 Füzuli Azərbaycanda məşhur olan türk mənşəli Bayat tayfasındandır. Bəzi məlumatlara görə, Məhəmmədin atası Süleyman İraqa Azərbaycanın Ərəş mahalından köçmüşdür. Sonralar şairin oğlu Fəzli Ərəşə dönərək, yaxın qohumlarının yanında yaşayıb. O, burada özünün alimliyi ilə geniş şöhrət tapıb. Füzulinin özü də kamil təhsil görmüşdü. Elə bunu nəzərə alan tədqiqatçılar belə hesab edirlər ki, şairin atası kifayət qədər varlı adam olmuşdur. Eləcə də onun ziyarətgah sayılan Hillə və Kərbəla kimi şəhərlərdə yaşaması Süleymanın ruhani olduğuna dəlalət edir. Həqiqətən də belə bir rəvayət var ki, Füzulinin atası Hillə şəhərinin müftisi olmuşdur.
 Üzərində Şəki xanının möhürü olan və XIX əsrdə Bağdada Azərbaycan dilində yazılmış Hədiqətüs-süəda kitabı. Azərbaycan Tarix Muzeyi
 Məcnun və Leylinin timsalında yeni yaranan insani münasibətlər və baxışlar təqdir edilir, gec-tez bu yeni baxış və münasibətlərin qələbəsinə, köhnə dünyaya məxsus qanunların və dəblərin aradan çıxacağına qəti inam bildirilir. Qadın hüquqsuzluğunun dəhşətləri, əski münasibətlərin doğurduğu faciələr qələmə alınır. Leyli və Məcnun timsalında insana, həyata və sevgiyə yeni münasibət ifadə olunmuşdur. Leyli və Məcnun yeni insan idealının, insan haqqındakı yeni baxışların köhnə baxışlar və ziddiyyətlə toqquşmasını əks etdirir. Bu toqquşma göstərir ki, köhnə baxışların, görüşlərin tarix səhnəsindən çıxmaq vaxtı yaxınlaşmışdır. Lakin bu köhnə baxışlar hələ şüurlardan silinməmişdir. Ona qarşı hər bir çixış, hər bir hərəkət dəlilik, ağılsızlıq, məcnunluq sayılır. İstər qız olsun, istər oğlan övladın kimisə seçməsi, kiməsə rağbət göstərməsi hələ ata hüququna müdaxilə etmək, dövrün adət-ənənələrinə zidd getmək kimi qarşılanır.
1959-cu il aprel ayında anadan olmasının 400 illiyi şərəfinə Azərbaycan rayonlarından birinə (keçmiş Qaryagin) Füzulinin adı verilib.
1994 –cü ildə Füzulinin 500 illik yubileyinin dünya miqyasında keçirilməsi ilə əlaqədar Birləşmiş Millətlər Təşkilatının YUNESKO təşkilatı tərəfindən qərar qəbul edərək yubiley ilini Füzuli ili elan etmişdir.
2014 –cü ildə Füzulinin Məhəmməd Füzulininn bu il anadan olmasının 520 illiyi mönasibətilə Bakı Şəhər Mədəniyyət və Turizm İdarəsinin təşkilatçılığı ilə M.Ə.Sabir adına kütləvi kitabxanada tədbir keçirilmişdir.
 Məndə Məcnundan füzun aşiqlik istedadı var,  “Məndə Məcnundan füzun aşiqlik istedadı var”
|
