Qaralama:Səfər Aşurov

Aşurov Səfər Hüseyn oğlu Naxçıvan MR Şərur rayonu Axaməd kəndində 11 avqust 1959-cu ildə anadan olmuşdur. 1966-1969-cu illərdə Naxçıvan şəhəri 1№-li orta məktəbdə ibtidai təhsil almışdır. O, Naxçıvan MR, Şərur rayonu Axaməd kənd 8 illik məktəbində 1969-1974-cü illərdə təhsil almışdır. Şərur rayonu Kərimbəyli kənd orta məktəbində 1974-1976-ci illərdə təhsilini davam etdirmişdir. 1980-1984-cü illərdə Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun Tarix-filologiya fakultəsində Tarix ixtisası üzrə ali təhsil almışdır. AMEA Tarix İnstitutunda 1984-1988-ci illərdə aspirantura pilləsində Arxeologiya ixtisası üzrə təhsilini davam etdirmişdir.“Naxçıvanın ilk tunc dövrü keramikası” adlı dissertasiya mövzusunu 1992- ci ildə müdafiə etmiş və Tarix üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsini almışdır. 1993-cü ildən AMEA-nın Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunda işləməyə başlamışdır. 2005-2015-ci illərdə “Nəşrlər və Elmi əlaqələr” sektorunun müdiri, 2015-2022-ci illərdə “Tədris və beynəlxalq əlaqələr” şöbəsinin müdiri, 2022-2024-cü illərdə “Beynəlxalq əlaqələr” şöbəsinin müdiri, 2024-2025-ci illərdə isə “Tunc dövrü arxeologiyası” şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışmışdır. Səfər Aşurov 2025-ci ilin mart ayından “İlk tunc dövrü arxeologiyası” şöbəsinin müdiri kimi fəaliyyət göstərir. O, eyni zamanda Brepolis nəşriyyatına məxsus “ARAXES “ jurnalının beynəlxalq redaksiya heyətinin üzvüdür. 2018-ci ildə   Ali Attestasiya Komissiyası tərəfindən dosent elmi adına layiq görülmüşdür.

Naxçıvanın ilk tunc dövrü abidələrinin tədqiqinin yeni mərhələsi məhz Səfər Aşurov tərəfindən başlanmış və II Kültəpə, Ovçulartəpəsi, Aşağı Daşarx, I Maxta qədim yaşayış yerlərinin tədqiqatlarına əsasən Kür-Araz mədəniyyətinin tarixi xronologiyasına dair yeni elmi mülahizələr irəli sürülmüşdür.

I Maxtada aparılmış tədqiqatların nəticələrinə uyğun olaraq Azərbaycanda inzibati idarəetmənin və dövlətçilik ənənələrinin e.ə.IV minilliyin sonlarından mövcud olduğu mülahizəsinin müəllifi S.H.Aşurovdur. Oğlanqalada aparılan tədqiqatlar nəticəsində Naxçıvanda ilkin şəhərlərin və dövlət qurumlarının meydana gəlməsi haqqında elmi fikir formalaşmışdır. ^[1]

Səfər Aşurovun ilk qazıntı təcrübəsi Naxçıvan MR Şərur rayonunda, I Maxta abidəsində başlamışdır. O, müxtəlif abidələrdə Gəmiqaya, Ovçulartəpəsi, Oğlanqala, Qarabulaq nekropolu, Aşağı Daşarx, Borsunlu kurqanı, Tovuzçay, Nərimankənd nekropolu, Çaparlı, Seyidlər abidələrində yerli və beynəlxalq ekspedisiyalarda arxeoloji çöl tədqiqat işlərində iştirak edib. 2008-ci ildə isə ilk dəfə I Maxta yaşayış yerində aparılan arxeoloji qazıntılara rəhbərlik etmişdir. Səfər Aşurov 2015-ci  ildən başlayaraq Kür-Araz mədəniyyətinin xarakterik xüsusiyyətlərini özündə əks etdirən Şabran rayon Çaqqalıtəpə abidəsində arxeoloji qazıntı işləri aparmaqda davam edir. O, 2017-ci ildə Almastəpə abidəsində arxeoloji kəşfiyyat işləri, bir il sonra Şabran şəhər yerində xilasetmə işləri aparmış, 2019-cu ildə isə Çovdar nekropolunda arxeoloji qazıntı işlərinə rəhbərlik edən arxeoloqlardan biri olmuşdur. 2021-ci ildən başlayaraq Səfər Aşurov “Beşbarmaq dağı” Dövlət Tarix-Mədəniyyət və Təbiət qoruğu ərazisində qazıntı işləri aparır. 2022-ci ildə “Keşikçidağ” Dövlət Tarix-Mədəniyyət qoruğunda kurqan qazıntısını aparmışdır. 2024-cü ildən Azərbaycan-Almaniya Beynəlxalq layihəsi çərçivəsində  II Kültəpə abidəsində arxeoloji qazıntılara rəhbərlik edir. Səfər Aşurov bir çox elmi konfranslarda iştirak  etmişdir. O, Türkiyə, Qazaxıstan, Almaniya, Bolqarıstan və bir sıra ölkələrdə beynəlxalq elmi konfranslarda elmi məruzələri ilə çıxış etmişdir.^[2][3]

