Papilio polyxenes — Yelkənqanadlılar fəsiləsinə aid kəpənək növü.
| Papilio polyxenes | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Papilio polyxenes |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Papilio polyxenes əsasən Şimali Amerikada, xüsusən ABŞ-ın şərq və cənub bölgələrində yayılıb. Həmçinin, Kanada və Meksikada da rast gəlinir. Papilio polyxenes adını qanadlarının ucundakı uzun quyruqlardan alır, bu xüsusiyyət ona özünəməxsus və tanınan bir görünüş verir.[2]
Papilio polyxenesin qanadları böyük və zəngindir. Üst qanadları qara rəngdə olub, arxa kənarlarında mavi və sarı rəngli naxışlar mövcuddur. Qanadlarının alt hissəsi sarımtıl-bəyaz və boz rəngdədir, üst qanadlarda yerləşən mavi və sarı rəngli nöqtələr alt hissədə də müşahidə edilir. Kəpənəyin qanadlarının ucunda isə uzun və nazik qara quyruqlar yerləşir ki, bu da ona "qıvrım" adını qazandırır.[3]
Papilio polyxenesin həyat dövrü yumurta, larva, pup və yetkin kəpənək mərhələlərindən ibarətdir. Yumurtalar əsasən Apiaceae ailəsinə aid bitkilərin, xüsusən də cəfəri kimi bitkilərin yarpaqlarına qoyulur. Yumurtadan çıxan larvalar yaşıl rəngdə olub, böyüdükcə tünd qara rəngə çevrilir və üzərində sarı və narıncı zolaqlar meydana gəlir.[4] Tırtıl mərhələsindən sonra pupa çevrilir və burada inkişaf etməyə davam edir. Pupdan sonra, yetkin kəpənək yaranır və gözəl qanadları ilə uçmağa başlayır.[5]
Papilio polyxenes çəmənliklərdə, bağlarda və açıq sahələrdə rast gəlinir. Bu kəpənəklər xüsusilə günəşli ərazilərdə fəaldır və çiçəklərdən nektar alaraq qidalanırlar. Onlar uçarkən sürətli və çevikdirlər, qanadlarının ucundakı uzun quyruqları isə ona xüsusi bir zəriflik qatır. Həmçinin, bu kəpənəklər tozlanma prosesində mühüm rol oynayır.[6]
Papilio polyxenesin qorunma vəziyyəti ümumiyyətlə sabitdir. Bu kəpənək təbii mühitlərində geniş yayılmışdır və onun sayının azalması ilə bağlı ciddi bir təhlükə yoxdur. Lakin, təbii mühitlərin pozulması və kənd təsərrüfatı sahələrinin genişlənməsi bu növün yaşadığı ərazilərə təsir göstərə bilər. Buna görə də təbii mühitlərin qorunması vacibdir.[7]
-
Papilio polyxenes yumurtaları -
Tırtıl -
Tırtıl -
Pup -
Dişi -
Erkək
- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
- ↑ Puttick, A.; Walker, A.; Hall, P. "Papilio polyxenes". IUCN Red List of Threatened Species. 2021. 2021: e.T110613568A110613582. doi:10.2305/IUCN.UK.2021-1.RLTS.T110613568A110613582.en. İstifadə tarixi: 23 aprel 2021.
- ↑ Şablon:Cite NatureServe
- ↑ Orellana-B., Andrés M. "Description Of A New Tropical Subspecies Of The Black Swallowtail Butterfly, Papilio Polyxenes (Lepidoptera: Papilionidae) From Venezuela". Boletín Científico Centro de Museos Museo de Historia Natural. 13 (1): 92–101.
- ↑ Castner, J.L. "Black swallowtail". Institute of Food and Agricultural Sciences Extension. Department of Entomology and Nematology, Florida Cooperative Extension Service, Institute of Food and Agricultural Sciences, University of Florida. 26 aprel 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 avqust 2013.
- ↑ Castner, J.L. "Black swallowtail". Institute of Food and Agricultural Sciences Extension. Department of Entomology and Nematology, Florida Cooperative Extension Service, Institute of Food and Agricultural Sciences, University of Florida. 26 aprel 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 avqust 2013.
The caterpillar of the black swallowtail is 1-1/2" to 2" long (Plate 1). It often is called the "parsley worm" because it feeds on parsley and other umbelliferous plants (carrot, wild carrot, dill, celery, fennel, etc.).
- ↑ Lederhouse, Robert C. "The Effect of Female Mating Frequency on Egg Fertility in the Black Swallowtail". Journal of the Lepidopterists' Society. 35. 1981: 266–277.
- Eastern Black Swallowtail Butterfly: Large format reference quality (free) photographs Cirrus Digital Imaging
- Burris, Judy; Richards, Wayne. The Life Cycle of Butterflies. Storey Publishing. 2006. 20–21. ISBN 978-1-58017-617-0.
- Darby, Gene. What is a Butterfly?. Chicago: en:Benefic Press. 1958. səh. 36.
- Ferris, CD. and Emmel, J.F. (1982). Discussion of Papilio coloro W.G. Wright (= Papilio rudkini F. and R. Chermock) and Papilio polyxenes Fabricius. Bulletin of the Allyn Museum 76: 13 pp.
- "Black Swallowtail (Papilio polyxenes) (Fabricius, 1775)", Butterflies of Canada
- eastern black swalltowtail on the UF / IFAS Featured Creatures.