Portal:ABŞ kinematoqrafı

CINEMA OF THE UNITED STATES

Amerika Birləşmiş Ştatları kinosu və ya ümumiyyətlə istifadə edilən Hollivud termini, 20-ci əsrin əvvəllərindən bu yana dünya miqyasında kino üzərində dərin bir təsiri olan ABŞ qeydiyyatlı kino sektorudur.

Bu sektorun keçmişi dörd əsas dövrə bölünür: səssiz film dövrü, klassik Hollivud kinosu, Yeni Hollivud və müasir dövr. Fransız Lümyer qardaşları müasir kinonun banisi kimi qəbul edilmələrinə baxmayaraq, sürətlə inkişaf edən bu sektorda Amerika kinosu ən dominant güc halına gəlmişdir.

1920-ci illərdən bu yana, Amerika kino sənayesi hər il hər hansı başqa bir ölkədən daha çox hasilat əldə edir. Hollivud müasir Amerikanın simvolu, ideoloji aləti və bu dövlətin dünya arenasında imicinin formalaşmasının başlıca vasitəsidir.

Bugün 18 may

Bugün doğulub:

Bugün ölüb:

Aylar üzrə tarix:

yanvar – fevral – mart – aprel – may – iyun

iyul – avqust – sentyabr – oktyabr – noyabr – dekabr

Hollivudun əsas nailiyyətləri janr hazırlanması ilə bağlıdır::

Komediyalar: Maks Linder, Çarli Çaplin, Baster Kiton, Harold Lloyd və Marks qardaşlarının iştirakı ilə;
Melodramlar: Rudolfo Valentinonun iştirakı ilə;
Vestern filmi: Con Fordun iştirakı ilə;
Nuar filmi: Hamfri Boqartın iştirakı ilə;
Müzikl: Fred Aster və Cin Kellinin iştirakı ilə;
Triller filmi: Alfred Hiçkokun iştirakı ilə;
... həmçinin son dövrdə ekranlaşdırılan blokbaster, dəhşət, döyüş və fantastika filmləri — bütün bu janrlar kütləvi tamaşaçıların "tələbi ilə" yaşayır, yaranır və rejissorun özünü ifadə edə bilməsi üçün kifayət qədər dar çərçivələr təqdim edirlər.

Amerika kinosunun kateqoriyalaşdırılması

— Film hər bir yaşdan olan auditoriya nümayəndəsi üçün baxmağa tövsiyə olunub. Bir qayda olaraq bu cür filmlərin süjetlərində, erotika, seks, narkotik səhnələri yoxdur, bu kateqoriyadan olaq zorakılıq səhnələri isə çox azdır.

— Azyaşlı uşaqların bu kateqoriyaya aid kinolara baxdığı zaman valideynlərin onlarla birgə iştirakı tövsiyə olunur. Bir qayda olaraq, bu kateqoriyadan olan filmlər seks və narkotik səhnələrini özündə ehtiva etmir, zorakılıq və dəhşət səhnələri isə minimum sayda olur. Lakin filmin bəzi süjet nöqtələri uşaq qavrayışı üçün qeyri-münasib ola bilər.

— Kinofilmin seyr edilməsi zamanı 13 yaşa qədər olan şəxslər ilə birlikdə valideynlərin olması vacibdir. Bir qayda olaraq, bu kateqoriyaya aid filmlərdə zorakılıq və narkotik səhnələri tez-tez müşahidə olunur, seks səhnələri isə əsasən olmur.

— Kinofilmin seyr edilməsi zamanı 17 yaşa qədər olan şəxslər ilə birlikdə valideynlərin və ya müşayiət edən böyüklərin olması çox önəmlidir. Bir qayda olaraq, bu kateqoriyaya məxsus filmlərdə "yaşlı" xarakterli materiallar saxlanılır. Həmçinin bu kateqoriyaya tez-tez zorakılıq və narkotik səhnələrini ehtiva edən kinolentlər də aid edilir.

— 17 yaşından aşağı olan şəxslərə bu kateqoriyadan olan filmlərə baxmaq məsləhət görülmür. Bu kateqoriyaya aid filmlər çoxlu sayda zorakılıq, seks səhnələri, eləcə də qeyri-normativ leksikanı özündə birləşdirir. Bununla belə, bu kateqoriyaya daxil edilmiş filmlərə "pornoqrafik və ya tərbiyəsiz" klişelərini təqdim etmək düzgün deyil.