Səfər Aşurov 8 kitabın və 200-ə yaxın məqalənin müəllifidir. Səfər Aşurovun "Naxçıvanın ilk tunc dövrü keramikası" adlı kitabı 2002-ci ildə ^[4], "Naxçıvanda arxeoloji tədqiqatlar (2001-2002-ci illər)" və "Borsunlu kurqanı" (həmmüəllif Q.Qoşqarlı, N.Müseyibli) adlı kitabları 2003-cü ildə , "Ovçulartəpəsi" (həmmüəllif V.Baxşəliyev, C.Marro) ^[5] və "Naxçıvanda arxeoloji tədqiqatlar (II Kültəpə, I Maxta Kültəpəsi, Oğlanqala və digər abidələrdə aparılan tədqiqatların ilkin nəticələri)" (həmmüəllif V.Baxşəliyev, L.Ristvet, H.Gopnik)^{[6] [7]} kitabları 2010- cu ildə, "Qədim Şərur"(həmmüəllif A.Seyidov, V.Baxşəliyev, S.Məmmədov) adlı kitabı 2012-ci ildə ^[8], "I Maxta ilk tunc dövrü abidəsi – I kitab"( həmmüəllif S.A.Hüseynova,F.A.Əliyeva) ^[9] kitabı 2020-ci ildə çap edilmişdir.

