Orda,(rus. Орди́нская) — Rusiyanın Perm diyarında mağara. Mağara diyarın Orda kəndinin cənub-qərbində, Kunqur çayının sol sahilində yerləşir. Mağara Perm diyarının təbiət abidəsi hesab olunur[1].
| Orda mağarası | |
|---|---|
| rus. Орди́нская | |
 Orda mağarasının girişi | |
 | |
| 57°10′55″ şm. e. 56°53′17″ ş. u.HGYO | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Uzunluğu | 4600 m |
| Kəşf tarixi | 1969 |
| Tipi | karst |
| Ətraf süxurları | gips |
| Giriş sayı | 1 |
| İşıqlandırma | Var |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |
 Rusiya |
| ordacave.com | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Mağara perm dövründə, gips və anhidrit süxurlardan formalaşmışdır. Quru və su altı hissələrdən ibarətdir. Müasir ölçmə işlərinin nəticələrinə görə mağaranın uzunluğu 4600 metrdir. 300 metrlik hissə quru, yerdə qalan hissə isə su altındadır[2]. Maksimal dərinliyi 50 metrdir. Mağaranın bir girişi var və eni 5 metr, hündürlüyü isə 2 metrdir. Giriş Kazakovski dağlarının cənub yamacındadır[2].
Mağara Kristalnıy zalı ilə başlayır, onun şimal-qərb hissəsində Buzlu göl yerləşir. Növbəti zal Buzlu saray adlanır. Bu hissədə Əsas və Buzlu göllər yerləşir. Bu göllərdən mağaranın su altı hissəsi başlayır.[2] Mağaranın əsas qaleriyaları Çelyabinsk, Krasnoyarsk, Moskva və Sverdlovsk adlanır.[3]
Orda mağarası su altı hissəsi ilə birlikdə Rusiyanın ən uzun mağarası hesab olunur.[4] Mağaranın sifonu isə MDB-də ən uzun sifon hesab olunur — 935 metr. Orda mağarası gips mənşəli mağaralar içərisində uzunluğuna görə dünyada 21-ci yerdədir[5].
Mağraya ilk rəsmi yürüşü Permdən olan speleoloq A. Samovolnikov 1993-cü ilin yanvarında həyata keçirmişdir[6]. 1993-cü ildə mağaranın su altı hissəsinin topoqrafik çəkilişilərinə başlanılmışdır[7].
Mağara Rusiyada, eləcə də, dünyada populyar dayvinq məkanlarından biri hesab olunur. Mağaranın suyu şəffaf olub temperaturu +4 °C-dir. 2002-ci ildə mağara girişinin 50 metrliyində Rusiyada ilk dayvinq bazası inşa edilmişdir[8]. Mağara suya dalmaq üçün xüsusi avadanlıqlarla və istiqamət bildirən xüsusi nişanlarla təchiz olunub[9].
Mağarada bir neçə dəfə dalğıcların ölüm halı qeydə alınıb: 2009 və 2013-cü illərdə[10][11].
- ↑ Павел Распопов. "Памятники природы Пермского края (список)". Ураловед (rus). 2021-01-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-14.
- ↑ 1 2 3 Наш Урал. "Ординская пещера — Наш Урал" (rus). 2021-01-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-14.
- ↑ Официальный туристический портал Пермского края. "Официальный туристический сайт Пермского края". visitperm.ru. 2020-09-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-14.
- ↑ "Ординская пещера во всей своей красе Подробнее Batiskaf Ua -". batiskaf.ua. 2024-04-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-04-06.
- ↑ "Самые длинные пещеры в гипсе". www.caverbob.com (rus). 2016-12-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-02-01.
- ↑ "Мекка пещерного дайвинга: Ординская пещера — National Geographic Россия". nat-geo.ru (rus). 2019-05-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-02-01.
- ↑ "Ординская пещера — Блог Дмитрия Солодянкина". oesolod.livejournal.com (rus). 2017-05-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-02-01.
- ↑ Лавров И.А., Максимович Е.Г., Максимович Н.Г. Ординская пещера. Длиннейшая подводная пещера России. Пермь: Книжный мир. 2006. 23–25. ISBN 5-93824-078-6.
- ↑ "Ординская пещера. Пермский край". www.ruf.ru. 2020-07-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-14.
- ↑ Сайт «Комсомольской правды». "В Ординской пещере погибла девушка-дайвер". perm.kp.ru - Сайт «Комсомольской правды». 2009-02-10. İstifadə tarixi: 2020-12-14.
- ↑ "В Пермском крае в подводной пещере погиб дайвер". Российская газета (rus). 2018-07-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-14.