Orta əsrlər təsviri incəsənəti

Orta əsrlər incəsənəti — təqribən 1000 il davam edən Qərbdə sənət tarixi dövrü. Adətən bu termin Avropa, Yaxın Şərq və Şimali Afrikada sənətin inkişafına aiddir.

İncəsənət tarixçiləri orta əsr sənətlərini tarixi dövrlərə və mövcud üslublara görə təsnif etməyə çalışırlar, lakin bütün bu təsnifatlar şərtlidir. Aşağıdakı dövrləşdirmə ümumiyyətlə qəbul edilir: Kelt sənəti, erkən xristian sənəti, xalqların köçürülmə dövrü sənəti, Bizans sənəti, Roma dövründən əvvəlki sənət, Roma sənəti və Qotik sənət. Bu üslubların hər biri öz növbəsində ayrı-ayrı dövrlərə bölünür. Bundan əlavə, öz millətinin və mədəniyyətinin formalaşdığı dövrdə hər bölgənin özünəməxsus üslubu vardı, məsələn, ingilis-sakson və ya Qədim Norveç sənəti.

O dövrdə freskalar və rəsm əsərləri yalnız həqiqətən istedada sahib olan və rəsm üçün lazımi qabiliyyətlərə sahib olanlar tərəfindən edilirdi. Bu yaradıcılıq bir növ hobbi və ya əyləncə deyildi. Orta əsr sənətləri ustaların müəyyən tələblərini irəli sürdü. Bir qayda olaraq, kilsə divarları, qurbangah və ya namaz üçün bir otaq rənglənirdi.

Orta əsr sənətləri müxtəlif sahələrə təsir göstərmiş və heykəltəraşlığın, işıqlı əlyazmaların, vitraj, mozaika, metal emalı və bir çox digər sahələrin inkişafına əhəmiyyətli dərəcədə təsir etmişdir.

Orta əsr sənətləri Roma İmperiyasının bədii irsinin və ilk xristian kilsəsinin ikonoqrafik ənənələrinin birləşməsindən yaranmışdır. Bu elementlər Şimali Avropanın "barbar" sənəti ilə qarışıqdır.

Orta əsrlər sənəti aşağıdakı sənət növlərinin inkişafına təsir etdi:

• Vitraj
• Rəsm (qravür, ikona, freska)
• Keramika (dulusçuluq)
• Kitablar (illyuminasiya yazması, xəttatlıq, əlyazma, minuskul)
• Metallurgiya (metal emalı incəsənəti)
• Mozaika
• Qəbir daşları
• Relikt
• Heykəltaraşlıq (taxta heykəltaraşlığı, heykəl)
• Fil dişi oymalığı
• Şüşə məhsulları
• Qoşma sənəti (mebel)
• Möhürlərin hazırlanması
• Tekstil (toxuculuq, xalça, qobelen, piqmentlər, orta əsr geyimləri)
• Zərgərlik