 2006: 62–74, 133. PMID 16447370. İstifadə tarixi: 2018-01-05.
  12. ↑ Pfeffer J, Sutton RI. "Evidence-Based Management". Harvard Business Review. 84 (1). January 2006: 62–74, 133. PMID 16447370. İstifadə tarixi: 2018-01-05.
  13. ↑ Learmonth, Mark; Harding, Nancy. "Evidence-based management: the very idea". Public Administration. 84 (2). June 2006: 245–266. doi:10.1111/j.1467-9299.2006.00001.x.
  14. ↑ Learmonth, Mark. "Speaking Out: Evidence-Based Management: A Backlash Against Pluralism in Organizational Studies?". Organization. 15 (2). March 2008: 283–291. doi:10.1177/1350508407087763.
  15. ↑ Dybå T, Barbara K, Jørgensen M. "Evidence-based software engineering for practitioners". IEEE Software. 22 (1). January 2005: 58–65. doi:10.1109/MS.2005.6. (#vancouver)
  16. ↑ Martelli, Peter F.; Hayirli, Tuna Cem. "Three perspectives on evidence-based management: rank, fit, variety". Management Decision (ingilis). 56 (10). 2018-10-08: 2085–2100. doi:10.1108/MD-09-2017-0920. ISSN 0025-1747.
  17. ↑ Rousseau DM, Manning J, Denyer D. "Evidence in Management and Organizational Science: Assembling the field's full weight of scientific knowledge through reflective reviews".
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Sübutlara_əsaslanan_idarəetmə&oldid=8222792"
Informasiya Melumat Axtar