1. Новые данные о Куро-Араксской культуре в поселении Кюльтепе II. Всесоюзная конференция Достижения Советской Археологии в XI пятилетке. Баку, 1985, 318-320. (соавтор А.Г.Сеидов)
2. Новые памятники эпохи ранней бронзы в Нах.АССР. Т.д. конференции Великий Октябрь и развитие Археологической науки в Азербайджане. Баку, Элм, 1988, 37-38
3. Maxta zoomorf gil fiqurları        Azərb. SSR EA Məruzələri, 1988, №10, 73-76 (həmmüəllif V.H.Əliyev)
4. Maxta tunc dövrü yaşayış yerləri. Az. EA Xəbərləri. Tarix, fəlsəfə, hüquq seriyası, 1991, №4, 76-81
5. Керамика эпохи ранней бронзы Нахичевани. Автореферат диссертации на соискание ученой степени к.и.н. Баку, 1992, 25 səh.
6. Daşarx ilk tunc dövrü yaşayış yeri. Görkəmli Azərbaycan arxeoloqu S.M.Qazıyevin anadan olmasının 100 illiyinə həsr edilmiş elmi sessiyanın materialları. Bakı, 1994, 11-13 (həmmüəllif V.Əliyev)
7. Отражение астрального культа на археологических памятниках Азербайджана древнего периода. Международная научная конференция. Археология и этнография Кавказа. Баку, 2000, 106-108 (соавтор Н.Мусеибов)
8. Gərgər-qədim yaşayış yeri. Pedaqoji Universitetin Xəbərləri. Bakı, 2001, №4, 3-9 (həmmüəllif V.Əliyev)
9. Goranboyda arxeoloji qazıntılar. Pedaqoji Universitetin Xəbərləri. Bakı, 2003, №1-2, 281-283
10. “Şərur arxeoloji ekspedisiyası” çöl tədqiqatları. Azərbaycan Arxeologiyası və Etnoqrafiyası jurnalı. Bakı, 2003, №2, 307
11. Şərur və Sədərək rayonlarında arxeoloji tədqiqatlar. Pedaqoji Universitetin Xəbərləri. Bakı, 2004, №1, 522-525 (həmmüəllif N.Müseyibli)
12. Qıvraq yaylası abidələri. Pedaqoji Universitetin Xəbərləri. Bakı, 2004, №1, 496-498 (həmmüəllif A.Qaffarov)
13. Samuxda “toxucu qadın qəbri”. Pedaqoji Universitetin Xəbərləri. Bakı, 2004, №4, 162-166 (həmmüəllif R.Moor, M.M.Hüseynov, B.Cəlilov, F.E.Quliyev, A.A.Qaffarov)
14. Овчулар тепеси памятник эпохи энеолита и ранней бронзы. Историко-культурные связи народов Кавказа: прошлое, настоящее, будущее. Т.д.Международной научной конференции, посвященной 80-летию ИИАЭ ДНЦ РАН. Махачкала-2004, 8-11 (соавтор А.Гаффаров)
15. Maxta-Qarabulaq kurqanları. Azərbaycan Arxeologiyası və Etnoqrafiyası jurnalı. Bakı, 2004, №1, 53-64
16. Naxçıvanın tunc dövrü qəbir abidələri və dəfn adəti. Azərbaycan Arxeologiyası jurnalı, Bakı, 2004, №1-4, 19-23
17. Колумбарий выявленный в Нахичеване. Международная научная конференция «Археология, Этнология, Фольклористика Кавказа». Сб. кратких содержаний докладов. Тбилиси-2004, 27 (соавтор А.Бадалов)
18. Раннебронзовые курганы в Нахичеване. Международная научная конференция «Археология, Этнология, Фольклористика Кавказа». Сборник кратких содержаний докладов. Тбилиси-2004, 26
19. Şərurun eneolit və tunc dövrü abidələri. Azərbaycan Arxeologiyası və Etnoqrafiyası jurnalı. Bakı, 2004, №2, 32-43
20. Нахчыван – Урмия – Ван: Проблемы эпохи ранней бронзы. “Qafqazın arxeologiyası, etnologiyası, folkloru” beynəlxalq elmi konfrans. Bakı, 2005, 55-56
21. Новые материалы из Нахчывана по металлообработке. “Qafqazın arxeologiyası, etnologiyası, folkloru” beynəlxalq elmi konfrans. Bakı, 2005, 155-156 (соавтор М.Н.Рагимова)
22. An introduction to Bronze Age sites in the Sarur plain. Archaologische Mitteilungen aus Iran und Turan. Berlin, band 37. 2005, 89-99
23. Ovçulartəpəsində arxeoloji tədqiqatlar. Azərbaycan Arxeologiyası və Etnoqrafiyası jurnalı. Bakı, 2005, №1, 15-31
24. Naxçıvan-Urmiya-Şərqi Anadolu: ilk tunc dövrü paralelləri. Azərbaycan Arxeologiyası və Etnoqrafiyası jurnalı. Bakı, 2006, №1-4, 24-30
25. Naxçıvan muzeyləri və bölgədəki arxeoloji tədqiqatlar. Turkmenistan: Altun asrın muzeyleri. Aşqabat, 2007, 32-34: 425-427
26. Грунтовое погребения в Самухе. Археология, этнология, фольклористика Кавказа. Тбилиси, 2007, 41-42 (соавтор А.Г.Абдуллаева)
27. Результаты археологических раскопок международных экспедиций в Нахичеванской АР Азербайджанской Республики. Историко-культурное наследие Арало-Каспийского региона. Материалы международной научно-практичекой конференции. Актау, 2007, 201-204
28. Azərbaycan arxeoloji abidələrində qoç simvolu. Azərbaycan Arxeologiyası və Etnoqrafiyası jurnalı. Bakı, 2007, №1, 90-96 ( həmmüəllif B.İ.İbrahimli)
