Qaratel Hacımahmudova (tam adı: Qaratel Şəmi qızı Hacımahmudova; 1948, Qazax rayonu – 14 iyun 1992, Qazax rayonu — "Azərbaycan Bayrağı" ordeni ilə təltif olunmuş Birinci Qarabağ müharibəsi şəhidi.
| Qaratel Hacımahmudova | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Aşağı Əskipara, Qazax rayonu, Azərbaycan SSR, SSRİ |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Aşağı Əskipara, Qazax rayonu, Azərbaycan |
| Vəfat səbəbi | şəhid olmuşdur. |
| Atası | Şəmi Hacımahmudov |
| Anası | Teyyubə Hacımahmudova |
| Mükafatları |
 |
Qaratel Hacımahmudova 1948-ci ildə Qazax rayonunun Aşağı Əskipara kəndində dünyaya göz açmışdı.[1] 1962-ci ildə Aşağı Əskipara kəndin orta məktəbini bitirib və Bakı Ticarət Texnikumuna daxil olub.[1] 1970–1975-ci illərdə Azərbaycan Xalq Təsərrüfatı İnstitutunda təhsil alıb.[1] 1976–1991-ci illərdə Neft Kəşfiyyatı İdarəsində işləyib. Qaratel Hacımahmudova həm də Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatının ən fəal üzvlərindən olub.[1]
1990-cı ildə kiçik qardaşı Hümbətlə son dəfə meydanda rastlaşırlar.[2] Qaratel Hacımahmudova ondan fikrini soruşur.[2] Hümbət Qarabağa gedəcəyini deyir.[2] Hacımahmudova qardaşına Aşağı Əskiparada müharibə getdiyindən, ona ora getməyi məsləhət görür.[2] Hümbət Qarabağ döyüşlərinə yollanır.[2] O isə öz kəndlərinə gəlir və kəndin cavanlarından ibarət könüllü özünümüdafiə dəstəsinə qoşulur.[1][2]
O, döyüşçülərin yeməyini bişirir və paltarını yuyurdu.[2] Yemək çatmayanda, gedib bağlardan göy–göyərti yığıb bişirərdi ki, döyüşçülər ac qalmasın.[2] Qaratel Hacımahmudova həm də Azərbaycan döyüşçüləri ilə birgə səngərdə bərabər döyüşürdü.[2] 1992-ci il iyunun 8-də ermənilər güclü hücuma keçdilər.[2] O, hərəyə bir avtomat və 2 ədəd qumbaraatan verilən, 28 nəfərlik dəstədə idi.[2] Bütün çətinlikliyə baxmayaraq, dəstə ermənilərin hücumu dəf edə bilmişdi.[2]
1992-ci il iyunun 14-də səhər tezdən ermənilər rus hərbi bölmələrinin köməyi ilə növbəti güclü hücuma keçdilər.[2] O, komandir Yaşar Qasımovun taqımımda döyüşürdü.[2] Fələməz deyilən mövqedə hər tərəfdən top və tank atəşinə tutulmuşdu.[2] Qaratel Hacımahmudova komandirin çətin tapşırığı yerinə yetirmişdi.[2] O, başqa səngərdən qumbaraatan mərmisini gətirmişdi.[2] Düşmənlə Azərbaycan döyüşçülərinin qüvvəsi qeyri–bərabər olduğundan, hər an vəziyyət pisləşə bilərdi.[2] Komandir Qasımov Hacımahmudovaya səngəri tərk etməsini, hətta kənddən çıxmasını əmr etmişdi.[2] Lakin o geri çəkilmir, arabir mövqeyini dəyişirdi.[2] O, döyüşçü Mərdan Əsgərovla döyüşürdü.[2] Bu son döyüşün şahidi kənd ağsaqqalı Vəli kişi də onların yanında olur.[2] Ermənilər onu əsir götürürlər.[2]
Ermənilər Qaratel Hacımahmudovanın başına pul qoymuşdu.[2] O həmişə özündə zəhər gəzdirirdi, köynəyinin yaxalığına tikmişdi.[2] Qaratel Hacımahmudova düşmən əlinə sağ keçməmək üçün üzərində gəzdirdiyi zəhəri içdikdən sonra güllə ilə özünü vurmuşdu.[1] Komandir Yaşar Qasımovun sözlərinə görə, o uzaqdan Hacımahmudovanın bərkdən qışqırtısını eşitmişdi.[2] Onu sonra saçından tutub sürüyə–sürüyə komandirin yanıma gətirdilər.[2] Cəsədi qan içindəydi.[2] Ermənilər onunla bərabər həlak olmuş Alıyev Alı, Əsgərov Mərdan, Əmiraslanov Şəmistanın meyitlərini də götürüb aparırlar.[2] Həmin ilin iyunun 26-da, onun cəsədi, Mərdan Əsgərovun, Şəmistan Əmiraslanovun, Surxay Məmmədovun və Alı Alıyevin cəsədləri ilə birgə və əsir düşmüş kənd sakini Vəli Namazov erməni girovlarla dəyişdirilmişdir.[3]
Subay idi.[2] O, rəhmətə getmiş qardaşı Məhəmmədin üç uşağını böyütmüşdü.[2]
Şair Məmməd İlqar Qaratel Hacımahmudovaya poema həsr etmişdir:
Bahar - ömründə qışdı,
İllər - yaşında xışdı.
Telin ağarmamışdı,
Qaratel bacım mənim.
- Dağların telli havası (film, 2003)
- Qaratel (film, 2009) — (tammetrajlı sənədli televiziya filmi)[2]
O, 1994-cü ildə Azərbaycan Respublikası prezidenti tərəfindən "Azərbaycan Bayrağı" ordeni ilə təltif olunub.[1]
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 "Qaratel Hacımahmudova ilə bağlı "Qaratel" filmi təqdim olunub". www.gun.az. www.gun.az. Archived from the original on 2016-06-16. İstifadə tarixi: 28 iyun 2016.
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 "Savaş alınlarına yazılmışdı". anl.az. anl.az. Archived from the original on 2024-11-27. İstifadə tarixi: 22 iyul 2016.
- ↑ "Qaratelin qeyrəti". www.anl.az. www.anl.az. 22 iyul 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 iyul 2016.
- ↑ ""BİR DAMLA GÖZ YAŞI"". www.anl.az. www.anl.az. 22 iyul 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 iyul 2016.