Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edin
Dərbəndli Fətəli xanın mahnısı — Azərbaycan xalq musiqisinin ən erkən nota alınmış nümunəsi. Mahnının yaranma dövrü XVIII əsrin ikinci yarısına təsadüf edir. Bu dövr Dərbənd xanlığının Fəth Əli xan tərəfindən birləşdirilməsi ilə bağlıdır. Güman edilir ki, dərbəndli musiqiçilər və ya yerli əhali tərəfindən, xanlığın qüdrətli Quba xanı Fəth Əli xan tərəfindən birləşdirilməsi münasibətilə, onun gəlişini və qarşılanmasını ifadə edən xüsusi bir nəğmə və ya musiqi əsəri bəstələnmişdir.
1816-cı ildə İvan Dobrovolski Həştərxanda "Asiya Musiqi Jurnalı"nı ("Азиатского музыкального журнала") nəşr etməyə başlamışdır. 1817-ci ildə jurnalda dördüncü nömrədə "Dərbəndli Fətəli xanın mahnısı" dərc olunmuşdur. Bu, Azərbaycan xalq mahnılarının nota alınması və rəsmi nəşr olunması baxımından ilk nümunələrdən sayılır.
Jurnalda çap olunmuş bütün musiqilər, "Dərbəndli Fətəli xanın mahnısı" istisna olmaqla, həm orijinal, həm də rus dilinə tərcümə edilmiş mətnlərlə birlikdə təqdim edilmişdir. Bütün not yazıları isə fortepianoda ifa üçün köçürülmüşdür. Bu mahnının fərqli cəhəti isə onun, kamera ansamblı tərkibində – iki skripka, fleyta və iri tambur üçün kvartet kimi yazılmasıdır. Jurnalda qeyd olunan skripka, tambur və fleyta kimi musiqi alətləri, böyük ehtimalla, Azərbaycan xalq musiqisində mühüm yer tutan, yerli və milli çalğı alətləri – kamança, balaban (və ya zurna) və saz (və ya tar) kimi alətləri ifadə edir. Lakin mənbədə bu alətlər rus oxucusuna tanış olsun deyə onların ekvivalentləri ilə – yəni ruslara yaxın və tanınan alət adları ilə – verilməsi ehtimal olunur.