2015-ci ilin sonuna Rusiyada 49 milli park fəaliyyət göstərirdi,[1] ümumi sahəsi 21.29 milyon hektar, ya da dəniz əraziləri istisna olmaqla 14,12 milyon hektar, bu Rusiyanın ümumi ərazisinin 0,82% -ni təşkil etdi.[1] 2016–2019-cu illərdə onların ümumi sayı 62-yə çatmışdır.
SSRİ-də ilk milli park — Laxemaa — 1971-ci ildə Estoniya SSR-də qurulmuşdur.[2][3][4] 1981-ci ildə milli parkların hüquqi statusu dövlət təbii milli parkları (DTMP) haqqında nümunə tənzimlənməsinin meydana çıxması ilə müəyyən edildi.[5][6]
1983-cü ildə Rusiyada ilk DTMP-lər meydana gəldi: Soçi və Losiniy ostrov. 1990-cı ilin sonlarında ölkənin ən mənzərəli və məşhur turizm bölgələrində 11 park təşkil edildi.[5]
Rusiyada milli parklar şəbəkəsinin sürətlə genişlənməsi 1991–1994-cü illərdə baş verdi: 1994-cü ilin sonunda onların sayı 27 ədədə çatdı.[5] Eyni dövrdə tənzimləyici baza yenidən quruldu: 1981-ci il müddəasını əvəz edən Rusiya Federasiyasının milli təbii parkları haqqında müddəa[7] qəbul edildi. 1995-ci ildə xüsusi qorunan təbii ərazilər haqqında Federal Qanun qəbul edildi,[8] bu günə qədər qüvvədədir.
Sonrakı illərdə milli parkların sayında artım tempi azaldı. Sonuncusu Krım Milli Parkı (2018) quruldu. Fəaliyyətdə olan milli parkların ümumi sayı 55-ə çatdı. Milli parklar Federal Dövlət Büdcə Qurumuna tabe olan Federal Meşəçilik Agentliyi (rus. Рослесхоз) tərəfindən idarə olunur.
.jpg)
Aşağıda Rusiya Federasiyasında yerləşən milli parkların siyahısı göstərilmişdir. Rusiya Federasiyasının qanunvericiliyinə görə, milli parklar xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin növlərindən biridir (XMOƏ).
- ↑ 1 2 Государственный доклад «О состоянии и об охране окружающей среды Российской Федерации в 2016 году». Москва: Минприроды России. 2017. səh. 760.
- ↑ Национальные парки и заказники (PDF). М.: Мысль. 1991. səh. 352.
- ↑ "Lahemaa rahvuspark | Eesti kaitsealad" (eston). kaitsealad.ee. 2018-07-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-30.
- ↑ "Национальные парки Эстонии" (rus). reserves-park.ru. 2018-07-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-30.
- ↑ 1 2 3 Максаковский, 2002
- ↑ "Постановление Госплана СССР и ГКНТ от 27 апреля 1981 г. № 77/106 «Об утверждении типовых положений о государственных заповедниках, памятниках природы, ботанических садах и дендрологических парках, зоологических парках, заказниках и природных национальных парках»". 2015-04-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-03-24.
- ↑ "Постановление Правительства РФ от 10.08.1993 № 769 «Об утверждении Положения о национальных природных парках Российской Федерации»". 2015-04-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-03-24.
- ↑ "Федеральный закон от 14.03.1995 № 33-ФЗ «Об особо охраняемых природных территориях»". 2015-04-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-03-24.
- Максаковский Н. В. Развитие сети национальных парков в России (дополнительные материалы к Стратегии управления национальными парками России). М.: Издательство Центра охраны дикой природы. 2002. səh. 36.