Xatunoğlu Qurd İsmayıl Haqqı Paşa (1818, Qars, Ərzurum əyaləti – 22 fevral 1897, Üsküdar, İstanbul vilayəti) — Osmanlı hərbçisi və dövlət xadimi.[1]
| Qurd İsmayıl Haqqı Paşa | |
|---|---|
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1818 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 22 fevral 1897 |
| Vəfat yeri | |
| Uşağı | Əhməd Zülkifl bəy |
| Hərbi xidmət | |
| Rütbəsi | general, Müşir |
| Döyüşlər | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Qarslı Şərif bəyin oğludur. Həyatının ilk illəri barədə məlumat yoxdur. Haqqındakı ilk məlumat isə 1833-cü ildə Qars sancaqbəyliyinə bağlı Şürəgəl qəzasının əyanı kimi xidmət etməsidir. 1841-ci ildə İran, 1853-cü ildə Krım müharibəsinə qatıldı. 1863-cü ildə şərqi Anadoludakı aşirətlərin məskunlaşması üzrə quurlan komitədə fəaliyyət göstərdi. 1868-ci ildə Diyarbəkir valisi təyin edildi və 7 il boyunca bu vəzifədə xidmət etdi. Bu illər ərzində bölgədə mətbəə qurdu, vilayətin rəsmi qəzetini nəşr etdirdi, bir çox sübyan və rüşdiyə məktəbləri açaraq bölgədəki təhsilli adam sayını artırmağa çalışdı. Yollar bərpa edildi, yeni yolla çəkildi. Yeni su kanalları çəkərək bölgənin kənd təsərrüfatına da dəstək çıxdı. Köçəri həyat tərzi yaşayan qəbilələrin oturaq həyata keçidini təmin edərək onlar üçün geniş otlaq ərazilərinin təyininə nail oldu.[2]
1875-ci ilin oktyabrında 3-cü ordu komandanlığına təyin edildi və 1876-cı ilin mayında Ərzurum valisi təyin olundu. Bu vəzifədə ikən 1877-1878 Rusiya-Osmanlı müharibəsinə qatıldı. Müharibə boyunca bir çox hərbi vəzifəyə təyin edildi. 1877-ci iin dekabrında Anadolu orduları komandanlığına təyin edildi və 1878-ci ilin fevralınadək bu vəzifədə qaldı. Müharibənin ardından İstanbula çağırıldı və 1880-ci ilin iyulunda hassa orduları komandanlığına təyin edildi. Bu vəzifədə 1881-ci ilin yanvarına qədər qala bildi.
22 fevral 1897-ci ildə Üsküdarda vəfat etdi.
Ailə fərdləri barədə yetərli məlumat yoxdur. Əhməd Zülfikl adlı bir oğlunun olduğu bilinir. Bu oğlunun Sultan Əbdülhəmidin yavərlərindən olduğu və 19 mart 1889-cu ildə Sultan Əbdüləzizin qızlarından Fatma Salehə Sultanla evləndiyi bilinir.[3]
- Hatunoğlu Kurt İsmail Hakkı Paşa'nın Diyarbekir valiliği (1869-1875), Oktay Karaman. Yüksek Lisans Tezi. TC Atatürk Üniversitesi. İstanbul 1995
- ↑ Sinan Kuneralp, Son Dönem Osmanlı Erkân ve Ricali (1839-1922), Prosopoprafik Rehber, İstanbul 1999, s. 84
- ↑ [https://web.archive.org/web/20160107153417/http://diyarbakirmuftulugu.gov.tr/camiDetay.asp?id=30 "Kurt �smail Pa�a Camii | Diyarbak�r Müftülü�ü"]. web.archive.org. 2016-01-07. İstifadə tarixi: 2025-02-04.
- ↑ "Kurt İsmail Paşa". www.biyografya.com (türk). İstifadə tarixi: 2025-02-04.