Sitat	Bilirsinizmi ki,... ? "Qərbin zalım ifritəsi" ləqəbi ilə tanınan Marqaret Hemilton, gəncliyində uşaq bağçasında tərbiyəçi işləyirdi.
«Hollivud - Ayova ştatından olan əyalətçilərin bir-birlərini kinoulduz hesab etdikləri yerdir.» — Fred Allen

ABŞ müstəqil kinematoqrafı

ABŞ müstəqil kinematoqrafı termini, böyük kinokompaniyalardan kənarda mövcud olan Amerika kino sənayesinin bir hissəsini ifadə edir. Cəsarətli yaradıcılıq eksperimentləri və filmlərin kiçik büdcələri müstəqil amerika kinosunun fərqləndirici cəhətləri hesab edilir. Hollivud kinematoqraflarından fərqli olaraq, müstəqil amerika kinosunun populyarlığı ABŞ-da olduqca azdır, kakin onun populyarlığı, Kanadada və Avropada yəqin ki, ABŞ-la müqayisədə qat-qat daha çoxdur.

Əsl "müstəqil" filmlər - cəsarətlə eksperiment aparır və çox vaxt mühafizəkar dəyərlər ilə sərbəst şəkildə başa gəlirlər. Heç bir riyakarlıq, xurafatlıq və ən əsası da heç bir siyasi və ya dini tabuluqdan burada söz gedə bilməz - müstəqil filmlərində göstərilən süjet təbii, gündəlik, ya da əksinə, tam sürrealistik və absurd olmalıdır.

Heç kəsə sirr deyil ki, müstəqil kinonun seks və zorakılıq səhnələri kütləvi kinoya yol verilən həddi tez-tez keçir. Ona görə də yetkinlik yaşına çatmayanları müstəqil kino seanslarına baş çəkmələrinə icazə verilmir. Yəqin ki, məhz bu səbəbdən bir çox məşhur Hollivud ulduzları bu cür müstəqil kinolarda çəkilməyə razılaşmırlar. Yeri gəlmişkən, bəzi aktyorlar "müstəqil" filmlərdə çəkilməyi əksinə olaraq özlərinə şərəf hesab edir və bu istiqamətdə məşhurlaşmağı üstün bilirlər.

Nümayəndələri: Ketrin Bigelou, Qas Van Sent, Cim Carmuş, Con Karpenter, Rocer Korman, Coel Koen, İte Koen, Devid Linç, Stiven Soderberq, Kventin Tarantino, Endi Uorhol, Hel Hartli.

Seçilmiş

Seçilmiş məqalələr: Yaşayan ölülərin gecəsi • Alatoran • Qozbel dağ • Avqustun 5 günü • Alatoran. Saqa. Yeni Ay • Harri Potter və Fəlsəfə daşı • Amerikansayağı gözəllik • Küləklə sovrulanlar • Tənha kişi • Ev qulluqçusu • Bozun əlli çaları • Bəziləri isti sevir• Dəmir adam • Qara cəngavər • Avatar: Aanq haqqında əfsanə • Koralina • Homerin fobiyası

Yaxşı məqalələr: Kellan Lats • Hellouin 3 • Qarağac küçəsində qarabasma • Ölümcül dost • Madaqaskar 3 • Bitlcus • Qaranlıq mələyi • Yaramaz qızlar • Utanc • Mumiya • Hellouin • İmitasiya oyunu • O • Kerol • Kim Possibl • Biri var idi, biri yox idi (II mövsüm) • Biri var idi, biri yox idi (III mövsüm) • Amerikan qorxu hekayəsi: Qatil ev • Boksçu Homer • Skvidvard Tentikals • Coker (Qara cəngavər)

