Qaralama:Kərim Vəkilov

Kərim Lütfəli ağa oğlu Vəkilov peşəcə hərbçi olmuşdur. Ata-anası vəfat etdikdən sonra bacısı ilə birlikdə əmisi Yusif ağanın himayəsinə keçmişdir. Yusif ağa müflis vəziyyətinə düşdükdən sonra yeniyetmə qardaşı oğlunu Qoridə Firidun bəyin yanına qapı qulluqçusu kimi vermişdir. Kərim Vəkilov öz tərcümeyi-halında bu məqamı qeyd edir. Görünür, sovet dövrünün ab-havası və “bəy oğlu” olması səbəbindən bunu xüsusi vurğulamışdır. Digər tərəfdən Badisəba xanımın əmizadəsini evdə “qapı qulluqçusu” kimi saxlaması inandırıcı görünmür; bunu onun həmin evdə savad, yazı-pozu öyrənməsindən də anlamaq olur. Kərim 1918-ci ilə qədər Firidun bəyin evində yaşamışdır. Həmin il Qori Seminariyası Qazağa köçürüldükdə Firidun bəy onu da məktəbə qəbul etdirmişdir.

1919–1920-ci illərdə Milli Orduda xidmət edən Kərim Vəkilov hökumət devrildikdən sonra yenidən seminariyaya qayıdıb təhsilini davam etdirmişdir. O, 1921-ci ilədək Qazax Seminariyasında oxumuşdur. Həmin il Hərbiyyə və Bəhriyyə komissarı Əliheydər Qarayev seminariyadan bir qrup kasıb gənci Bakıya hərbi məktəbə gətirərkən Kərim də onların arasında olmuşdur. O, 1923-cü ildə Bakıda Hərbi-Texniki Məktəbi bitirmişdir.

Sonrakı iki ildə Azdiviziyanın 2-ci istehkamçılar polkunda xidmət etmiş, 1925–1927-ci illərdə 3-cü istehkamçılar polkunda, 1927–1929-cu illərdə isə Azdiviziyanın 2-ci ərazi polkunda hərbi fəaliyyətini davam etdirmişdir.

Leytenant Kərim Vəkilov 1931–1933-cü illərdə düşərgə hazırlığı keçmiş və təkmilləşdirmə kurslarında oxumuşdur. Müharibədən əvvəlki illərdə müxtəlif idarələrdə, həmçinin orta məktəblərdə hərbi rəhbər vəzifəsində çalışmışdır.

İkinci Dünya Müharibəsi başlayanda o, səfərbərliyə alınmışdır. 1942-ci ilin fevralında Azərbaycan Hərbi Komissarlığının sərəncamı ilə 2500 nəfərlik hərbi qüvvəni 1012 saylı eşelonla Şimali Qafqaz cəbhəsinə təhvil verərkən güclü şaxtaya düşmüş və ayaqlarından biri don vurmuşdur. Tapşırığı yerinə yetirib Bakıya qayıtdıqdan sonra hərbi-tibbi komissiyadan keçmiş və arxa cəbhədə xidmətini davam etdirmişdir.

Baş leytenant Kərim Vəkilov 1944-cü ilədək Azərbaycan SSR rayonlarında banditizm və diversantlarla mübarizə aparan qırıcı batalyonun əvvəlcə qərargah rəisi, sonra komandiri olmuşdur. Daim səfərlərdə olduğundan müalicə rejimi pozulmuş və don vurmuş ayağı qanqrenaya çevrilmişdir. 1944-cü ildə həkimlər onun həmin ayağını amputasiya etmişlər.

1947-ci ildə texnikumdan işdən çıxıb evə qayıdarkən tramvay qəzasına düşmüş və bu dəfə digər ayağı da amputasiya olunmuşdur.

Taleyin bu qədər sərt sınaqlarına baxmayaraq, Kərim Vəkilov ruhdan düşməmiş, ömrünün sonunadək həyatsevərliyini qoruyub saxlamış, simasından təbəssüm əskik olmamışdır. Səməd Vurğun bu doğma əmisi oğlunu qohumları içində ən çox sevər, fürsət düşdükcə onu ziyarət edərmiş.

“Tez-tez Kərim əmimgilə gedərdik. Atam onun əlil arabasına əyləşər, enli şüşəbənddə o baş–bu başa sürər, evdəki balacaları güldürərdi.

Kərim əmim isə baxıb başını bulayardı: ‘Gör bir, nədən xoşu gəlir? Allahı sevərsən, düş…’ ”

Kərim Vəkilov 1928-ci il noyabrın 18-də Gəncədə Klavdiya Senyakova ilə evlənmişdir. Tofiq və Qaray adlı oğulları, Leyla adlı qızı olmuşdur. Leyla xanımın oğlu Kərim Vəliyev Azərbaycan Ordusunun general-polkovnikıdır (general-mayor hərbi rütbəsini ona prezident Heydər Əliyevin 25 may 1998-ci il fərmanı ilə verilmişdir).

Kərim Vəkilov Bakıda köhnə “İnturist”lə yanaşı yerləşən həyətdə yaşayırdı və orada da vəfat etmişdir.

1. ↑ Umudlu, İsmayıl. VƏKİLOĞULLARI (az.) (1-ci nəşr). Bakı: "QAPP-poliqraf". 2003. 77–78.