Rais Rəsulzadə
Rais Rəsulzadə[a] (tam adı: Rais Azər oğlu Rəsulzadə; d. 1 noyabr 1946, Qazaxıstan SSR) — Azərbaycan rəssamı və Azərbaycanın banilərindən Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin nəvəsi.
| Rais Rəsulzadə | |
|---|---|
| Rais Azər oğlu Rəsulzadə | |
.jpg) | |
| Doğum tarixi | 1 noyabr 1946 (78 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Fəaliyyəti | rəssam, universitet müəllimi[d] |
| Təhsili | |
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları |
 |
O, 1978-ci ildən Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının üzvüdür. 2002-ci ildə "Azərbaycan Respublikasının əməkdar rəssamı" adına layiq görülmüşdür. O, həmçinin 2002-ci ildən Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdçüsüdür. 2009-cu ildən Azərbaycan Siyasi Repressiya Qurbanları Assosiasiyasının rəhbəridir.
Rais Rəsulzadə 1946-cı ildə Qazaxıstanda anadan olmuşdur. Açıqlamalarının birində adının mənasını "Ra qədim Misirdə Günəş rəmzi olub, is isə şüa, istilik anlamını verir" şəklində açıqlamışdır.[1]
3 yaşında ikən anası vəfat etmişdir. Təhsilini rus dilində alıb. Uşaq yaşlarından şahmatla maraqlanmağa başlayıb və çempionatlarda birinciliklər qazanmışdır. Orta məktəbi, həm də qiyabi universiteti bitirəndə artıq 50–60 əsəri var idi. Sürgün həyatından əvvəl Bakıda rəssamlıq məktəbini bitirən, burada rəssamlıq sənətini Mehdi Hüseynzadə ilə birlikdə öyrənən atası Azər Rəsulzadə Qazaxıstanda yaşamalı olsa da, oğlu Rais Azərbaycanda yaşamağı seçmişdir. Əslində, Raisi Qazaxıstandan Azərbaycana qaytaran amil onun rəssam olmaq istəyi idi. Ancaq, o, Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbini 1969-cu ildə bitirsə də, daha sonra Qazaxıstana qayıtmadı. Onun müxtəlif janrlarda olan sənət əsərləri çox olsa da, əsasən daha çox mənzərəyə üstünlük vermişdir.
1972–1977-ci illər arası ali təhsil alır və 1978-ci ildə institutu bitirəndən 1 il sonra müəllim kimi fəaliyyətə başlayır.
Rais Rəsulzadə 1978-ci ildə keçmiş SSRİ və Azərbaycan rəssamlar ittifaqlarına üzv qəbul olunub və həmin ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun "Rəsm, heykəltaraşlıq və boyakarlıq" kafedrasında əvvəlcə müəllim, sonra baş müəllim təyin edilib. Rəssamlar İttifaqının ən fəal üzvlərindən biri kimi ardıcıl olaraq çalışıb və İttifaqın bütün yaradıcılıq və ictimai işlərində fəallıq göstərib. O, yaradıcılıq birliyinin respublika və keçmiş SSRİ Rəssamlar İttifaqının sərgilərində, habelə xarici ölkələrdə təşkil olunan sərgilərdə ardıcıl olaraq iştirak etmişdir. Onun əsərləri Kubada (Havana-1980), Əfqanıstanda (1980–1981), Polşada (1988) və ABŞ-də (Hyuston-1989) və başqa ölkələrdə nümayiş etdirilib. Ümumittifaq, respublika mətbuatında, informasiya vasitələrində əsərləri barədə elmi-publisistik məqalələr dərc olunub, reproduksiyaları verilib. Son illər Azərbaycan incəsənətinin Bakıda, Moskvada, İstanbulda açılmış "Payız", "Yaz", "Novruz" sərgilərində, 1990-cı ildə "Yanvar-90" və akvarel sərgilərində, 1991-ci ildə "Yaz" və başqa sərgilərdə əsərlərini nümayiş etdirib. 