Ranko Alimpiç (serb. Ранко Алимпић; 21 mart 1826, Nakuçani[d] – 19 noyabr 1882, Belqrad) — Serbiya generalı, Serbiyanın hərbi naziri.
| Ranko Alimpiç | |
|---|---|
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 21 mart 1826 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 19 noyabr 1882 (56 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Rütbəsi | general |
Ranko Alimpiç 21 mart 1826-cı ildə anadan olmuşdur. Prussiyada hərbi təhsil almış, Serbiyaya qayıtdıqdan sonra Belqradda yerləşən Hərbi Akademiyada taktika üzrə mühazirələr oxumuş və 1850-ci illərdə professor vəzifəsini tutmuşdur. Knyaz Miloşun dövründə Zayqar və Neqotin sərhəd dairələrinin rəhbəri olmuş, 1863-cü ildə isə knyaz Mixail tərəfindən hərbi və nəqliyyat naziri təyin edilmişdir.[1]
1874-cü ildə müxalifətin təzyiqi ilə nazir vəzifəsindən imtina etmək məcburiyyətində qalmış və senator rütbəsi almışdır. 1876-cı ilin martında, Birinci Serbiya–Osmanlı müharibəsindən əvvəlki dövrdə, Serbiya və Monteneqronun birgə hərəkət planını hazırlamaq üçün Setinyeyə göndərilmişdir. Bu, Osmanlı dövlətinin bu ölkələrdən birinə hücum etməsi halında nəzərdə tutulmuşdu. 1876-cı ilin iyununda Serbiya ordusunun formalaşması zamanı, o dövrdə Belqrad Akademiyasının rəhbəri olan polkovnik Alimpiç Drina ordusunun komandiri təyin edilmiş və general rütbəsinə yüksəlmişdir.[1]
Drina ordusunun ümumi sayı könüllülərlə birlikdə 30 min nəfərə çatırdı (20 min piyada, 5 min süvari, 60 top), iki diviziyadan ibarət idi, hər biri 3 briqadadan təşkil olunmuşdu. Alimpiçin ordusuna qarşı Osmanlı tərəfi Bosniya cəbhəsində Əli və Mehmed Əli paşaların rəhbərliyi altında 27–30 min nəfərlik qüvvə çıxarmışdılar.[1]
2 iyulda Alimpiçin komandanlığı altında Drina ordusu Leşnitsa yaxınlığında Drina çayını keçərək hərbi əməliyyatlara başlamışdır. Alimpiçə Bosniyaya daxil olmaq, orada üsyan qaldırmaq, müvəqqəti idarəetmə təşkil etmək və Monteneqro dəstələri ilə birləşərək Osmanlı qoşunlarını Bosniyadan çıxarmaq tapşırığı verilmişdi. 4 iyulda Drina ordusu müqavimətlə qarşılaşmadan Belinaya yaxınlaşmış, uzun sürən bombardmandan sonra xarici istehkamları ələ keçirmiş, əsirlər, bayraqlar, silahlar və atlar ələ keçirmiş, bu əməliyyatda 200 nəfər ölü, 400 nəfər yaralı itki vermişdir. Lakin sonrakı hücum 9 min nəfərlik Osmanlı dəstəsi tərəfindən Belinada dəf edilmişdir. Belinada möhkəmlənən Alimpiç əsasən könüllülərdən ibarət kiçik dəstələri Belinadan Travnikə qədər Bosniyanın dərinliklərinə göndərmiş, ümumi üsyan gözləyirdi, lakin yerli qəbilələrin hər hansı düşmən hərəkəti Osmanlı tərəfindən sərt repressiyalara səbəb olurdu.[1]
19 iyulda 10 batalyon nizam və redif, başıbozuğlarla gücləndirilmiş qüvvə Belinaya yaxınlaşaraq dərhal hücuma keçdi, lakin altı saatlıq döyüşdən sonra geri otuzdurulmuşdur. Bundan sonra Alimpiç əsas qüvvələri Belinaya qarşı cəmləşdirmiş, Berçke və Atsaya yan tərəflərlə dayanıb müdafiə mövqeyi tutdu və hücum əməliyyatları keçirməmişdi. Əgər Ranko Alimpiç əvvəldən qətiyyətli və enerjili hücuma keçsəydi, bəlkə də Belinadan Osmanlı qüvvələrini çıxara bilərdi, çünki əvvəlcə onun tərəfində mənəvi və fiziki üstünlük var idi, lakin onun ləngliyi və qərarsız hərəkətləri Bosniya valisinə Zvornik və Belinaya sərbəst hərbi qüvvələr göndərməyə imkan verdi. Morava cəbhəsində baş tutan sonrakı hadisələr Drina ordusundan xeyli sayda əsgərin ayrılmasına səbəb olmuşdur. Nəticədə, hücum üçün nəzərdə tutulan Alimpiçin ordusu onun təşəbbüsü ilə qurulan istehkamları tərk edərək 14 sentyabr gecəsi Drina çayının Serbiya sahilinə çəkilmiş və körpüləri dağıtdı. Qeyri-münasib vəziyyət Alimpiçin Drina ordusunun komandanlığından azad edilməsinə səbəb oldu və komandanlıq Uzun Markoviçə təhvil verilmişdir.[1]
28 sentyabrda Alimpiç yenidən Çolokantiçin yerinə İbar ordusunun komandiri təyin edildi, lakin başlayan sülh danışıqları, Rusiya generalı Novoselovun gəlişi və onun İbar ordusunun komandiri təyin edilməsi Alimpiçin hərbi fəaliyyətini dayandırmışdır. 1876-cı ilin noyabrında, Serbiya ordusunun yenidən təşkili və Rusiya–Osmanlı müharibəsinə hazırlıq dövründə Alimpiç yenidən Drina ordusunun başçısı təyin edildi. Lakin onun ordusu əsas müharibə teatrından uzaqda yerləşdiyindən aktiv əməliyyatlarda iştirak etmədi və 1877–1878-ci illər müharibəsinin sonrakı hadisələrində heç bir rol oynamamışdır.[1]
Ranko Alimpiç 19 noyabr 1882-ci ildə Belqradda vəfat etmişdir.[1]
Alimpiçin xidmətləri 1876-cı ilin avqustunda knyaz Milan tərəfindən yeni təsis edilmiş "Takovo" ordeni ilə təltif olunmaqla qeyd edilmişdir.[1]