Presbytis femoralis — Əntərmeymunlar fəsiləsinə aid meymun növü.
| Presbytis femoralis | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Presbytis femoralis |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
||||||||||
| ||||||||||
Presbytis femoralis Sinqapur və Malayziyanın cənub yarımadası üçün endemikdir. Presbytis femoralisin taksonomiyası bir neçə dəyişiklikdən keçdi. 2019-cu ilə qədər P. femoralisin üç yarımnövü tanınırdı. P. f. femoralis (nominativ), P. f. percura (Şərqi Sumatra zolaqlı lanquru) və P. f. robinsoni (Robinson zolaqlı lanquru). P. f. femoralis Sinqapurda və Malayziyanın cənubundakı Johor və Pahanq ştatlarında yaşayır, P. f. robinsoni Malay yarımadasının şimalında, o cümlədən Myanma və Tailandın cənubunda, P. f. percura isə Sumatra adasının şərq-mərkəzində yaşayır.[3]
Presbytis femoralis quyruq istisna olmaqla 43.2 ilə 61.0 santimetr uzunluğundadır, quyruğunun uzunluğu isə 61.0 ilə 83.8 santimetr arasındadır. Çəkisi 5.9 ilə 8.2 kiloqram arasında dəyişir. Arxa və yan tərəfləri tünd rəngli, sinə və iç budaqlar boyunca ağ rəngli zolaq şəklində tüklərə malikdir.
Presbytis femoralis gündüz fəaliyyət göstərən və ağacda yaşayan bir növdür, Dipterocarpaceae fəsiləsinə aid ağacların olduğu tropik meşələri üstün tutur. Digər yarpaq meymunlarına nisbətən yerə daha az enir. Həm ilkin, həm də ikincil meşələrdə, həmçinin bataqlıq meşələrində və manqrov meşələrində, hətta rezin plantasiyalarında yaşayır. Əsasən dörd ayaq üstündə gəzərək və tullanaraq hərəkət edir.[4] Adətən 3 ilə 6 fərddən ibarət qruplarda yaşayır. Lakin Sumatra adasının Peravanq bölgəsində aparılan bir araşdırmada qarışıq cinsli qruplarda orta hesabla 11 meymun olduğu müşahidə edilmişdir. Bu araşdırmada həmçinin qarışıq cinsli qruplarda 1 yetkin kişiyə 4.8 yetkin dişi nisbəti və hər yetkin olmayan meymuna 1.25 yetkin meymun nisbəti tapılmışdır. Qrup üçün orta ərazi ölçüsü 22 hektar, orta əhali sıxlığı isə hər kvadrat kilometrə 42 meymun olmuşdur. Digər araşdırmalarda isə 9 ilə 21 hektar arasında daha kiçik yaşayış sahələri tapılmışdır.[5][6]
Presbytis femoralis əsasən vegetativ qidalanır. Mədəsindəki ixtisaslaşmış bakteriyalar ona yarpaqları və yetişməmiş meyvələri həzm etməyə imkan verir. Perawang araşdırmasında qidanın təxminən 60%-nin meyvə və toxumlardan ibarət olduğu müşahidə edilmişdir. Digər 30%-i isə əsasən gənc yarpaqlardan ibarətdir.[7][8]
Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə Birliyi (IUCN) 2021-ci ildə Presbytis femoralisi "kritik təhlükədə" olan növlər siyahısına daxil etdi. O zaman P. f. femoralis yarımnövü "zəif" kimi qiymətləndirilmişdi. Taksonomik yenidən baxışdan sonra təxminən 300–400 Presbytis femoralis qalıb. Malayziyada 250 ilə 300 arasında və bəlkə də daha az, Sinqapurda isə təxminən 60 fərd yaşayır. Kiçik və parçalanmış populyasiya və davam edən meşə qırılması riski səbəbilə növ IUCN-in "kritik təhlükədə" olan növlər siyahısına daxil edilmək üçün meyarlara cavab verir.[9]
Presbytis femoralis bir zamanlar Sinqapur adasının hər yerində yayılmışdı, lakin indi bu populyasiya "kritik təhlükədə" olan növlər siyahısındadır.
- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2000.
- ↑ Mammal Species of the World (ing.): A Taxonomic and Geographic Reference. / D. E. Wilson, D. Reeder 3 Baltimore: JHU Press, 2005. 35, 2142 p. ISBN 978-0-8018-8221-0
- ↑ Rizaldi; Ilham, K.; Prasetio, I.; Lee, Z.; Jabbar, S.; Ang, A. "Preliminary study on the distribution and conservation status of the East Sumatran banded langur Presbytis femoralis percura in Riau Province, Sumatra, Indonesia" (PDF). Asian Primates Journal. 8 (1). 2019: 25–36.
- ↑ Ang, A.; Roesma, D.I.; Nijman, V.; Meier, R.; Srivathsan, A.; Rizaldi. "Faecal DNA to the rescue: Shotgun sequencing of non-invasive samples reveals two subspecies of Southeast Asian primates to be Critically Endangered Species". Scientific Reports. 10 (1). 2020: 9396. Bibcode:2020NatSR..10.9396A. doi:10.1038/s41598-020-66007-8. PMC 7287133 (#bad_pmc). PMID 32523128 (#bad_pmid).
- ↑ Nuwer, Rachel. "New monkey species found hiding in plain sight". National Geographic. 22 iyun 2020. İstifadə tarixi: 24 iyun 2020.
- ↑ "Presbytis". ITIS. İstifadə tarixi: 12 noyabr 2021.
- ↑ Low, M.E.Y. & Lim K.K.P. "The Authorship and Type Locality of the Banded Leaf Monkey, Presbytis Femoralis" (PDF). Nature in Singapore. 8. 30 oktyabr 2015: 69–71. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2018.
- ↑ Miller, Gerrit S. "The Langurs of the Presbytis Femoralis Group". Journal of Mammalogy. 15 (2). may 1934: 124–137. doi:10.2307/1373983. JSTOR 1373983.
- ↑ Ang, A.; Boonratana, R.; Nijman, V. "Presbytis femoralis". IUCN Red List of Threatened Species. 2022. 2022. doi:10.2305/IUCN.UK.2022-1.RLTS.T39801A215090780.en.