Peter Andreas Qrünberq (almanca: [ˈpeːtɐ ˈɡʁyːnbɛʁk]; 18 may 1939[2][3][…], Plzen[6][7] – 7 aprel 2018[4][5][…][8][9][10]) — alman fiziki və Albert Fert ilə birlikdə giqabaytlıq sərt disklərdə irəliləyiş yaradan nəhəng maqnitorezistansın kəşfinə görə Fizika üzrə "Nobel" mükafatı laureatıdır.[11]
| Peter Qrünberq | |
|---|---|
| alm. Peter Grünberg | |
| | |
| Doğum tarixi | 18 may 1939[2][3][…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 7 aprel 2018[4][5][…] (78 yaşında) |
| Uşağı | 3 |
| Elm sahələri | fizika[1], Nobel mükafatı[1] |
| Elmi dərəcəsi | |
| Elmi adı | |
| İş yerləri | |
| Təhsili | |
| Mükafatları |
|
1986-cı ildə o, nazik qeyri-ferromaqnit təbəqə ilə ayrılmış ferromaqnit təbəqələri arasında antiparalel mübadilə birləşməsini, 1988-ci ildə isə nəhəng maqnitorezistiv effekti (GMR) kəşf etdi.[12] GMR eyni vaxtda və müstəqil olaraq Paris Sud Universitetindən Albert Fert tərəfindən kəşf edildi. Müasir sərt disklərin oxu başlıqlarında geniş istifadə olunur. GMR effektinin digər bir tətbiqi dəyişkən olmayan, maqnit təsadüfi giriş yaddaşıdır.
Nobel mükafatından əlavə, əsərləri APS Beynəlxalq Yeni Materiallar Mükafatı, Beynəlxalq Təmiz və Tətbiqi Fizika Birliyinin Maqnetizm Mükafatı, Hewlett-Packard Eurofizika Mükafatı, Fizika üzrə Wolf Mükafatı və 2007-ci il Yaponiya Mükafatlarında da ortaq mükafatlarla mükafatlandırılıb. O, 1998-ci ildə Texnologiya və İnnovasiya üzrə Almaniya Gələcək Mükafatını qazanıb və 2006-cı ildə Avropa Patent İdarəsi və Avropa Komissiyası tərəfindən "Universitetlər və tədqiqat müəssisələri" kateqoriyasında Avropanın İlin İxtiraçısı seçilib.[13]
- ↑ 1 2 3 4 Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- ↑ 1 2 Peter Grunberg // Encyclopædia Britannica (ing.).
- ↑ 1 2 Peter Grünberg // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- ↑ 1 2 Noted German physicist Peter Grünberg dies. Deutsche Welle, 2018.
- ↑ 1 2 Curriculum Vitae Peter A. Grünberg.
- ↑ 1 2 abART.
- ↑ 1 2 Grünberg, Peter, 1939-2018 // regional database of the Pilsen City Library (çeş.).
- ↑ "Forschungszentrum Jülich – GMR – Curriculum Vitae Peter A. Grünberg". www.fz-juelich.de. İstifadə tarixi: 23 oktyabr 2019.
- ↑ "Noted German physicist Peter Grünberg dies | DW". Deutsche Welle (ingilis). 9 aprel 2018. İstifadə tarixi: 9 aprel 2018.
- ↑ Peter Grünberg RIP
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 2007". The Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 oktyabr 2007.
- ↑ G. Binasch; P. Grünberg; F. Saurenbach; W. Zinn. "Enhanced magnetoresistance in layered magnetic structures with antiferromagnetic interlayer exchange". Phys. Rev. B. 39 (7). 1989: 4828–4830. Bibcode:1989PhRvB..39.4828B. doi:10.1103/PhysRevB.39.4828. PMID 9948867.
- ↑ "European Inventor of the Year 2006 in the category Universities and research institutions: Peter Grünberg (Jülich Research Centre, Germany)". 2006. İstifadə tarixi: 10 aprel 2018.