Akhaltsikhe qalası (gürc. ახალციხის ციხე) — Gürcüstanın Axaltsixe bölgəsində yerləşən orta əsrlərə aid qaladır. Doqquzuncu əsrdə tikilmiş bu qala Osmanlı İmperiyasının buranı zəbt etməsinə qədər yerli insanlar tərəfindən Lomisa qalası kimi adlanırdı.[2]
| Akhaltsikhe qalası | |
|---|---|
| ახალციხის ციხე | |
 | |
 | |
| 41°38′34″ şm. e. 42°58′41″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə |
 Gürcüstan |
| Şəhər | Axaltsixe, Samtsxe-Cavaxeti |
| Yerləşir | Gürcüstan |
| Sifarişçi | Quaram Mampal[1] |
| Tikilmə tarixi | 9-cu əsr[2] |
| Sahəsi |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Kartlis tsxovrebaya görə şəhərin əsası 9-cu əsrdə Tao kralının oğlu sayılan Quaram Mampal tərəfindən qoyulmuşdur. 13-cü əsrdən 14-cü əsrin sonuna kimi şəhər Mesxeti prinsliyinin paytaxtı idi. 1393-cü ildə şəhər Əmir Teymurun hücumlarına məruz qalmışdır. Türk-Moğol işğallarına baxmayaraq qala müqavimət göstərməyə davam etmişdir. 1550-ci ildə İstanbul sülh müqaviləsinə görə Mesxeti prinsliyi bütünlüklə Osmanlı İmperiyasının ərazisinə qatılmışdır. Türklər qalanı ən çox müdafiə məqsədilə istifadə etmişdir. 1752-ci ildə Rabatidə ilk məscid tikilmişdir.
18-ci əsrin sonlarından etibarən böyük şəhərdə yaşayan Con belə yazırdı "baxmayaraq ki, burada yaşayan əhalinin böyük hissəsi müsəlmanlaşdırılıb, amma burada ortodox kilsəsi fəaliyyətini hələ də davam etdirirdi". 1783-cü ildə Kartli çarlığı və Rusiya imperiyası arasında imzalanmış Georgiyevsk müqaviləsi ilə Axaltsixe bölgəsinin taleyinə aydınlıq gəlmişdir. Qalanın tutulması ilə bağlı olan ilk hücum 1810-cu ildə uğursuzluqla başa çatmışdır. Ruslar şəhəri yalnız 18 il sonra, 1828-ci ildə işğal edə bildilər. 1829-cu ildə bağlanmış Ədirnə müqaviləsindən sonra Osmanlı ordusu buranı tərk etdi.
- ↑ "ისტორიული და არქიტექტურულ–კულტურული ძეგლები". Akhaltsikhe Municipality. 23 August 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 March 2017. (gürc.)
- ↑ 1 2 "რაბათის ციხე-სიმაგრე". იმოგზაურე საქართველოში. 12 March 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 March 2017. (gürc.)