29. Результаты международных археологических исследований в Нахичеванской АР Азербайджанской Республики. Отражение цивилизационных процессов в археологических культурах Северного Кавказа и сопредельных территорий. (Юбилейные ХХУ «Круновские чтения» по археологии Северного Кавказа. Владикавказ 2008, 23-26
30. Ovçulartəpəsi yaşayış yerində arxeoloji qazıntılar. AMEA Naxçıvan bölməsi “Xəbərlər” İctimai və Humanitar elmlər seriyası. 2008, № 1, 111-116 (həmmüəllif V.Baxşəliyev, C.Marro)
31. Tovuzçay nekropolunun bir neçə qəbri və dəfn adəti haqqında. Azərbaycan Arxeologiyası və Etnoqrafiyası jurnalı. Bakı, 2008, №1, 45-53
32. 2008 Excavations in Oglanqala. Azərbaycan Arxeologiyası və Etnoqrafiyası jurnalı. Bakı, 2008, №2, 189-195 ( həmmüəllif L.Ristvet, H.Gopnik, V.Baxşəliyev)
33. 41. The Excavations of Ovcular Tepesi (2006-2008); First Results and New Perspectives Azerbaijan – Land between East and West. Transfer of knowledge and technology during the “First Globalization” of the VIIth – IVth millennium BC. Berlin 2009, 55-62  ( həmmüəllif Veli Bakhchaliyev,Catherine Marro)
34. The Chronology of Kura-Araxes Sites; 2006 Excavations at Kultepe II and Maxta I. Azerbaijan – Land between East and West. Transfer of knowledge and technology during the “First Globalization” of the VIIth – IVth millennium BC. Berlin 2009, 82-87  (həmmüəllif Veli Bakhchaliyev, Lauren Ristvet)
35. Excavations at Ovcular tepesi (Nakhchivan, Azerbaijan). First preliminary report: The 2006-2008 seasons.      Anatolia Antiqua XVII (2009), p.31-87 (həmmüəllif C.Marro, V.Bakhshaliyev)
36. Oğlanqalanın dəmir dövrü mədəniyyəti. AMEA “Xəbərləri”, Tarix, fəlsəfə,hüquq seriyası, 2009, №11, 18-22 (həmmüəllif V.Baxşəliyev, L.Ristvet, H.Gopnik)
37. Археологические исследования в II Махте. Международная научная конференция «Археология, етнология, фольклористика Кавказа», Тбилиси, 2010, 65-67 (соавтор В.Б.Бахшалиев, О.К.Алиев)
38. Археологические раскопки Куро-Аракского слоя поселения Кюльтепе II в 2006г. Международная научная конференция «Археология, етнология, фольклористика Кавказа», Тбилиси, 2010, 77-78 (соавтор В.Бахшалиев, Л.Риствет)
39. Раннебронзовый период Азербайджана в свете новых археологических исследований. Материалы II Международный научно-практической конференции «Историко-культурное наследие Арало-Каспийского региона». Актау 2010, 8-16
40. Oğlanqalada arxeoloji qazıntılar. “Macarıstan və Azərbaycan: Mədəniyyətlərin dialoqu” IV Beynəlxalq Elmi Konfrans (Məruzələr, məqalələr və xülasələr) 17-19 noyabr, 2009, II cild, Budapest, 2010, 42-46 (həmmüəllif V.Baxşəliyev, L.Ristvet, H.Gopnik)
41. Naxçıvanın erkən əkinçi – maldar tayfalarının mədəniyyəti     . Azərbaycan Arxeologiyası, 2010, cild 13, №1, 15-24 (həmmüəllif O.Əliyev)
42. Новые исследования куро-аракских памятников Нахчывана. Проблемы хронологии и периодизации археологических памятников и культур Северного Кавказа. XXVI «Крупновсие чтения» по археологии Северного Кавказа. Магас – 2010, 21-24
43. . Settlement and Society in Naxçıvan: 2006 Excavations of the Naxçıvan Archaeological Project. Azərbaycan Arxeologiyası və Etnoqrafiyası jurnalı. Bakı, 2010, №1, 30-53 ( həmmüəllif L.Ristvet, V.Baxşəliyev, Tiffany Earley-Spadoni)
44. Excavations at Ovçular tepesi (Nakhchıvan, Azerbaijan). Second preliminary report: the 2009-2010 seasons. Anatolia Antiqua, XIX (2011), p.53-100. (həmmüəllif Catherine Marro, Veli Bakhshaliyev)
45. Settlement and Society in Naxçivan 2006 Excavations and Survey of the Naxçıvan Archaeological Project. İranica Antiqua, vol.,46, 2011,p.1-53. (həmmüəllif Lauren Ristvet, Vəli Baxşəliyev)
46. In the Shadow of Ararat İntensive Surveys in the Araxes River Region, Naxçivan, Azerbaijan. Anatolica, vol.37, 2011, p.187-205 (həmmüəllif Bradley Parker, Lauren Ristvet, Veli Baxşəliyev, Alex Headman)
47. Arpaçay vadisində son arxeoloji tədqiqatlar. Azərbaycan Arxeologiyası və Etnoqrafiyası jurnalı. Bakı, 2011, №2, 236-244 (həmmüəllif S.A.Hüseynova)
48. On the Edge of Empire: 2008 and 2009 Excavations at Oğlanqala, Azerbaijan. American Journal of Archaeology, 116 (2012) p.321-362 (həmmüəllif Lauren Ristvet, Hilary Gopnik, Veli Bakhshaliyev, Hannah Lau, Robert Bryant)
