Pazşəkilli yemişan (lat. Crataegus cuneata) həmçinin Çin yemişanı (çin. 山楂; Shan zha) və ya yapon yemişanı — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin yemişan cinsinə aid bitki növü.
Pazşəkilli yemişan | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | ||||||||||
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: Növ: Pazşəkilli yemişan |
||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
||||||||||
|
Çin, Yaponiya və Tayvunda geniş yayılmışdır.
Hündürlüyü 5 m, çətrinin diametri 3 m olan ağacdır. Çətiri kürəvi və ya yumurtavari formada olur. Budaqlarında nazik tikanlar yerləşir. Yarpaqların kənarı tam, yumurtavaridir, üstü çılpaq, parlaqdır. Çiçəkləri ağ rənglidir, sıx, çətirvari çiçək qrupuna toplanmışdır. Kasa yarpaqcıqları və ləçəkləri 5-dir. Yumurtalıq 1–5 meyvə yarpaqcığından əmələ gəlmişdir. 1–2, az-az hallarda 3–5 yuvalıdır. Çiçək yatağı bir qədər qapalı və meyvə yarapqcıqlarına bitişikdir. Meyvəsi iri olub, qırmızı rənglidir. Toxumla çoxaldılır. Aprel ayında çiçəkləyir, toxumları sentyabr ayında yetişir.
Şaxtaya və quraqlığa davamlıdır.
Respublikanın bəzi bölgələrində mədəni şəraitdə becərilir.
Park və bağlarda yaşıllaşdırmada istifadəsi mümkündür. Ballı bitkidir. Meyvələri ətlidir, dadı xoşagələndir, kisel, kompot hazırlanır, qurudulub-döyülmüşündən isə şirin çörək bişirilməsində istifadə edilir. Həmçinin meyvələrindən qəhvə surroqatı, cavan yarpaqlarından xoş təmli və yorğunluğu çıxaran çay içkisi hazırlanır. Qabığı, yarpağı və zoğlarından boyaq kimi də istifadə edilir.