1994-cü ildə Bakı şəhərində Rəssamın birinci, 1995-ci ildə II fərdi sərgisi açılıb. 1996–1998-ci illərdə respublikada və xarici ölkələrdə təşkil olunmuş sərgilərdə, 2000–2001-ci illərdə "Sənətdə təmayüllər" və "İncəsənət və neft səltənətində" tematik bədii sərgilərdə, 2001-ci ilin dekabr ayında "Mənzərə" bədii sərgisində, 2002-ci ilin martında "XXI əsr – yeni əsərlər", 2002-ci ilin noyabrında "Naturmort", 2003-cü ildə "Bakı, İçərişəhər", "Təsviri sənətdə qadın obrazı", "Gül aləmində", 2004-cü ildə "İnteryerdə naturmort" sərgilərində və digər sərgilərdə iştirak etmişdir. Rais Rəsulzadənin 800 yaxın sənət əsəri var. Onlardan bəziləri bunlardır:
Əsərləri Azərbaycanın və digər ölkələrin şəkil qalereyalarında saxlanılır. O, 2009-cu ildən — Əşrəf Mehdiyevin vəfatından sonra Azərbaycan Siyasi Repressiya Qurbanları Assosiasiyasına rəhbərlik edir.[2]
Azərbaycanlı dövlət və ictimai xadimi, siyasətçi, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin banisi Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin və həyat yoldaşı Ümbülbanu Rəsulzadənin nəvəsi, Azər Rəsulzadənin oğludur.
Leyla xanımla ailəlidir, Humay adlı bir qızı var.[3] Moskva Texniki Universitetini bitirib. Hazırda Moskvada yaşayır.[4]
Azərbaycan Respublikasının əməkdar rəssamı (30 may 2002-ci il)[5]- Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdü (11 iyun 2002-ci il)[6]
- "Şirməmməd Hüseynov" mükafatı (2023)[7]
2018-ci ildə ərsəyə gətirilmiş "Son iclas" bədii-sənədli Azərbaycan filmində babası Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin yaşlı obrazını canlandırmışdır.[8]
- ↑ Bəzi mənbələrdə adı "Rəis" kimi də qeyd olunur.
- ↑ "Rəsulzadənin nəvəsi: "Qızım mənim yolumla getmək istəmədi" - MÜSAHİBƏ". modern.az. 2024-02-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-02-05.
- ↑ Rəsulzadənin nəvəsi İlham Əliyevə müraciət edib
- ↑ "Rəsulzadənin Şuşaya son səfəri – Bir rəsmin tarixçəsi". Teleqraf.com. 2021-06-08. 2022-08-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-02-05.
- ↑ "Qızı yoxa çıxdı, oğlunu güllələdilər, nəvəsi sürgündə donub öldü - Rəsulzadə ailəsinin başına gətirilənlər". Kulis.az. 2024-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-02-05.
- ↑ E-qanun.az. "Təsviri sənət xadimlərinə Azərbaycan Respublikası fəxri adlarının verilməsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN SƏRƏNCAMI". E-qanun.az. 2002-06-11. 2021-10-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2002-06-11.
- ↑ E-qanun.az. "Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdlərinin verilməsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN SƏRƏNCAMI". E-qanun.az. 2002-05-11. 2021-10-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2002-05-11.
- ↑ Real TV. ""Ş.Hüseynov mükafatı" təqdim edilib - Rais Rəsulzadə bu mükafatın 4-cü qalibidir". Youtube.com. 29.12.2023. 2023-12-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-29.
- ↑ Cümhuriyyətin "Son iclas"ı ekranlara çıxır
- Azərbaycanın Əməkdar rəssamı, Rais Rəsulzadə. Bakı.2017
- Bakı İncəsənət Mərkəzi, Yeni Gallery. Bakı.2016
- Türkistan qəzeti, Əyyubova Səlimə, 2016, s.16