POS proqramı.
POS proqramı (ing. Point of Sale software) — satış və xidmət əməliyyatlarını idarə etmək üçün istifadə olunan proqram təminatıdır. POS sistemləri pərakəndə satış, restoran, kafe, otel və xidmət müəssisələrində məhsul satışı, ödənişlərin qəbulu, stok idarəetməsi və mühasibat uçotunun avtomatlaşdırılmasını təmin edir.
POS proqramlarının əsası 1970-ci illərdə elektron kassa aparatlarının inkişafı ilə qoyulmuşdur. 1980–1990-cı illərdə kompüter əsaslı sistemlərin yayılması nəticəsində satış və mühasibat proqramları ilə inteqrasiya edilmiş POS həlləri meydana çıxmışdır. Son illərdə bulud əsaslı (cloud-based) POS proqramları populyarlaşaraq uzaqdan idarəetmə və çoxşəbəkəli bizneslərin vahid platformada işləməsinə imkan vermişdir.
POS proqramlarının əsas funksiyalarına aşağıdakılar daxildir:
- Satış əməliyyatlarının idarə olunması
- Nağd və kart ödənişlərinin qəbulu
- Stok və inventar uçotu
- Müştəri məlumat bazasının idarə edilməsi (CRM)
- Endirim və kampaniyaların tətbiqi
- Hesabat və analitika alətləri
POS proqramları fəaliyyət sahəsinə görə fərqlənir:
- Pərakəndə POS – mağaza və marketlərdə satış üçün
- Restoran POS – sifariş və masa idarəetməsi üçün
- Mobil POS – planşet və smartfonlar üzərindən işləyən sistemlər
- Bulud əsaslı POS – məlumatların onlayn saxlanıldığı platformalar
POS proqramları müəssisələrə əməliyyatların avtomatlaşdırılmasını, hesabatların şəffaflığını və müştəri xidmətlərinin keyfiyyətini artırmağa kömək edir. Əsas üstünlüklər bunlardır:
- Sürətli və dəqiq satış prosesi
- Anbar nəzarətinin avtomatlaşdırılması
- Xətaların azaldılması
- Maliyyə və idarəetmə hesabatlarının asan hazırlanması
Azərbaycanda POS proqramları restoran, kafe, otel və pərakəndə satış sahələrində geniş istifadə olunur. Yerli və beynəlxalq şirkətlər, o cümlədən RobotPOS, Elektraweb və Nebim kimi proqram təminatları bazarda fəaliyyət göstərir.