Pirəkəşkül palçıq vulkanı – Bakı şəhərindən 39–41 km qərbdə, Bayanata dağından 7–9 km məsafədə yerləşir.[1]
| Pirəkəşkül palçıq vulkanı | |
|---|---|
| Ümumi məlumatlar | |
| Növü | Palçıq vulkanı |
| Yerləşməsi | |
| 40°28′50″ şm. e. 49°26′53″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə |
 Azərbaycan |
  Pirəkəşkül palçıq vulkanı |
|
Pirəkəşkül palçıq vulkanı Bakı-Şamaxı şose yolunun hır iki tərəfində yerləşən üç qrup sopka və qrifonlarla təmsil edilir. Vulkanın mütləq yüksəkliyi 321 m, nisbi yüksəkliyi isə 55 m-dir. Qrupların birində qrifonlardan neft ayrılır. Brekçiya örtüyü ölçüsü 240*100 m olan sahəni tutur. Vulkan eosenin əzilmiş suxurları üzərində yerləşir və Gültəmin antiklinalının tektonik pozulması ilə əlaqədardır. Qobustan botaniki və coğrafi ərazisində yerləşən Pirəkəşkül palçıq vulkanının bitki növlərinin tərkibi müəyyənləşdirilərək təhlil edilmişdir. Vulkanın bitki örtüyü 16 cins və 7 fəsiləyə aid 18 növdən ibarət olan floristik müxtəliflik ilə xarakterizə olunur. Geobotaniki profilləmə üsulu ilə Pirəkəşkül palçıq vulkanına bitişik ərazidə bitki birliklərinin və qruplarının yayılma qanunauyğunluqları aşkar edilmişdir. Fitosenozda olan növlərin sayı və onların ümumi proyektiv örtüyü periferiyadan orta hissəyə qədər artır, mərkəzdə bir növə qədər kəskin şəkildə azalır. Temperatur qradiyenti, küləyin istiqaməti, substratın rütubət rejimi və üfüqün cəhətləri ilə əlaqəli bitki örtüyünün aydın mozaikası müşahidə olunur. Palçıq vulkanının bitki örtüyü spesifikdir, lakin ərazinin bitki örtüyündən kəskin fərqlənmir.[2]
- ↑ "Dünya palçıq vulkanlarının atlası (2015)". 2024-03-13 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ Şəbnəm Q. İsayeva. "PİRƏKƏŞKÜL PALÇIQ VULKAN ƏTRAFI BİTKİ ÖRTÜYÜNÜN ÖYRƏNİLMƏSİ". 2024-03-13 tarixində arxivləşdirilib.