Personalium... Çarli Çaplin Kinorejissorlar: Vudi Allen • Tim Byorton • Mel Bruks • Corc Kyukor • Stiven Spilberq • Koen qardaşları • Kris Kolambus Aktyorlar: Keri Qrant • Corc Kluni • Ceyms Stüart • Marlon Brando • Klark Qeybl • Çarlz Çaplin • Conni Depp • Qreqori Pek • Con Ueyn Aktrisalar: Bett Deyvis • Odri Hepbern • Rita Heyvort • Qreta Qarbo • Meril Strip • Merilin Monro • Elizabet Teylor • Keyt Blanşett • Marlen Ditrix • Qreys Kelli • Nikol Kidman Kinooperatorlar: Kerrol Bellard • Adam Qrinberq • Kristofer Doyl • Edvin Porter Bəstəkarlar: Cerri Qoldsmit • Con Karpenter • Henri Mançini Ssenaristlər: Alan Alda • Piter Biql • Zalman Kinq • Devid Mirkin • Çak Lorri • Devid Memet • Kodi Diablo Kinotənqidçilər: Riçard Korliss • Endryu Sarris • Manola Darqis • Piter Trevers • Bosli Krouter	...və həmçinin Şöhrət xiyabanının ümumi görünüşü Kino şirkətləri: 20th Century Fox • Columbia Pictures • Metro-Goldwyn-Mayer • Paramount Pictures • Touchstone Pictures • Universal Pictures • Warner Bros. • Walt Disney Kino mükafatları: Oskar • Qızıl Qlobus • Saturn • SAG mükafatı • Qızıl Moruq • MTV Movie Awards • Gənc Hollivud • Müstəqil Ruh Hollivud Şöhrət xiyabanı: Kino sənayesinə olan töhfəyə görə laureatların siyahısı Təşkilatlar: Kinematoqrafiya Sənəti və Elmləri akademiyası • Amerika Film İnstitutu • Li Strasberq Film və Kino İnstitutu • Aktyor studiyası • Amerika kinoşirkətlər assosiasiyası • ABŞ Kinotənqidçiləri Milli Şurası Müxtəlif: ABŞ ssenaristlər gildiyasının tətili • Heys Kodeksi • Blüm - Birns anlaşması • Amerika kinoassosiasiyasının reytinq sistemi • Katolik legionu	Amerika kinosunun tarixi 1892-ci il — Tomas Edison tərəfindən kineskopun icad edilməsi ilə ABŞ-da kino sənayesinin yaradılması. 1903-cü il — "Qatarın müthiş qarəti" adlı ilk vestrn janrında film çəkilir. Rejissor qismində Edvin Porter çıxış edir. 1907-ci il — Los-Anceles şəhərində kütləvi kinoistehsala start verilir. 1910-cu il — ABŞ kinostudiyaları və jurnalları vasitəsilə, kinoaktyorlar dünya şöhrətini əldə etməyə başlayırlar. 1911-ci il — Hollivudda "Horlis Kentavr film kompani" adlı ilk studiyanın əsası qoyulur. Onun ardınca isə, 1915-ci ildə Karl Liml və Tomas İnsin rəhbərliyi altında digər studiyalar da yaradılır. 1913-cü il — Hollivudda kino sənayəsinin yaranması 1915-ci il — D.U. Qriffitin müəllif olduğu və ABŞ-da vətəndaş müharibəsindən bəhs edən "Millətin doğuluşu" adlı tarixi epopeyanın ekranlara çıxarılması. 1917-ci il — ABŞ kino mühəndisləri cəmiyyətinin üzvləri tərəfindən kinoplyonkalar üçün 35 mm. formatında standart qəbul edilir. 1922-ci il — Ekranlara ilk primitiv rəngli (mavi rəngi olmayan qırmızı-yaşıl qammalı plyonkalar) filmin nümayiş olunması. 1924-cü il — "Metro" və "Goldwyn Pictures" şirkətlərinin birləşməsi və vahid "Metro-Goldwyn-Mayer" şirkətinin təsis olunması. 1927-ci il — Nyu Cersi ştatının Pennsauken şəhərində ilk açıq səma altında kinoteatrın açılış mərasimi təşkil olunur. 1928-ci il — Uolt Disney "Villi paroxodu" adlı ilk cizgi filmini ekranlaşdırır (cizgi filmin baş qəhrəmanı Mikki Maus olur). 1929-cu il — Hollivudun tanınmış "Roosevelt" otelində ilk "Oskar" mükafatının təqdimolunma mərasimi keçirilir. 1932-ci il — İlk dəfə Uolt Disney tərəfindən multiflikasiya filmində tətbiq olunan "Texnikolor" adlı üçrəngli texnologiya tərtib olunur. 1934-cü il — "La Cucaracha" adlı ilk tamrəngli qısametrajlı filmin ekranlarda nümayiş olunması. 1934-cü il — Erməni əsilli amerikalı rejissor Ruben Mamulyan "Bekki Şarp" adlı ilk tammetrajlı və rəngli film ekranlaşdırır. 1937-ci il — Uolt Disney davametmə müddəti 82 dəqiqə olan "Ağbəniz və yeddi cırtdan" adlı ilk tammetrajlı cizgi filmini ekranlaşdırır. 1939-cu il — Geniş ekranlara "Küləklə sovrulanlar" və "Öz ölkəsinin sehrbazı" adlı Hollivudun iki möhtəşəm filmi çıxarılır. 1941-ci il — Ekranlara kino sənəti üçün önəmli va novator addım hesab edilən rejissor Orson Uellsin "Vətəndaş Keyn" filminin çıxarılması. 1941-ci il — ABŞ-da kommersiyalı üçölçülü (stereo) kino və genişekranlı sineskop istifadəyə verilir. 1980-ci il — Mühüm filmlərin əksəriyyəti "Dolby" stereosistemlərinin köməyi ilə yaradılmağa başlayırlar. 2010-cu il — Ceyms Kemeronun məşhur "Avatar" filmi ekranlarda nümayiş olunur. Filmdə tətbiq olunan 3D texnologiyaları, daha sonrakı illərdə yaradılmış digər kino- və teleproqramlarda geniş şəkildə istifadə olunur.
Kateqoriyalar Amerika kinosu Rejissorlar Aktyorlar Aktrisalar Prodüsserlər Filmlər Ssenaristlər Şöhrət xiyabanı Hollywood Kino şirkətləri Kino bəstəkarları "Oskar" Kinematoqraflar Milli Film Reestri Kinostudiyalar Mükafatlar Kinotənqidçilər "Qızıl Qlobus" Charlie Chaplin Amerika draması Amerika kinokomediyaları Kateqoriyalar ağacı