Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edin.jpg)
Azərbaycan xalq dini — azərbaycanlıların İslamdan kənar, müxtəlif xalq dini inanclarını əhatə edən anlayış. Bu inanclar İslamdan kənar olmalarına baxmayaraq, dinin bir hissəsi olaraq icra edilir. Bu anlayışı ifadə etmək üçün istifadə edilən digər adlandırmalar xalq İslamı, yerli İslam və xürafatdır.
Azərbaycanlıların inancları İslamaqədərki və İslamdan sonra olmaqla əsas 2 qrupa bölünür. Birinci qrup insan, kainat, varlıq haqqında insan təsəvvürlərini əhatə edir. İslamdan qaynaqlanan inanclar İslamaqədərki inancların üzərinə sanki bir İslam "örtüyü" keçirmişdir. İslamaqədərki dini təsəvvürlər həm mürəkkəb, həm də çoxcəhətlidir. Dinlə mifin nisbəti, islamaqədərki inancların din yoxsa mif olması məsələsi tədqiqatçılarda fərqli fikirlərin olduğu məsələlərdən biridir. Qədim dini inancların öyrənilməsi milli mədəniyyətdə qədim elementlərin qalmasını və dəyişikliklərə məruz qalmasını təyin etməyə imkan verir.
Primitiv dinlər bu formalarda üzə çıxır: daş, su, ağac, alov ritualları, kosmoqonik inanclar və s. Qeyd edilən rituallar animizm, sehr, totemizm və fetişizmlə yaxından bağlıdır. Etnoqrafik müşahidələr ruhlarla bağlı ritualların (animizm) hələ də davam etdiyini göstərir. Yerli İslamda müqəddəslərə ehtiram göstərilməsi, şər ruhlardan qorunmaq üçün əfsun və həmaillərdən istifadə, sehrə, caduya inam müşahidə edilir.