Qantiadi kilsəsi (gürc. განთიადის ეკლესია, translit. Qantiadis eklesiya) — Gürcüstan Respublikası əraziləri daxilində de-fakto müstəqil olan Abxaziya Respublikasının Qaqra rayonunun VI əsrə aid gürcü ortodoks kilsəsi. Kilsə VIII–X əsrlərdə tez-tez sökülmüş və yenidən tikilmişdir. Kilsə 1576-cı ildə Osmanlı imperiyasının regionu işğal etməsi zamanı qismən dağıdılmışdır. Bu, Abxaziya və Gürcüstandakı ən qədim kilsələrdən biridir. Mövcud abidənin sadəcə basilika hissəsi bu günə kimi qalmışdır.
| Pravoslav ortodoks | |
| Qantiadi kilsəsi | |
|---|---|
| gürc. განთიადის ეკლესია | |
 | |
| Din | |
| İlahi gücü | gürcü ortodoks kilsəsi |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |
 Gürcüstan
|
| Bölgə | Abxaziya |
| Şəhər | |
| Memarlıq | |
| İnşa tarixi | VI əsr |
| Dövrü | orta əsrlər |
| Tikdirəni | I Yustinian |
| Üslubu | Bizans memarlığı |
| Dağılıb | 1576 (qismən) |
| Vəziyyəti | Fəaliyyət göstərmir |
|
|
|
Kilsə üç naflı bir basilikadır. Ortamiqyaslı əhəngdaşlarıyla tikilmiş bu kilsənin üç apsidası var.
Tarixi
Mütəxəssislər iddia edilər ki, kilsə Bizans imperatoru I Yustinianın buyruğuyla xristianlığı qəbul edən abaza və abxaz tayfaları üçün inşa edilmişdir. Bazilikanın xarabalıqlarında üzərində yunan unisial yazıları olan başdaşının bir fraqmenti tapılmışdır. Ehtimal olunur ki, bu yazılar Abxaziyanın klerikal və ya dünyəvi bir əyanının başdaşına aiddir. Dəfn edilən şəxsin adı itmişdir. Yazılar VI əsrə təsadüf edir.
XX əsrin əvvəllərində çalışır ki, kilsədə bərpa işləri aparsın. Kilsədə qazıntı işləri sovet dövründə aparılmışdır.
Ədəbiyyat
- R. Rcheulishvili, V. Jaoshvili. Gürcüstan Sovet Ensiklopediyası (gürcü) (2). Tbilisi. 1977. səh. 680.