49. Памятники Шарурской равнины эпохи поздней бронзы-раннего железа. Austausch und kulturkontakt im Sudkaukasus und Seinen Angrenzenden regionen in der spatbronze - Fruheisenzeit. Zentrum fur Archaologie und Kulturgeschichte des Schwarzmererraumes. Langenweibach, Germany, 2012, 261-279
50. The origins of political complexity in Naxçıvan – Excavations and survey at Oğlanqala 2008-2010. Austausch und kulturkontakt im Sudkaukasus und Seinen Angrenzenden regionen in der spatbronze - Fruheisenzeit. Zentrum fur Archaologie und Kulturgeschichte des Schwarzmererraumes. Langenweibach, Germany, 2012, 281-290  ( həmmüəllif V.Bakhshaliyev, L.Ristvet, H.Gopnik)
51. The early bronze ceramic wares of Nakhchivan. Azərbaycanda Kültəpə abidəsinin kəşfinin 60 illiyinə həsr olunmuş “Qafqazın erkən əkinçilik mədəniyyətləri” adlı beynəlxalq konfransın materiallar toplusu. Bakı, 2012, 100-102
52. Kür-Araz mədəniyyəti cəmiyyətlərinin inzibati idarəedilməsinə dair yeni tapıntlar. Azərbaycan Arxeologiyası və Etnoqrafiyası jurnalı. Bakı, 2013, №1, 34-39 (həmmüəllif A.Əlimirzəyev)
53. The Problems Of Kura-Araxes Culture In The Light Of Recent Archaeological Excavations In Nakhchivan. International Conference “Problems of Early Metal age Archaeology of Caucasus and Anatolia”. Tbilisi, 2014, 52-64
54. 2010-2011 American-Azerbaijani Excavations at Oğlanqala. International Symposium on East Anatolia — South Caucasus Cultures, 2015, 69-84 (həmmüəllif Lauren Ristvet, Veli Bahşaliyev, Hilary Gopnik)
55. Collapse archaeology in iron age in Azerbaijan. Azərbaycan Arxeologiyası və Etnoqrafiyası jurnalı. 2015, №1, 34-41 (həmmüəllif M.Mirzaei, R.Ataei, A.Karimi, N.Nouri)
56. Naxçıvan abidələrinin son tədqiqi üzərindən Kür-Araz mədəniyyətinə yeni baxış. Azərbaycan Arxeologiyası və Etnoqrafiyası jurnalı. Bakı, 2015, №2, 31-37
57. An archaeological study of Xocali – Gedebey culture in northwestern Iran. Azərbaycan Arxeologiyası və Etnoqrafiyası jurnalı. Bakı, 2016, №2, 57-63 (həmmüəllif Ali Karimikiya, Hassan Fazeli Nashli, Bahman Firouzmandi Shirejini, Mohammad Mirzaei, Vahid Ebrahimi)
58. Поездка Мангистауский област Казахстана по проекту "Материальное и нематериальное историко-культурное наследие Мангистауской области". Azərbaycan Arxeologiyası və Etnoqrafiyası jurnalı, Bakı, 2018, №1, 169-179 (соавтор N.Ə.Alışov)
59. Social and public life in the ancient period: on the basis of archaeological materials of Azerbaijan and Mangyslak province of Kazakhistan. Azərbaycan Arxeologiyası və Etnoqrafiyası jurnalı, Bakı, 2018, №2, 51-60
60. Древний город на западе Каспии. Материалы международной научно-практической коференции "Новый взгляд и перспективы изучения историко-культурного наследия Мангистау". Актау, 2019, 31-41
61. Еще раз о строении курганных памятников Азербайджана. Международная научная конференция «Мангистау в потоке истории». Актау, 2022, 126-134 (соавтор С.А.Гусейнова)
62. Preliminary X-ray Fluorescence Analysis of Metallic Samples from the Chovdar Necropolis in Azerbaijan. Heritage 2023, 6, 199-211. https: //doi.org/10.3390/heritage6010010 https://www.mdpi.com/journal/heritage, 199-211 (həmmüəllif B.Jalilov, M.Huseynov, L,Huseynova, N.Laneri, S.Valentini, B.Cocciaro, S.Legnaioli, G.Lorenzetti, B.Campanella, S.Raneri, F.Poggialini, V.Palleschi)
63. Çovdar nekropolu. “Heydər Əliyev-100: Azərbaycanda Arxeologiya, Etnoqrafiya və Antropologiya elmlərinin prioritet məsələləri” mövzusunda Respublika Elmi Konfransının məqalələr toplusu. Bakı, 2023, 310-317 (həmmüəllif B.M.Cəlilov).
64. Hillforts and Cyclopean Structures of Western Azerbaijan: a Preliminary Analysis. Ancient Civilizations from Scythia to Siberia 30 (2024) 217–249 brill.com/acss Manuel Castelluccia
65. Beshbarmag monument complex on the western coast of the Caspian sea. “Totem of the Turkic world”. Materials of the international scientific and practical conference. Otpantau – Aktau 29 may 2025 İngilis və rus dillərində s.19-34
66. Defensive fortifications along the western shores of the Caspian Sea. Түркі халықтарының өркениеті және оның әлемдік мәдениет тарихындағы орны» атты халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдарының жинағы. Ақтау, 2025 s.4-13

