
Azərbaycanın süjetli və portret tipli xalçaları — süjet və ya portretlərin əsasən mərkəzdə təsvir edildiyi Azərbaycan xalçaları. Stalinin ad gününə hədiyyə edilmiş Azərbaycan xalçasında isə həm 70 süjetli rəsm, həm də Stalinin portreti var idi.
Azərbaycanda Qarabağ qrupuna aid "Atlı‐itli", "İtli‐atlı", "Xosrov və Şirin", "Üç padşah", "Türk komandanları", "Balama Qurban", "Rüstəm və Söhrab"; Təbriz qrupuna aid "Ovçuluq" və digər xalçalar saxlanılır. Süjetli xalçalar daha çox Təbriz və Qarabağ məktəbinə aid olsa da, Şirvan məktəbinə aid nümunələrdə də süjetli xalçalara rast gəlinir. "Atlı‐itli", "Maral‐ceyran", "İtli‐pişikli", "Üç padşah" kimi süjetli xalçalar XIX əsrdə əsasən Gəncədə, Qarabağda və Şirvanda toxunurdu. Süjetli xalçalar arasında Nizami Gəncəvinin əsərlərinə həsr edilmiş süjetlər sayca çoxdur.
Qarabağ xalçaçılıq məktəbinə aid Şəddə xalçasının kompozisiyası müxtəlif səhnələrdən ibarət olurdu. Əsas mövzu isə sıra ilə düzülmüş dəvə və at karvanı idi. Şəddə motivlərinin xarakterik elementi dəvə və at karvanlarının qarşısında dayanan insan fiqurlarıdır. Süvarilər sol əllərində ov quşu olan şahin, sağ əllərində isə itin boynuna bağlanmış ip tuturdu. Bu, ov səhnəsi idi. Mərkəzi sahədəki bütün insanların üzləri bütöv, heyvanlar isə profildən təsvir olunurdu. Nadir hallarda, süjet dizaynlı şəddələr xüsusi sıra ilə toxunurdu.