Patisson (lat. Cucurbita melopepo subsp. melopepo) — bitkilər aləminin balqabaqçiçəklilər dəstəsinin balqabaqkimilər fəsiləsinin balqabaq cinsinin cucurbita melopepo növünə aid bitki yarımnövü.
| Patisson | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Yarımnöv: Patisson |
||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||
|
||||||
| ||||||
Yastı-girdə formada, kənarları diliklidir. Başqa sözlə, patissona boşqababənzər qabaq da deyilir. Rəngi açıq yaşıldan ağımtıl yaşıla qədər olur. Yetişib ötmüşlər ağ süd rəngindədir.
Yeyilmək üçün 3-5 günlük patissonlardan istifadə edilir. Yetişib ötmüşlərkobud ətlikli və iri toxumlu olduğundan qida üçün yararsızdır.
Patissonun tərkibində 4,3% şəkər, 2% azotlu maddə, o cümlədən 0,6% zülal, 1,3% sellüloza, 0,6% pektin maddəsi, 0,1% üzvi turşu, 0,7% mineral maddə, 23-40 mq% C vitamini, 0,25 mq% PP, 0,04 mq% B2, 0,03 mq% B1 və karotin (A provitamini) vardır.
Aşpazlıqda suxari və yağ ilə bişirilmiş, qızardılmış və qiymələnmiş patissondan istifadə edirlər. Suda bişirilmiş patissonun dadı yaxşı olur. Həmçinin patissonu ət qiyməsi ilə doldurub (özək hissəsini çıxarıb ət qiyməsini oraya doldururlar) – patisson dolması – bişirirlər.
Patissonu konservləşdirir və sirkəyə qoyurlar. Konservləşdirilmiş və sirkəyə qoyulmuş patisson uyğun formada hazırlanmış xiyarı əvəz edir. Geniş yayılmış sortlarından ağ, tezyetişən ağ və sarı yastı patissonları göstərmək olar.
Patissonun ən böyük diametrinin ölçüsü 10 sm-dən çox olmamalıdır. Konservləşdirmək üçün isə diametri 6-8 sm, çəkisi isə 80-100 qr olan patissonlar götürülməlidir. Patissonun meyvəsi zərif qabıqlı, şirəli və ətli hissəsi bərk, toxumları kal olmalıdır.
- Cucurbita melopepo var. aurantiiformis Nois.
- Cucurbita melopepo var. caseolaris M.Roem.
- Cucurbita melopepo var. clypeatus Nois.
- Cucurbita melopepo var. corona-imperialis M.Roem.
- Cucurbita melopepo var. fungiformis M.Roem.
- Cucurbita melopepo var. mitriformis M.Roem.
- Cucurbita melopepo var. pileiformis M.Roem.
- Cucurbita melopepo var. pyriformis Nois.
- Cucurbita melopepo var. radiatus Nois.
- Cucurbita melopepo var. verrucosus Nois.
- Cucurbita ovifera L.
- Cucurbita pepo var. caseolaris (M.Roem.) Alef.
- Cucurbita pepo var. fungiformis (M.Roem.) Alef.
- Cucurbita pepo subsp. ovifera (L.) D.S.Decker
- Cucurbita pepo var. ovifera (L.) Tod.
- Cucurbita pepo convar. ovifera (L.) Alef.
- Cucurbita pepo var. pileiformis (M.Roem.) Alef.
- Cucurbita pepo var. subverrucosa (Willd.) Alef.
- Cucurbita pepo convar. verrucosa (L.) Alef.
- Cucurbita pepo var. verrucosa (L.) Tod.
- Cucurbita subverrucosa Willd.
- Cucurbita verrucosa L.
- Pepo ovifer (L.) Peterm.