Qəhvəyi qalxanbaşı böcəyi (lat. Coreus marginatus) — Qalxanbaşı böcəklər (Coreidae) fəsiləsinə aid olan həşərat növü. Bu böcək, əsasən Avropa və Asiya ərazilərində yayılıb və ot bitkiləri ilə qidalanır.[2]
| Qəhvəyi qalxanbaşı böcəyi | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Qəhvəyi qalxanbaşı böcəyi |
||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
- Elmi adı: Coreus marginatus
- Fəsiləsi: Coreidae
- Təsnifatı: Həşəratlar sinfinə aiddir.
Bu böcək, adətən, qəhvəyi rəngdə olur və gövdəsinin üzərində bir qədər kobud naxışlar görünür. Arxa ayaqlarında qalınlaşmış bud sümükləri onun ən fərqləndirici xüsusiyyətlərindən biridir.[3]
Qəhvəyi qalxanbaşı böcəyi Avropa, Asiya və Şimali Afrikanın müxtəlif bölgələrində rast gəlinir. Onlar əsasən açıq otlaqlarda, bağlarda və bəzən kolluq ərazilərdə məskunlaşır.[4]
- Görünüşü: Böcəyin uzunluğu 12-15 mm arasında dəyişir. Bədəni uzunsov formadadır və kənarlarında bir qədər qalınlaşma müşahidə olunur. Bu xüsusiyyət, ona "qalxanbaşı" adını qazandırıb.
- Qidalanması: Qəhvəyi qalxanbaşı böcəyi ot bitkilərinin şirəsini soraraq qidalanır. Qanqal, quzuqulağı və digər ot növləri onun sevdiyi bitkilərə daxildir.
- Çoxalması: Bu böcəklər yaz və yay aylarında çoxalma dövrünə daxil olurlar. Yumurtalarını bitkilərin yarpaqlarına və ya gövdələrinə qoyurlar. Yetişmə müddəti bir neçə həftə çəkir və nəticədə tam formalaşmış yetkin böcəklər meydana çıxır.[5]
Qəhvəyi qalxanbaşı böcəyi təbii ekosistemlərdə bitki örtüyünün idarə olunmasında rol oynayır. Lakin onların bitkilərin şirəsini soraraq qidalanması, bəzi hallarda kənd təsərrüfatı məhsullarına mənfi təsir göstərə bilər. Buna baxmayaraq, bu növ ciddi bir zərərverici hesab edilmir.[6]
Qəhvəyi qalxanbaşı böcəyi kənd təsərrüfatına birbaşa böyük ziyan vurmasa da, bəzi bağçılıq təsərrüfatlarında onun bitkiləri zəiflədə biləcəyi qeyd edilir. Zəruri hallarda bu böcəklərə qarşı bioloji və ya mexaniki mübarizə üsulları tətbiq edilir.[7]
- Böcəyin ifraz etdiyi kimyəvi maddələr yırtıcılardan qorunmasına kömək edir.
- Onlar təhlükə zamanı qoxulu maye ifraz edərək özlərini müdafiə edirlər.
- Qəhvəyi qalxanbaşı böcəklərinin arxa ayaqlarındakı qalınlaşma onların hərəkət etməsində xüsusi rol oynayır.
.JPG)
- ↑ Qlobal Biomüxtəliflik Məlumat Mexanizmi (çd.). 2001.
- ↑ Martina Hrušková, Alois Honěk & Stano Pekár; Honěk; Pekár. "Coreus marginatus (Heteroptera: Coreidae) as a natural enemy of Rumex obtusifolius (Polygonaceae)". Acta Oecologica. 28 (3). 2005: 281–287. doi:10.1016/j.actao.2005.05.004.
- ↑ Tristan Bantock & Joseph Botting. "British Bugs". İstifadə tarixi: 6 May 2013.
- ↑ Dolling, William, Family COREIDAE Leach, 1815 // Aukema, Berend; Rieger, Christian (redaktorlar ), Catalogue of Heteroptera of the Palaearctic Region, 5, Amsterdam, the Netherlands: The Netherlands Entomological Society, 2006, səh. 67, ISBN 9071912280
- ↑ Linnaeus, Carl. Systema naturae per regna tria naturae :secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis (Latin) (10th edition). Stockholm: Laurentius Salvius. 1758.
- ↑ Christian, Johan. Entomologia systematica emendata et aucta secundum classes, ordines, genera, species adjectis synonymis, locis, observationibus, descriptionibus. 4:i-v. 1794.
- ↑ Durak, Dilek; Kalender, Yusuf. "Morphology and Chemical Analysis of the Metathoracic Scent Glands of Coreus Marginatus (Linnaeus, 1758) (Heteroptera: Coreidae) from Turkey". Entomological News. The American Entomological Society. 118 (3). 2007: 227–234. doi:10.3157/0013-872X(2007)118[227:MACAOT]2.0.CO;2. İstifadə tarixi: 6 May 2013.