2018-ci ildə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin və “PAŞA Həyat Sığorta” Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin (ASC) birgə layihəsi çərçivəsində Azərbaycanın mədəni irsinin təbliği, milli memarlıq və bərpaçılıq sənətinin təşviqi, tarix və mədəniyyət abidələrinin qorunması sahəsində fəaliyyətin dəstəklənməsi və stimullaşdırılması məqsədilə bu sahə üzrə fərqlənmiş şəxslərə və təşkilatlara Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tərəfindən təsis edilmiş “Milli irs mükafatı”  verilmişdir. Bu mükafat birbaşa nazir tərəfindən Səfər Aşurova təqdim edilmişdir.^[10]

AMEA

AMEA Arxeologiya və Antropologiya İnstitutu

Arxeologiya

1. ↑ ^{1 2} "Aşurov Səfər Hüseyn oğlu". science.gov.az. İstifadə tarixi: 22 dekabr 2025.
2. ↑ Arxeoloq alim Səfər Aşurovun 65 yaşı tamam olur
3. ↑ Aktauda TÜRKSOY-un beynəlxalq elmi tədbirləri: azərbaycanlı alimin məruzələri maraqla qarşılandıInternational Academic Events of TURKSOY in Aktau: Presentation by the Azerbaijani Scholar Met with Great Interest - Arxeologiya və Antropologiya
4. ↑ PDF-SƏFƏR-HÜSEYN-OĞLU-AġUROV.pdf
5. ↑ Microsoft Word - Ovcular tepesi
6. ↑ Prezident Kitabxanası :: Naxçıvanda arxeoloji tədqiqatlar :: Kitab haqqında
7. ↑ Naxçıvanda Arxeoloji Tədqiqatlar - Monash University
8. ↑ Prezident Kitabxanası :: Qədim Şərur :: Kitab haqqında
9. ↑ Azərbaycan Milli Kitabxanası
10. ↑ Arxeoloq Səfər Aşurov “Milli İrs mükafatına” layiq görüldü

• https://science.gov.az/az/forms/doktora-filosofii-instituta-arheologii-i-etnografii/1725
• https://science.gov.az/az/institutes/783
• https://science.gov.az/az/news/open/29782
• Prezident Kitabxanası :: I Maxta ilk tunc dövrü abidəsi: I kitab :: E-Kitab haqqında