Qaraqışlaq (Salmas)

Qaraqışlaq İranın Qərbi Azərbaycan ostanlığı, Salmas şəhristanına daxildir. Şərqdən Kəngərli kəndi, qərbdən Sultanəhməd kəndi, şimaldan Yalğız ağac kəndi və güneydən Ağziyarət kəndi ilə əhatələnir. Bu kəndin adı iki hissədən ibarətdir (qara) və (qışlaq). Qışlağın anlamı bu gün bizim üçün daha aydın və bəllidir. Bu adın mənası ellərin qış fəslində qaldığı yerlərdir. Amma “qara” sözü bugünkü türk dilində ilk nəzərdə rəngi bildirsə də, əski tarixdə daha artıq mənası və anlamı var idi. Qara böyüklük, çətinlik və ya yüksək olmaq anlamında işələdilirdi. Bu baxımdan qaraqışlaq - böyük qışlaq mənası kəsb edir.

Kənd əhalisi özlərini qaşqay türkləri hesab edirlər. Bu kənd, tarix boyunda üz verilmiş acı xatirələr ilə tanınır ki, İsmail Ağa Şıkaki (Şimko ) adıyla bağlıdır. 1919-cu ildə Birinci Dünya müharibəsi zamanında, Qaraqışlağa Şimkonun tabeliyində olan kürdlər tərəfindən hücum olunmuşdur. Kürdlərin qarşısını almaq məqsədilə Yusif xan Qaraqışlaqlının (Məsud Divan) başçılığı ilə Qaraqışlaq qüvvələri təşkil edilir. Pəhləvi rejminin yardım etməməsi və kürdlərin başdan ayaqa silahlanması səbəbi ilə döyüşdə Məsud Divan və 3500 nəfərə yaxın qünahsız insan şəhid olmuşdur.

Qaraqışlaq kəndində yaşayanlar azərbaycan türkləridirlər və azərbaycan türkcəsində danışırlar. 2006-cı ilin siyahıya alınmasına əsasən kənddə 2200 nəfər yaşayır (560 ailə).^[1]

Kəndin ən tanınmış şəxsiyyətlərindən demək olar Yusif xan Qaraqışlaqlıdır (Məsud divan) ki, Qaraqışlaq savaşında şəhid olmuşdur. Məsud divanın qızı Nimtac Səlmas ilk qadın şairdir ki, siyasət və sosial məzmunlu şeirlər yazmışdır. Məsud divanin oğlu Teymur Ləkestani İran elektrikləşmənin atası və Tehran Şərif Universitetinin yaradıcılarından biridir.

Kəndin görməli yerlərindən Məsud divanın məzarı və ha belə gözəl, səfalı təbiəti, mənzərəsi və ləzzətli bulaq suyudur. Hər il təbiət günündə (baharın ilk ayının 13-cü günü) kəndin əhalisi Qoşa təpədə (kəndin yaxınlığında olan dağ) və onun ətrafında yığışıb şənlik edir. Hər il məhərrəm ayında İmam Hüseynə görə mərasim keçirmək Qaraqışlaqlıların əski adətlərindən biridir. Bu ayda zəncir dəstələri, sinə dəstələri və növhə oxuyanlar heydana çıxarlar və öz sevgilərini İmam Hüseynə bildirirlər. Aşura günündə aşura şəbeh mərasimi keçirməkdən sonra məzarlığa gedərək öz ölülərini ziyarət edirlər. Kəndin əhalisi yeni ili (Novruz bayramı), Fitrə bayramını və çillə gecəsini şənliklərlə qarşılayırlar.

• Qaraqışlaq (Salmas) Arxivləşdirilib 2012-03-31 at the Wayback Machine