Pireney quşsüdü (lat. Ornithogalum pyrenaicum) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin qulançarkimilər fəsiləsinin quşsüdü cinsinə aid bitki növü.
| Pireney quşsüdü | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Pireney quşsüdü |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Hündürlüyü 30-65 sm olan bitkidir. Soğanağı qismən iri, yumurtaşəkilli, eni 1,5-3 sm olub, bayır tərəfinin çox hissəsi ağ pərdəşəkilli, şəffaf və ya qonur rəngli qurumuş qınla örtülüdür. Gövdəsi düz, dəyirmi, çılpaq, içi boş, möhkəm və yarpaqlardan uzundur. Yarpaqları ensiz-neştərvaridir, qismən novşəkillidir, eni 4-6 mm-dir və gövdədən qısadır. Çiçək qrupu çoxçiçəklidir, uzunluğu 10-25 sm-dir. Çiçəkləri qismən uzun saplaq üzərində yerləşmişdir; aşağı hissədəki saplaqlar yuxardakılardan qısadır; çiçəkləmə dövründən sonra saplaq çiçək qrupunun oxuna doğru qismən sıxılır. Çiçək qrupunun uzunluğu 10 25 sm-dir. Çiçəkaltlıqları çiçək saplağından qısadır, neştərvaridir, sivriləşmişdir və ağ pərdəvaridir. Çiçək yanlığının yarpaqcıqları uzunsov-xətvari və ya uzunsov-neştərvaridir, kütdür, arxa hissəsi ağ rəngdə olub, üzərində yaşıl zolaqları vardır və uzunluğu 10-12 mm-dir. Erkəkcikləri uzunluğuna görə çiçəkyanlığının uzunluğunun yarısına bərabərdir. Qutucuq yumurtaşəkilli olub, qismən üç tillidir. İyun-iyul aylarında çiçəkləyir.
Aərbaycanın bütün rayonlarında. Ovalıqdan, orta dağ qurşağına qədər.
Meşə kənarında,kolluqlarda, bağlarda, əkin sahələrində, otlu yamaclarda rast gəlinir.
Soğanaqları qızarmış və marinad olunmuş halda qidada istifadə olunur.
- Beryllis pyrenaica (L.) Salisb.
- Loncomelos pyrenaicum (L.) L.D.Hrouda
- Ornithogalum flavescens Lam.
- Ornithogalum pyrenaicum subsp. flavescens (Lam.) K.Richt.
- Ornithogalum pyrenaicum var. flavescens (Lam.) Baker
- Ornithogalum sulphureum var. pyrenaicum (L.) St.-Lag.
- Parthenostachys pyrenaica (L.) Fourr.
- Anthericum sulphureum Waldst. & Kit.
- Hyacinthus sulphureus (Waldst. & Kit.) E.H.L.Krause
- Loncomelos pallidum (Salisb.) Speta
- Loncoxis sulphurea (Waldst. & Kit.) Raf.
- Ornithogalum asphodeloides Schur
- Ornithogalum granatense Pau
- Ornithogalum melancholicum Klokov ex Krasnova
- Ornithogalum ochroleucum Montandon
- Ornithogalum pallidum Salisb.
- Ornithogalum pyrenaicum f. granatense (Pau) Cuatrec.
- Ornithogalum pyrenaicum var. sulphureum (Waldst. & Kit.) Nyman
- Ornithogalum racemosum Gaterau
- Ornithogalum sulphureum (Waldst. & Kit.) Schult. & Schult.f.
- Phalangium sulphureum (Waldst. & Kit.) Poir.
- Scilla sylvestris Savi
- Stellaris erecta Moench
- ↑ Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 306.