İqtisadiyyatda rüsum — dövlət və ya digər siyasi qurum tərəfindən tətbiq edilən hədəfli bir vergi formasıdır. Rüsum tez-tez gömrüklə əlaqələndirilir və bu kontekstdə rüsumlar həm də tariflər və ya gömrük haqları kimi tanınır. Bu termin, xaricdə alınan müəyyən mallara tətbiq edilən vergini ifadə etmək üçün tez-tez istifadə olunur.[1]
Rüsum müəyyən mallardan, maliyyə əməliyyatlarından, əmlakdan və s. tutulur və gəlir və ya əmlak vergisi kimi birbaşa fiziki şəxslərə və ya korporasiyalara tətbiq edilmir. Nümunələrə gömrük rüsumu, aksiz rüsumu, möhür rüsumu, əmlak vergisi və hədiyyə vergisi daxildir.
Gömrük rüsumu beynəlxalq ticarətdə malların idxalı və ya ixracı zamanı tətbiq edilən dolayı vergidir. İqtisadiyyatda rüsum həm də istehlak vergisinin bir növü hesab edilir. İdxal olunan mallara tətbiq edilən rüsum "idxal rüsumu", ixrac olunan mallara tətbiq edilən rüsum isə "ixrac rüsumu" adlanır.
Əmlak vergisi (ABŞ-da "irs vergisi") bir çox yurisdiksiyada vəfat etmiş şəxsin əmlakına və ya bir şəxsin mirasına tətbiq edilən vergidir. Bu vergi bəzən rəsmi və ya qeyri-rəsmi olaraq "ölüm vergisi" adlandırılır.[2]
- ↑ O'Sullivan, Arthur; Sheffrin, Steven M. Economics: Principles in Action. Upper Saddle River, New Jersey: Pearson Prentice Hall. 2003. 450. ISBN 0-13-063085-3.
- ↑ UK National Archive, Looking for records of death duties 1796-1903 Arxiv surəti 14 may 2015 tarixindən Wayback Machine saytında(example of use of the term death duty)