Rhapis excelsa

*Rhapis excelsa*
Rhapis excelsa
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Birləpəlilər Klad: Commelinids Dəstə: Palmaçiçəklilər Fəsilə: Palmakimilər Yarımfəsilə: Coryphoideae Triba: Trachycarpeae Cins: Rhapis Növ: Rhapis excelsa
Beynəlxalq elmi adı
	Rhapis excelsa Rehder;
ITIS	817236
NCBI	115514
EOL	1131793

Rhapis excelsa (lat. Rhapis excelsa) — bitkilər aləminin palmaçiçəklilər dəstəsinin palmakimilər fəsiləsinin rhapis cinsinə aid bitki növü.

Təbii yayılması

Təbii halda Yaponiya da və Çində yayılmışdır.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 12 m-ə çatan həmişəyaşıl bitkidir. Gövdəsi qəhvəyi-qonur liflərlə (yarpaq qınlarının qalıqları) örtülüdür. Çətiri yelpikvaridir. Çoxsaylı yarpaqları sərt, dik dayanan seqmentlərə bölünmüşdür. Yarpaqların uzunluğu 80 sm, eni 3 sm olur. Yarpaq saplağının kənarlarında, gövdənin yan tillərində, dişli, sərt tikanları vardır, üstdən tünd-yaşıl, alt tərəfdən bozumtul-göydür. Saplağının uzunluğu 70-75 sm-dir. Çiçəkləri sarı ətirli, salxımvari budaqlanmış sıx çiçək qrupunda toplanmışdır. Çiçəkləmə may ayının ortaları başlayıb, iyun ayının axırınadək davam edir. Oktyabr ayının ortalarında meyvə verir. Quru meyvəyanlığı olan meyvəsi yetişdikdə göyümtül-qara rəng alır. Toxumun əmələ gəlməsi noyabr ayının axırlarında müşahidə edilir. Toxum vasitəsilə çoxaldılır.

Ekologiyası

Açıq sahələrdə əkilməli və düz günəş şüalarından qorunmalıdır. Cavan palmaların təmiz havaya ehtiyacı vardır, işıqlı, günəşli və ya bir az kölgəli yerdə yaxşı bitir.

Azərbaycanda yayılması

Abşeronda, Gəncədə, Lənkəranda, Zaqatalada və digər şəhər və rayonlarda park və bağlarda becərilir.

İstifadəsi

Yaşıllaşdırmada dekorativ bitki kimi istifadə edilir. Liflərindən kəndir hazırlanır.

Sinonimləri

Homotipik sinonimləri

Chamaerops excelsa Thunb.
Rhapis flabelliformis L'Hér.
Trachycarpus excelsus (Thunb.) H.Wendl.

Heterotipik sinonimləri

Chamaerops excelsa var. gracilis Carrière
Chamaerops kwanwortsik Siebold ex H.Wendl.
Rhapis aspera W.H.Baxter
Rhapis cordata W.H.Baxter
Rhapis divaricata Gagnep.
Rhapis flabelliformis var. foliis-variegatis Rothsch.
Rhapis flabelliformis var. variegata B.S.Williams
Rhapis javanica Blume
Rhapis kwamwonzick Siebold ex Linden
Rhapis major Blume
Trachycarpus excelsus var. fortunei Makino