Qney Pompey (tam adı: Qney Pompey Maqn, lat. Gnaeus Pompeius Magnus, tələffüzü: [ˈgnae̯.ʊs pɔmˈpɛj.jʊs ˈmaŋ.nʊs]), Böyük Pompey (lat. Gnaeus Pompeius Magnus) və ya sadəcə Pompey (lat. Pompeius, tələffüzü: /ˈpɒmpiː/; ən tezi 29 sentyabr e.ə. 106 və ən geci 30 sentyabr e.ə. 106[1][2], Piçen[d], Roma respublikası[8][9][…] – 28 sentyabr e.ə. 48[2], Pelusi[d], Ellin Misiri[d]) — Roma siyasi və hərbi xadimi, e.ə. 70-ci, 55-ci və 52-ci illərdə Roma Respublikası konsulu, e.ə. 49–45-ci illərdə gerçəkləşmiş vətəndaş müharibəsində senata ləyaqətli olan qüvvələrin komandiri.
| Qney Pompey | |
|---|---|
| lat. Cn. Pompeius Cn.f.Sex.n. Clu. Magnus | |
 | |
| e. ə. 0070 – e. ə. 0070 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | ən tezi 29 sentyabr e.ə. 106 və ən geci 30 sentyabr e.ə. 106[1][2] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 28 sentyabr e.ə. 48[2] (57 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | bıçaq xəsarəti[d] |
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
| Atası | Qney Pompey Strabon[d][4] |
| Həyat yoldaşları | |
| Uşaqları | |
| Dini | Qədim Romada din |
| Rütbəsi | Leqat |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
E.ə. 83-cü ildə Sulla ilə yaxınlaşmış, ölümündən sonra (e.ə. 78) onun düşmənlərinə qarşı mübarizə aparmışdır. E.ə. 71-ci ildə Spartak üsyanının yatırılmasında iştirak etmiş, e.ə. 70-ci ildə konsul (Krassla birgə) seçilmişdir. E.ə. 66-cı ildə Pont padşahı VI Mitridat əleyhinə müharibədə Roma qoşunlarına başçılıq etmiş və onu məğlubiyyətə uğratmış, e.ə. 66-65-ci illərdə Qafqaz Albaniyasına soxulmuş, lakin oranı tuta bilməmişdi.[10].
E.ə. 60-cı ildə 1-ci triumviratda Sezar və Krassla birgə iştirak etmiş, triumvirat dağıldıqdan sonra (e.ə. 53) optimatlarla yaxınlaşmışdı. E.ə. 48-ci ildə Dirraxiya (Bu şəhərə bəzən Dyracchium da deyirlər.Əsl adı Dürres şəhəridir və Albaniyada yerləşir).yaxınlığında Sezarı məğlubiyyətə uğratmış, lakin Farsal yaxınlığında darmadağın edilərək Misirə qaçmış və orada öldürülmüşdür.
- ↑ 1 2 3 Любкер Ф. Pompeii (rus.). // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский, пер. А. Д. Вейсман, Ф. Гельбке, Л. А. Георгиевский, А. И. Давиденков, В. А. Канский, П. В. Никитин, И. А. Смирнов, Э. А. Верт, О. Ю. Клеменчич, Н. В. Рубинский СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. С. 1079–1085.
- ↑ 1 2 3 4 Gray E. W. Pompey the Great // Encyclopædia Britannica (ing.).
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 Cn. Pompeius (31) Cn. f. Sex. n. Clu. Magnus // Digital Prosopography of the Roman Republic (ing.).
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 Digital Prosopography of the Roman Republic (ing.).
- ↑ 1 2 Н. О. Юлия (rus.). // Энциклопедический словарь СПб: Брокгауз — Ефрон, 1904. Т. XLI. С. 370.
- ↑ 1 2 Помпей (rus.). // Военная энциклопедия СПб: Иван Дмитриевич Сытин, 1915. Т. 18. С. 576.
- ↑ Н. О. Помпей (rus.). // Энциклопедический словарь СПб: Брокгауз — Ефрон, 1898. Т. XXIVа. С. 512.
- ↑ 1 2 http://www.mlahanas.de/Greeks/Bios/Plutarch/Pompey.html.
- ↑ 1 2 http://www.historyorb.com/people/pompey-the-great.
- ↑ Fəxrəddin Məmmədov. Azərbaycan tarixi (izahlı xronologiya). Bakı: "Elm və təhsil", 2010, səh.31