Roman Maksimoviç Trifonov (rus. Роман Максимович Трифонов; 24 iyul (5 avqust) 1896, Xolstovka[d], Saratov quberniyası[d] – 5 aprel 1966, Bakı) — sovet opera müğənnisi (bas), professor (1956), Azərbaycan SSR xalq artisti (1958), Özbəkistan SSR xalq artisti (1945).
| Roman Trifonov | |
|---|---|
| rus. Роман Максимович Трифонов | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Xolstovka[rus.], Xvalınsk qəzası[rus.], Saratov quberniyası[rus.], Rusiya İmperiyası |
| Vəfat tarixi | (69 yaşında) |
| Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ |
| Musiqiçi məlumatları | |
| Fəaliyyəti | opera müğənnisi, musiqi pedaqoqu |
| Fəaliyyət illəri | 1928-ci ildən |
| Səs tembri | bas |
| Təhsili | Saratov Konservatoriyası[rus.] |
| Elmi adı | |
| Mükafatları |
    |
Roman Trifonov 24 iyul (5 avqust) 1896-cı ildə[1] Saratov quberniyasının (hazırda Ulyanovsk vilayəti) Xolstovka kəndində anadan olmuşdur.[2] 1927-ci ildə Saratov Konservatoriyasını bitirmiş, 1928–1930-cu illərdə Kiyev, 1931–1936-cı illərdə Saratov, Odessa, Sverdlovsk, 1936–1940-cı illərdə Leninqrad, 1940–1947-ci illərdə isə Daşkənd (Özbəkistan Dövlət Opera və Balet Teatrı[rus.]) şəhərlərinin opera teatrlarında çıxış etmişdir. 1948-ci ildən Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının solisti olmuşdur.[3]
Roman Trifonov pedaqoji fəaliyyətlə də məşğul olmuş, 1940-cı ildən Daşkənd, 1948-ci ildən isə Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında (1956-cı ildən professor) dərs demişdir.[2] O, 5 aprel 1966-cı ildə Bakıda vəfat etmişdir.[4]
Roman Trifonov bir sıra operalarda əsas partiyaları ifa edib:[5]
- İbrahim xan ("Koroğlu", Üzeyir Hacıbəyov)
- Xan ("Azad", Cahangir Cahangirov)
- Fernando, Proçida ("Trubadur" və "Siciliya gecələri", Cüzeppe Verdi)
- Nilakant ("Lakme", Leo Delib)
- Qoçubəy, Kral Rene ("Mazepa" və "İolanta", Pyotr Çaykovski)
- Tsuniqa ("Karmen", Jorj Bize)
- Dəyirmançı ("Su pərisi", Aleksandr Darqomıjski)
- Mefistofel ("Faust", Şarl Fransua Quno)
- Don Bazilio ("Sevilya bərbəri", Coakkino Rossini)
- İvan Susanin ("İvan Susanin", Mixail Qlinka)
- Suvorov ("Suvorov", Sergey Vasilenko)
- Boris Qodunov və Varlam, Dosifey ("Boris Qodunov" və "Xovanşina", Modest Musorqski)
- "Azərbaycan SSR xalq artisti" fəxri adı — 26 aprel 1958
- "Özbəkistan SSR xalq artisti" fəxri adı — 1945
- "Şərəf nişanı" ordeni
- "Əməkdə fərqlənməyə görə" medalı — 9 iyun 1959
- ↑ Театральная энциклопедия: [в 6 т.] / гл. ред.: П. А. Марков. Т. 5. Табакова — Яшугин. М.: Советская энциклопедия. 1967. стб. 263. 38 000 экз.
- ↑ 1 2 Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. IX ҹилд: Спутник—Фронтон. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1986. С. 356.
- ↑ Trifonov, Roman Maksimovich // Who was who in the USSR (ingilis). Metuchen, New Jersey: Scarecrow Press. 1972. səh. 548.
- ↑ Rəhimli, İ. Azərbaycan Teatr Tarixi (dərslik). Bakı: Çaşıoğlu. 2005. səh. 287.
- ↑ İlham Rəhimli. Azərbaycan Teatr Ensiklopediyası (3 cilddə). 3-cü cild. Bakı: Azərnəşr. 2017. səh. 132. ISBN 5-86874-179-X.
- "Roman Maksimovich TRIFONOV". prabook.com (ingilis). 15 iyun 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 iyun 2021.