Qaraağız kyur (ing. Black Mouth Cur) – Amerika Birləşmiş Ştatlarının cənub bölgələrində yaranmış, orta və böyük ölçülü, çox yönlü bir it cinsi. Əsasən ovçuluq və çobanlıq məqsədilə istifadə edilir, eyni zamanda qoruyucu xüsusiyyətləri ilə də tanınır.
| Qaraağız kyur | |
|---|---|
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Qaraağız kyur cinsinin dəqiq mənşəyi tam olaraq məlum deyil, lakin onun əcdadlarının Avropadan gətirilən çoban və ov itləri olduğu düşünülür. Cinsin əsası XIX əsrdə cənubi Missisipidə qoyulmuşdur və daha sonra Kentukki, Tennessi, Şimali Karolina və Missuri kimi ştatlara yayılmışdır. Cinsin populyarlığı Fred Gipsonun "Qoca bağıran" romanı və eyniadlı filmindəki baş qəhrəman itlə əlaqələndirilir. 1987-ci ildə Cənubi Qaraağız Kyur Yetiştiriciləri Assosiasiyası bu cinsi qorumaq və təbliğ etmək məqsədilə yaradılmışdır. 1998-ci ildə isə Birləşmiş İtçilik Klubu (UKC) tərəfindən rəsmi olaraq tanınmışdır.[1][2]
Qaraağız kyur orta və böyük ölçülü, atletik və güclü bir it cinsidir. Onların boyu adətən 41–64 sm arasında dəyişir, lakin bəzi fərdlər 71 sm-ə qədər hündür ola bilər. Çəkiləri 20–45 kq arasında dəyişir ki, bu da onların əzələli və möhkəm quruluşuna uyğun gəlir. Bu cinsin kürkü qısa, sıx və parlaqdır. Əsasən sarı, açıq qəhvəyi və ya tünd qəhvəyi rənglərdə olsa da, şəbəkəli, tünd qəhvəyi və qara rənglərdə fərdlərə də rast gəlinir. Qaraağız kyurun baş quruluşu geniş və düzdür, bu da onların xarakterik güclü melanistik (qara) ağızları ilə tamamlanır. Qulaqları əyilmiş formada olan bu cinsin bədəni geniş sinə, uzun ayaqlar və adətən "J" şəklində aşağıya doğru sallanan quyruqla xarakterizə olunur.[3][4]
Qaraağız kyur cinsi enerjili, çalışqan və çox yönlü xüsusiyyətləri ilə tanınır. Bu cins yüksək enerjiyə malikdir və hər gün həm fiziki, həm də zehni məşqlərə ehtiyac duyur. Aktiv həyat tərzi onların sağlamlığını və xoşbəxtliyini təmin etmək üçün vacibdir. Ailəsinə qarşı son dərəcə sadiq olan qaraağız kyur, xüsusilə uşaqlara qarşı qoruyucu davranışı ilə seçilir. Bu instinkt onları ailə mühitində etibarlı bir yoldaş edir. Bununla yanaşı, yad insanlara qarşı ehtiyatlı davranış nümayiş etdirə bilərlər. Erkən sosiallaşma və müsbət təcrübələr bu xüsusiyyəti azaltmağa kömək edə bilər. Ağıllı və itaətkar olan bu cins, təlimə tez cavab verir, lakin müstəqil təbiətləri səbəbilə təlim zamanı möhkəm və ardıcıl yanaşma tələb olunur. Qaraağız kyurun sahibini və ərazisini qoruma instinkti yüksəkdir.
- ↑ Morris, Desmond. Dogs: the ultimate dictionary of over 1,000 dog breeds. North Pomfret, VT: Trafalgar Square Publishing. 2001. 222–223. ISBN 1-57076-219-8.
- ↑ Wilcox, Bonnie; Walkowicz, Chris. Atlas of dog breeds of the world. Neptune City, N.J.: TFH Publications. 1995. səh. 203.
- ↑ De Brisco, Andrew. The mini-atlas of dog breeds. Neptune City, NJ: T.F.H. Publications. 1990. səh. 291.
- ↑ Palika, Liz. The Howell book of dogs: the definitive reference to 300 breeds and varieties. Hoboken, N.J.: Wiley Publishing Inc. 2007. səh. 158. ISBN 978-0-470-00921-5.
- ↑ Dohner, Janet Vorwald. Farm Dogs: A Comprehensive Breed Guide to 93 Guardians, Herders, Terriers and Other Canine Working Partners. Storey. October 4, 2016. səh. 189. ISBN 9781612125923.
- ↑ Hoppendale, George; Moore, Asia. Black Mouth Cur: Complete Owners Manual. Black Mouth Cur: Book for Care, Costs, Feeding, Grooming, Health and Training (Illustrated). IMB Publishing. 2017. ISBN 9781912057634.