Qara başlıqlı qarışqayeyən (lat. Thamnophilus bridgesi) — Thamnophilidae fəsiləsinin Thamnophilinae yarımfəsiləsinə aid quş növü. Bu növ quşlara Kosta Rika və Panamada rast gəlinir.[3][4]
| Qara başlıqlı qarışqayeyən | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Qara başlıqlı qarışqayeyən |
||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
|
||||||||
| ||||||||
Qara başlıqlı qarışqayeyən 1856-cı ildə ingilis zooloqu Filip Sklater tərəfindən təsvir edilmiş və ona "Thamnophilus bridgesi" binominal adı verilmişdir. Növün xüsusi epiteti, holotipi toplayan cənab Bridgesin şərəfinə adlandırılıb.[5] Qara başlıqlı qarışqayeyən monotipik bir növdür.[3]
Qara başlıqlı qarışqayeyən 15-17 sm uzunluğunda və 26-27 qram ağırlığındadır. "Thamnophilus" cinsinə aid fərdlər qarışqaquşu fəsiləsinin iri nümayəndələridir; hamısının çəngəlşəkilli dimdiyi var. Bu növ cinsi dimorfizm nümayiş etdirir. Yetkin erkəklər əsasən qara rəngdədir. Onların skapulaları arasında ağ ləkə, qanad örtüklərində kiçik ağ nöqtələr və tünd boz qarın və quyruqaltı örtükləri var. Yetkin dişilərin alın, baş və üz hissəsi qaralı-boz olub, dar ağ zolaqlara malikdir. Üst hissələri və qanadları çox tünd boz-qəhvəyi rəngdədir, skapulaları ağ kənarlı və qanad örtükləri ağ nöqtəlidir. Quyruqları qaralı-qəhvəyi olub, xarici lələklərində ağ nöqtələr var. Alt hissələri zeytun rəngindədir, üst hissədə daha tünd olur və boğaz, sinə və qarın hissələrində ağ zolaqlar var. Cavan fərdlər yetkinlərə bənzəyir, lakin daha qəhvəyi rəngdədir və qanad örtüklərində daha böyük ağ nöqtələr var. Yarım yetkin erkəklər yetkinlərə bənzəyir, lakin daha qəhvəyi rəngdədir və sinələrində ağ zolaqlar var.[6][7][8]
Qara başlıqlı qarışqayeyən Kosta Rikanın cənubundakı Guanakaste əyalətindən başlayaraq Panamanın qərb sahili boyunca Los Santos əyalətinə qədər yayılıb. O, aşağı düzənlikdəki həmişəyaşıl meşələrin kənarlarında, yarım-dekiduasiya meşələrində, mənzərə meşələrində, daha hündür ikinci dərəcəli meşələrdə və manqrovlarda yaşayır. Adətən alt mərtəbədən orta mərtəbəyə qədər olan sıx kolluqları və sarmaşıq dəstələrini üstün tutur. Mənzərə meşələrinin daxilində də rast gəlinir. Kosta Rikada əsasən 1000 metrdən aşağı yüksəklikdə rast gəlinir, lakin bəzi yerlərdə 1200 metrə qədər qalxa bilir.[6][7][8][9]
"IUCN" qara başlıqlı qarışqayeyəni "ən az narahat edici" statusuna aid edib. Geniş yayılma arealı və ən azı 50.000 yetkin fərddən ibarət populyasiyası var; populyasiyanın azalmaqda olduğu güman edilir. Dərhal təhlükələr müəyyən edilməmişdir.[4] Kosta Rikanın şimal hissəsində nadir, cənub hissəsində isə geniş yayılmışdır. Pozulmuş yaşayış mühitlərində davam etmək qabiliyyətinə baxmayaraq, Panamada əvvəllər meşəlik olan ərazilərdən tədricən yox olub.[8] Kosta Rikada bir neçə qorunan ərazidə rast gəlinir ki, bu da növün adekvat populyasiyasını dəstəkləməlidir.
- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1999.
- ↑ IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
- ↑ 1 2 Gill, Frank; Donsker, David; Rasmussen, Pamela, redaktorlar "Antbirds". IOC World Bird List. v 14.1. January 2024. 30 May 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 January 2024.
- ↑ 1 2 BirdLife International. "Black-hooded Antshrike Thamnophilus bridgesi". IUCN Red List of Threatened Species. 2022. 2022: e.T22701293A140559659. doi:10.2305/IUCN.UK.2022-2.RLTS.T22701293A140559659.en. İstifadə tarixi: 18 March 2024.
- ↑ Sclater, Philip L. "List of mammals and birds collected by Mr. Bridges in the town of David in the province of Chiriqui in the state of Panama". Proceedings of the Zoological Society of London. 24 (309). 1856: 138–143 [141]. 2024-12-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-07-21.
- ↑ 1 2 Zimmer, K. and M.L. Isler (2020). Black-hooded Antshrike (Thamnophilus bridgesi), version 1.0. In Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie, and E. de Juana, Editors). Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA. https://doi.org/10.2173/bow.blhant2.01 retrieved 18 March 2024
- ↑ 1 2 vanPerlo, Ber. Birds of Mexico and Central America. Princeton Illustrated Checklists. New Jersey: Princeton University Press. 2006. plate 60, map 60.6. ISBN 0691120706.
- ↑ 1 2 3 Garrigues, Richard; Dean, Robert. The Birds of Costa Rica. Ithaca: Zona Tropical/Comstock/Cornell University Press. 2007. 176–177. ISBN 978-0-8014-7373-9.
- ↑ Check-list of North American Birds (7th). Washington, D.C.: American Ornithologists' Union. 1998. 362.
- Skutch, Alexander F. Black-hooded Antshrike (PDF) // Life Histories of Central American Birds III: Families Cotingidae, Pipridae, Formicariidae, Furnariidae, Dendrocolaptidae, and Picidae. Pacific Coast Avifauna, Number 35. Berkeley, California: Cooper Ornithological Society. 1969. 180–190.
